Beoordeling geeft stress

Hoogwaardige communicatie zoals het voeren van een slechtnieuwsgesprek geeft stress. Zeker als je op dat gesprek wordt beoordeeld. Onderzoekers van het NIVEL en UMC Utrecht publiceerden hun bevindingen onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift Psychoneuroendocrinology.Stijgt het stressniveau van studenten geneeskunde voor een slechtnieuwsgesprek als ze worden beoordeeld op hun communicatie? En zo ja, is dat te zien? Onderzoekers van het NIVEL en UMC Utrecht beoordeelden tweedejaars studenten geneeskunde in hun communicatie tijdens gesimuleerde slechtnieuwsgesprekken die op video werden opgenomen. Om het stressniveau te bepalen keken de onderzoekers naar de hoogte van het stresshormoon cortisol, bloeddruk en hartslag, die op verschillende momenten gedurende de dag werden gemeten. Ter controle is de cortisolwaarde ook gemeten op een rustdag.

Hoge cortisolwaarde
Voordat de studenten de gesprekken ingingen, hadden ze een zichtbaar verhoogd stressniveau. Dit bleef ook na het gesprek hoger dan op dagen dat ze geen gesprekken voerden. Normaal stijgt de cortisolwaarde (een van de maten voor het stressniveau) kort voor het ontwaken en neemt deze daarna weer af. Bij de studenten bleef de waarde hoger op de dagen van de slechtnieuwsgesprekken. Deze stress van tevoren weerspiegelde zich nagenoeg niet in de kwaliteit van de communicatie.

Oogcontact
Opmerkelijk was dat hoe meer de studenten de patiënt aankeken, hoe hoger het stressniveau was na afloop. “Dit suggereert dat non-verbale communicatie zoals aankijken een hoge mate van alertheid vereist, waardoor de stresswaarde verhoogt”, stelt NIVEL-onderzoeker Sandra van Dulmen.

Vriendelijk
De studenten (artsen in spé) die het vriendelijkst en het meest betrokken waren, communiceerden kwalitatief op een hoger niveau, stelden de onderzoekers vast. Dit kwam tot uitdrukking in hoe ze de communicatie structureerden, hoe ze emoties hanteerden en hoe ze informatie gaven. Van Dulmen: “NIVEL-onderzoek naar de communicatie in de spreekkamer laat zien dat deze de laatste jaren zakelijker wordt. Die verzakelijking kan ertoe leiden dat de kwaliteit van de communicatie juist vermindert.”

Subsidiënt