Eerste lijn diverser dan divers

De eerstelijnsgezondheidszorg heeft in ieder land een ander gezicht, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL en de Universiteit van Sheffield (VK) in BMC Health Services Research. Ze ontwikkelden een raamwerk voor onderzoek naar de eerste lijn als systeem.De eerste lijn is in ieder land verschillend. Direct over de grens, in Duitsland, kun je voor bijvoorbeeld oorpijn zonder verwijzing direct terecht bij een specialist, wat in Nederland ondenkbaar is. De zorg is er meer specialistisch georganiseerd. Terwijl de eerstelijnsgezondheidszorg in een voormalig Sovjet Unie-land als Estland inmiddels sterk lijkt op die in Nederland. Ook daar ga je eerst naar de huisarts en krijg je zonodig een verwijzing voor de specialist. “De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zet in op een sterke eerste lijn om de gezondheidszorg als geheel effectiever en efficiënter te maken. Maar hoe de eerstelijnsgezondheidszorg precies bijdraagt aan een betere zorg en beheersing van kosten, is eigenlijk nog nauwelijks bekend”, stelt NIVEL-onderzoeker Dionne Kringos. “Een internationale onderzoeksgroep die wordt geleid door het NIVEL, werkt nu aan een analyse van systemen van eerstelijnsgezondheidszorg in Europa.”

Complex systeem
De onderzoekers screenden meer dan 6000 artikelen over eerstelijnszorgsystemen, en analyseerden er uiteindelijk 85. De helft daarvan betrof studies naar één onderdeel van de eerste lijn. In de wetenschappelijke literatuur is nog weinig aandacht voor de eerste lijn als samenhangend geheel. Net als de totale gezondheidszorg in een land, vormt de eerste lijn als onderdeel daarvan ook een systeem met een organisatorische structuur en zorgverleningsprocessen, gericht op een betere gezondheid van de bevolking.

Het PHAMEU-project
Op basis van de bevindingen uit de literatuurstudie is in het PHAMEU-project (Primary Health Care Activity Monitor for Europe) een meetinstrument ontwikkeld. Hiermee wordt momenteel de eerstelijnsgezondheidszorg in 31 Europese landen op een vergelijkbare manier in kaart gebracht.

Meer informatie over het project is beschikbaar op www.phameu.eu

Subsidiënt 
- Europese Commissie

Samenwerkingspartners
- PHAMEU partners