Hoeveel artsen hebben we straks nodig? Adviesmodel voorspelt steeds beter

Het Nederlandse adviesmodel om in te schatten hoeveel artsen er in de toekomst nodig zijn voorspelt steeds beter, zo blijkt uit onderzoek bij het NIVEL waarop Malou van Greuningen 12 oktober promoveerde aan Tilburg University.

In Nederland wordt maar een bepaald aantal studenten toegelaten tot de artsenopleidingen. De overheid streeft ernaar niet teveel en niet te weinig artsen op te leiden, omdat zowel een overschot als een tekort negatieve financiële en sociale gevolgen heeft. Om dit te voorkomen is het belangrijk goed in te kunnen schatten hoeveel artsen er in de toekomst nodig zijn.

Nederland is een van de dertien landen in de EU die gebruik maakt van een model om ervoor te zorgen dat er genoeg artsen zijn om aan de zorgvraag te voldoen. Het Nederlandse model berekent hoeveel artsen er jaarlijks moeten worden opgeleid. Sinds 2000 adviseert het Capaciteitsorgaan op basis van dit model de overheid, die bepaalt hoeveel artsen er worden opgeleid.

Er was niet veel bekend over de prestaties van deze specifieke modellen. Daarom wordt in dit proefschrift het Nederlandse model nader bestudeerd. Zo is bijvoorbeeld nagegaan hoe goed het model het aantal huisartsen heeft ingeschat in 14 jaar. Het blijkt dat tijdens deze periode het model steeds beter is gaan voorspellen. Ook blijkt, anders dan verwacht, dat inschattingen op basis van kortere recente historische perioden beter voorspellen dan op basis van langere perioden.

Hoewel het onderzochte model nu vooral wordt gebruikt om de overheid te adviseren over het aantal op te leiden artsen, blijkt uit de resultaten in dit proefschrift dat het ook gebruikt kan worden om in te schatten wat de personele gevolgen zijn van nieuw beleid. Zo is het advies van de Commissie Innovatie in mondzorg om taken te herschikken tussen tandartsen en mondhygiënisten doorgerekend. Met het model is gekeken of dit haalbaar is en of er wellicht meer of minder opleidingsplaatsen voor deze beroepen moeten komen.

Er is echter nog verbetering mogelijk binnen het model. De toekomstige zorgvraag wordt ook meegenomen in het model. Dit gebeurt deels op basis van schattingen van experts. Wanneer dit wordt uitgebreid met het gebruik van historische data om het zorggebruik van burgers te voorspellen kan er nog beter onderbouwd advies worden gegeven.