Openheid bij incidenten gaat niet vanzelf, maar moet georganiseerd worden

Openheid bij incidenten is al jaren de professionele norm, en sinds 1 januari 2016 ook een wettelijke eis, maar de praktijk blijkt weerbarstig. Dit onderzoek laat zien dat openheid serieus georganiseerd moet worden: voorop staat dat de patiënt en de betrokken hulpverlener snel en open met elkaar in gesprek komen en vervolgens ook blijven. Dat gaat niet ‘vanzelf’.

Patiënten mogen van ziekenhuizen en zorgverleners verwachten dat zij professioneel, en dus open, reageren als er iets mis is gegaan. Dat gaat niet vanzelf. Openheid vraagt een systematische en georganiseerde aanpak, die niet alleen beter tegemoet komt aan de wensen en behoeften van patiënten, maar die ook voorziet in ondersteuning van de zorgverlener, zodat hij/zij actief en open kan communiceren met de patiënt, professioneel en zo snel mogelijk. Dit onderzoek heeft een stappenplan opgeleverd, wat hierbij behulpzaam kan zijn: “In vier stappen naar een adequate reactie na een incident”.

In de Nederlandse ziekenhuizen is veel aandacht voor procedures die openheid over incidenten moeten bevorderen met het doel daarvan te leren. Die openheid is niet alleen een belangrijke voorwaarde voor dit leerproces, maar ook doel op zich voor patiënten. Samen met 12 ziekenhuizen hebben onderzoekers van de VU, het AMC en het NIVEL onderzocht op welke manier deze ziekenhuizen vormgeven aan het gedeelde streven naar meer openheid bij incidenten. Wat werkt er volgens hen wel, en wat niet? Onze bevindingen zijn opgetekend in een rapport, dat 20 mei 2016 gepresenteerd en gepubliceerd zal worden op www.openindezorg.nl. De belangrijkste bevindingen hebben we ook vormgegeven in een compact overzicht: “In vier stappen naar een adequate reactie na een incident”. Dit overzicht is eveneens te downloaden op de website www.openindezorg.nl.  Een aanrader voor alle professionals in de zorg!

Direct na een incident met (mogelijke) gevolgen voor een patiënt, hebben zowel zorgprofessionals als patiënten behoefte aan goede informatie en ondersteuning. Een zorgverlener die geconfronteerd wordt met een incident, reageert al snel door zich te verdedigen en terug te trekken. Begrijpelijk, maar bijna altijd contraproductief. In de 12 ziekenhuizen die aan dit onderzoek meewerkten wordt daarom op verschillende manieren ondersteuning geboden aan zowel patiënten als zorgverleners die betrokken zijn geweest bij een incident. De ondersteuning van de zorgverleners is erop gericht dat zij zo snel mogelijk in staat zijn professioneel, dus open, te praten met hun patiënt.

Met dit onderzoek hebben we een stap kunnen zetten in het verhelderen van de aanpak van openheid in het ziekenhuis. We hopen daarom op korte termijn de nodige vervolgstappen te kunnen zetten in de tweede fase van OPEN.

Subsidiënt
Fonds Slachtofferhulp Nederland

Naar de Open website