Pillen voorschrijven geeft status

In Nederland zijn verpleegkundig specialisten sinds kort bevoegd om medicijnen voor te schrijven. In een aantal andere westerse landen hebben verpleegkundigen deze bevoegdheid al langer. Onderzoekers van het NIVEL vroegen artsen- en verpleegkundigen-organisaties in deze landen naar hun kijk op deze ontwikkeling. Ze publiceerden hierover in het International Journal of Nursing Studies.
 

In Australië, Canada, Ierland, Nieuw Zeeland, Zweden, Engeland, Finland en de Verenigde Staten zijn verpleegkundigen bevoegd medicijnen voor te schrijven. Sinds 1 januari mogen verpleegkundig specialisten in Nederland dat ook en naar verwachting volgen later dit jaar diabetes-, long- en oncologieverpleegkundigen. Spanje is bezig er wetgeving voor in te voeren. In de meeste landen zijn de voorschrijfbevoegdheden van verpleegkundigen vrij beperkt en ligt de wettelijke verantwoordelijkheid vooral bij de medici. Met uitzondering van Engeland, waar iedere verpleegkundige na een cursus van drie maanden bevoegd is geneesmiddelen voor te schrijven.

Verantwoordelijkheid
De onderzoekers benaderden in de betrokken landen beroepsorganisaties van artsen en verpleegkundigen om in kaart te brengen hoe zij tegen het voorschrijven door verpleegkundigen aankijken. Dat blijkt heel verschillend te zijn. De artsenorganisaties zien het vooral als een onvermijdelijke ontwikkeling vanwege tekorten aan medisch personeel, bijvoorbeeld op het platteland. Ook als een verpleegkundige een geneesmiddel voorschrijft, moet volgens hen de behandelend arts eindverantwoordelijk blijven. De verpleegkundige beroepsorganisaties benadrukken juist dat medicatie voorschrijven past bij de deskundigheid en mogelijkheden van bijvoorbeeld verpleegkundig specialisten. Zij vinden daarom veelal dat verpleegkundigen wettelijk bevoegd moeten zijn om geneesmiddelen voor te schrijven.

Status
NIVEL-programmaleider prof. dr. Anneke Francke: “De redenen die medische en verpleegkundige organisaties aanvoeren voor het voorschrijven van medicatie door verpleegkundigen, hebben consequenties voor de reikwijdte van bevoegdheden. In die landen waar verpleegkundigen alleen mogen voorschrijven vanwege tekorten aan bevoegd personeel, blijft de bevoegdheid beperkt. Maar als je benadrukt dat verpleegkundigen bevoegd zijn geneesmiddelen voor te schrijven vanwege hun expertise, dan geeft dat het beroep een hogere status. Voor de aantrekkingskracht van het verpleegkundig beroep kan dat belangrijk zijn.”