Publicatie
Transitie in zorgsetting aan het levenseinde in Nederland.
Abarshi, E., Echteld, M., Philipsen, B., Donker, G., Block, L. van den, Deliens, L. Transitie in zorgsetting aan het levenseinde in Nederland. Nederlands Tijdschrift voor Palliatieve Zorg: 2007, 8(2), p. 50. Abstract. 5e Vlaams-Nederlandse Onderzoeksforum Palliatieve Zorg in Antwerpen, op 17 november 2007.
Inleiding: Meerdere transities in zorgsetting in de laatste levensfase kunnen bijdragen aan een slechte kwaliteit van sterven en belasting van naasten van de patiënten. Een omvattend overzicht van transities is in Nederland niet eerder gepresenteerd. Onderzoeksvraag: De aard en frequentie van transities in zorgsetting in de laatste 90 dagen van het leven worden beschreven, alsook factoren die bijdragen aan transities. Methoden: Met behulp van gestandaardiseerde registratie van het netwerk van huisartsenpeilstations zijn landelijke representatieve gegevens over niet-plotselinge (dus verwachte) sterfgevallen bij patiënten van 1 jaar en ouder verzameld in 2005 en 2006. Het netwerk omvat huisartsenpraktijken waarbij ongeveer 1% van de bevolking is gedefinieerd als een verandering in de plaats van zorg. Resultaten: in totaal 718 transities vonden plaats bij de 690 geïncludeerde patiënten. Twee derde van deze patiënten veranderde minstens eenmaal in de laatste 4 weken van het leven van zorgsetting. Meer dan 80 % van de patiënten die in ziekenhuizen overleden waren 7 dagen voor het overlijden thuis. De primaire doodsoorzaak en de voorkeur voor plaats van overlijden waren gerelateerd aan meerdere transities. Conclusies: Verschillende patronen van transities konden worden geïdentificeerd, alsook een aantal factoren gerelateerd aan transities. (aut. ref.)