|
Algemene verantwoordelijkheden
Zorgverlener:
- Handelen conform de specifieke beleidsdoelen ten aanzien van het systematisch leren van incidenten
- Bewust zijn van het risicovolle karakter van het eigen handelen en het leveren van een actieve bijdrage aan een veiligheidscultuur
- Incidenten in eigen werkomgeving signaleren
- Adequaat reageren op meldingen van anderen
- Openheid geven naar de patiënt/cliënt toe over incidenten en gemaakte fouten (disclosure)
Management:
- Helder communiceren van taken en focus ten aanzien van het systematisch leren van incidenten binnen het eigen verantwoordelijkheidsgebied (ook naar nieuwe en tijdelijke medewerkers) en het controleren van de naleving van deze taken
- Samenstellen (multidisciplinaire) onderzoekscommissie
- Stimuleren en onderhouden van de veiligheidscultuur door middel van:
- zichtbare betrokkenheid bij het systematisch leren van incidenten in de zorg
- uitdragen van het belang van veilig melden door zorgverleners
- Onderhouden van veilig melden (LIZ-begrip) voor zorgverleners door te garanderen dat:
- een scheiding is aangebracht tussen LIZ-activiteiten 'gericht op verbetering van de kwaliteit van de zorg' en maatregelen en sancties gericht op individuele zorgverleners
- informatie uit LIZ niet mag worden verstrekt aan derden, tenzij de zorgaanbieder daar door wet of rechterlijke macht toe wordt verplicht
- Ter beschikking stellen van benodigde middelen voor melden, registratie, analyse en verbeteracties
- Zorgverleners informeren over gemelde incidenten, analyse-uitkomsten, verbeteracties en effecten daarvan
- Opstellen van afspraken over de omgang met calamiteiten en het communiceren daarvan binnen het eigen verantwoordelijkheidsgebied
- In geval van een calamiteit: handelen conform gemaakte afspraken en (indien geen sprake is van een Raad van Bestuur) de calamiteit melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg
- In geval van een ARBO-incident: melden bij de ARBO-inspectie
- Indien van toepassing: betrekken hoger niveau conform criteria (LIZ-activiteiten op verschillende niveaus)
- Indien van toepassing: Raad van Bestuur tijdig informeren over gemelde incidenten, analyse-uitkomsten, verbeteracties en effecten daarvan
Onderzoekscommissie:
- Uitdragen van het belang van veilig melden door zorgverleners
- Zorgverleners informeren over gemelde incidenten, analyse-uitkomsten, verbeteracties en effecten daarvan
- In geval van een calamiteit: handelen conform gemaakte afspraken (indien van toepassing de calamiteit melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg)
- Indien van toepassing: betrekken hoger niveau conform criteria (LIZ-activiteiten op verschillende niveaus)
- Management tijdig informeren over gemelde incidenten, analyse-uitkomsten, verbeteracties en effecten daarvan
Raad van Bestuur (indien van toepassing):
- Helder communiceren van taken en focus ten aanzien van het systematisch leren van incidenten binnen de zorgorganisatie (ook naar nieuwe en tijdelijke medewerkers) en het controleren van de naleving van deze taken
- Creëren van (randvoorwaarden voor het ontstaan en in stand houden van) een veiligheidscultuur binnen de instelling
- Ter beschikking stellen van middelen ten behoeve van het systematisch leren van incidenten binnen de zorgorganisatie
- Controleren taakuitoefening management
- In geval van een calamiteit: handelen conform gemaakte afspraken (waaronder publieke communicatie) en de calamiteit melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg
Raad van Toezicht (indien van toepassing):
- Controle van de mate waarin de Raad van Bestuur haar algemene en specifieke taken en verantwoordelijkheden in het kader van LIZ nakomt.
|
|
Melden
Patiënt/cliënt:
- Incidenten of omstandigheden melden die twijfel oproepen over de kwaliteit en veiligheid van de geleverde zorg
Zie [bron 22] voor meer informatie over ervaringen met melden van incidenten door patiënten.
Klik hier voor informatie over de rechten van de patiënt/cliënt
Zorgverlener:
- Na constatering van een incident passende ondersteuning of hulp bieden aan de betrokken patiënt/cliënt
- Incidenten melden die optreden in de eigen werkomgeving
- Collegas aansporen om incidenten te melden die in werkomgeving optreden
Management:
- Zorgverleners stimuleren incidenten te melden
- Patiënt/cliënt informeren waar deze eventuele twijfels over de kwaliteit en veiligheid van de geleverde zorg kan melden
Onderzoekscommissie:
- Zorgverleners stimuleren incidenten te melden
|
|
Registreren
Management:
- Zorgen voor een gebruiksvriendelijk registratiesysteem dat voldoet aan deze kenmerken (LIZ-model stap 1: Registreren) en de mogelijkheid biedt informatie uit andere registraties te bundelen (bijvoorbeeld klachtenregistratie, interne/externe audits, FOBO-meldingen, ARBO- meldingen
Onderzoekscommissie:
- Zorgen voor een gebruiksvriendelijk registratiesysteem dat voldoet aan deze kenmerken (LIZ-model stap 1: Registreren) en de mogelijkheid biedt informatie uit andere registraties te bundelen (bijvoorbeeld klachtenregistratie, interne/externe audits, FOBO-meldingen, ARBO- meldingen)
- Opstellen en naleven van een heldere registratieprocedure
- Terugkoppelen naar melder over ontvangst gemeld incident (ontvangstbevestiging)
- In geval van een calamiteit: handelen conform gemaakte afspraken (indien van toepassing de calamiteit melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg)
- Indien van toepassing: doorsturen van LIZ activiteit naar hoger niveau conform criteria (LIZ-activiteiten op verschillende niveaus)
Overstijgende onderzoekscommissie (indien van toepassing)
(aanvullend op verantwoordelijkheden onderzoekscommissie):
- Bundelen van registratiesystemen onderzoekscommissies
Raad van Bestuur (indien van toepassing):
- Ter beschikking stellen van middelen voor het inrichten van registratiesystemen binnen de zorgorganisatie
|
|
Analyseren
Zorgverlener:
- Constructief bijdragen aan de informatieverzameling voor de oorzakenanalyse
Management:
- De onderzoekscommissie in staat stellen de benodigde kennis en vaardigheden voor oorzakenanalyse te verwerven
- Controleren of de onderzoekscommissie oorzaken van incidenten analyseert
Onderzoekscommissie:
- Verwerven van kennis en vaardigheden voor toepassing van oorzakenanalysemethoden
- Prioriteren van te analyseren incidenten door middel van risicomatrix
- Analyse van geregistreerde incidenten door middel van oorzakenanalysemethoden
- Terugkoppeling van analyseresultaten naar zorgverlener en management
Overstijgende onderzoekscommissie (indien van toepassing) (aanvullend op verantwoordelijkheden onderzoekscommissie):
- Bundelen van oorzakenanalyseresultaten onderzoekscommissies
- Trendanalyse uitvoeren
Raad van Bestuur (indien van toepassing):
- Ter beschikking stellen van middelen om de (overstijgende) onderzoekscommissie in staat te stellen oorzakenanalyse uit te voeren
|
|
Verbeteren
Zorgverlener:
- Meewerken aan specifieke verbeteracties ter verbetering van de kwaliteit en veiligheid van de zorgorganisatie
Management:
- Prioriteren van verbeteracties door middel van risicomatrix (rekening houdend met andere beleidsprioriteiten)
- Inzetten van specifieke verbeteracties binnen het eigen verantwoordelijkheidsgebied naar aanleiding van oorzakenanalyse
- Controleren van het effect van specifieke verbeteracties
Onderzoekscommissie:
- Verbeteracties aanbevelen/advies uitbrengen aan het management
- Controleren effect van verbeteracties door middel van trendanalyse en management op de hoogte brengen van uitkomsten
Overstijgende onderzoekscommissie (indien van toepassing) (aanvullend op verantwoordelijkheden onderzoekscommissie):
- Verbeteracties aanbevelen/advies uitbrengen aan management en/of Raad van Bestuur
Raad van Bestuur (indien van toepassing):
- Prioriteren van verbetermaatregelen door middel van risicomatrix (rekening houdend met andere beleidsprioriteiten)
- Ter beschikking stellen van middelen en het creëren van draagvlak voor de inzet van specifieke verbeteracties
|
Wagner, C. LIZ-activiteiten verantwoordelijkheidsverdeling. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 10-04-2024; geraadpleegd op 24-04-2024]. URL: https://www.nivel.nl/nl/onderzoeksprogrammas/organisatie-en-kwaliteit-zorg/dossier-patientveiligheid/landelijk-programma-patientveiligheid-2008-2012/patientveiligheidsinterventie-liz/liz-leidraad-stappenplan/liz-activiteiteliz-model-verantwoordelijkheidsverdeling-liz-activiteit
