Cijfers huisartsenposten - Voorgeschreven geneesmiddelen

Welke patiënten krijgen door bij de huisartsenpost een geneesmiddel voorgeschreven? Welke geneesmiddelen worden op de huisartsenpost het meest voorgeschreven? Wat zijn de meestvoorkomende indicaties voor voorschrijvingen op de HAP? Deze informatie vindt u op deze pagina.

Wat valt op , als we de figuren en tabellen hieronder overzien:
Kernpunten voorgeschreven geneesmiddelen op de HAP, 2020-2021 en voorgaande jaren
  • Tussen 2017 en 2021 nam het aantal voorgeschreven geneesmiddelen op de huisartsenpost af.
  • Aan ouderen worden relatief de meeste geneesmiddelen voorgeschreven, maar ook in deze groep is met uitzondering van 2020 een dalende trend zichtbaar. Bij kinderen van 0 t/m 4 jaar is een sterke afname te zien in het aantal voorgeschreven geneesmiddelen in 2020, waarna in 2021 het aantal voorschriften weer op het niveau lag van 2019. Ouderen en jonge kinderen maken ook het meest gebruik van de huisartsenpost.
  • Er worden op de huisartsenpost doorgaans meer geneesmiddelen voorgeschreven aan vrouwen dan aan mannen. Zij maken ook vaker gebruik van de huisartsenpost. 
  • Geneesmiddelen die het meest worden voorgeschreven op de huisartsenpost zijn Bèta-lactam-antibiotica/penicillines, opioïden (zware pijnstillers) en niet-steroïde anti-inflammatoire en anti-reumatische middelen (NSAID’s). Het relatieve aantal voorschriften voor opioïden is in 2020 (9,7%) en 2021 (9,4%) toegenomen ten opzichte van 2019 (8,2%).
  • Op de huisartsenpost worden vooral geneesmiddelen voorgeschreven voor symptomen en aandoeningen van de ademhalingsorganen (ICPC hoofdstuk R), huid (ICPC hoofdstuk S), urinewegen (ICPC hoofdstuk U) en maagdarm (ICPC hoofdstuk D).

Uit de figuren en tabellen over voorgeschreven geneesmiddelen op de huisartsenpost zijn de hiervoor genoemde kernpunten op te maken.

Tabel: Gemiddeld aantal huisartsenpost-gebruikers per 1000 inwoners, naar geslacht
Mean number of users of primary care out-of-hours services per 1000 inhabitants, per gender
  2017 2018 2019 2020 2021
mannen 71 72 61 56 56
vrouwen 90 91 77 71 70
Totaal 80 81 69 64 63
 
Tabel: Top-10 van meest voorkomende voorgeschreven geneesmiddelen op de huisartsenpost: als percentage van het totaal aantal voorgeschreven geneesmiddelen
Top 10 of most frequently prescribed medication at primary care out-of-hours services, as percentage of the total number of prescriptions
2020 %
J01C - Betalactam-antibiotica, penicillines 14,8
N02A - Opioiden 9,7
M01A - Niet-steroide anti-inflammatoire en antireumatische midd. 8,7
J01X - Overige antibacteriele middelen 7,3
S01A - Antimicrobiele middelen 3,8
R06A - Antihistaminica voor systemisch gebruik 3,3
A06A - Laxantia 3,3
J07A - Bacteriele vaccins 3,2

A03F - Motiliteitsbevorderende middelen

 3,2
A02B - Middelen bij ulcus pepticum en gastro-oesofageale reflux 3,0
 
2021 %
J01C - Betalactam-antibiotica, penicillines 14,8
N02A - Opioiden 9,4
M01A - Niet-steroide anti-inflammatoire en antireumatische midd. 8,8
J01X - Overige antibacteriele middelen 6,5
S01A - Antimicrobiele middelen 3,8
R03A - Sympathicomimetica voor inhalatie 3,6
R06A - Antihistaminica voor systemisch gebruik 3,5
A06A - Laxantia 3,3
A03F - Motiliteitsbevorderende middelen 3,3
J07A - Bacteriele vaccins 3,0
 
 

Gebruikte methode weekcijfers aandoeningen: Surveillance en PeilstationsBronnen en verantwoording gepresenteerde cijfers over zorg op huisartsenposten

De cijfers over huisartsenposten zijn gebaseerd op elektronisch geregistreerde gegevens van huisartsendienstenstructuren die deelnemen aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. De cijfers over 2020 en 2021 zijn gebaseerd op respectievelijk 26 en 28 huisartsendienstenstructuren met een gezamenlijk verzorgingsgebied van bijna 11 miljoen inwoners. Meer informatie vindt u in het Zorg op de huisartsenpost - Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn: jaarcijfers 2021 en 2020 en trendcijfers 2017-2021. Bij Methode vaststellen cijfers zorgverlening huisartsenposten vindt u informatie over onze werkwijze bij het vaststellen van de cijfers.

Ramerman, L., Verheij, R. Cijfers huisartsenposten - Voorgeschreven geneesmiddelen. Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 30-01-2023; geraadpleegd op 31-03-2023]. URL: https://www.nivel.nl/nl/nivel-zorgregistraties-eerste-lijn/cijfers-over-zorgverlening/cijfers-zorgverlening-huisartsenposten/voorgeschreven-geneesmiddelen
Gegevensverzameling
Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn