Afgesloten
2020

Organisatie van zorg op afstand in coronatijd binnen de huisartsenpraktijk, 2020

Duur: apr - okt 2020

We onderzoeken de effecten van de maatregelen rondom corona op digitale vormen van zorg en de bestendiging hiervan in de huisartsenpraktijk.

Achtergrond
Vanwege de coronapandemie neemt het gebruik van elektronische hulpmiddelen een zeer hoge vlucht. Talloze voorbeelden verschijnen in het nieuws en laten zien hoe patiënten en zorgverleners via websites, apps, video- en audiotoepassingen in de coronatijd met elkaar communiceren; over corona maar ook over andere lopende zorgvragen. In snel tempo veranderen daarmee ook de bestaande organisatiestructuren en werkprocessen, vooral in de huisartsenzorg, waar tot voor kort vooral op traditionele wijze zorg werd verleend, namelijk op een laagdrempelig en face-to-face.

De urgente vraag die naar voren komt, is hoe praktijken en zorgverleners de versnelde toepassing van e-health-technologie vormgeven, welke ondersteuning zij daarbij nodig hebben en of deze manier van werken en zorgverlening ook na de coronapandemie zal doorzetten. Ook is het belangrijk om inzicht te krijgen in hoeverre het e-health-gedrag van consumenten en patiënten verandert tijdens en na de coronapandemie en hoe zij deze verandering ervaren.

Doel onderzoek
Het doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in het gebruik van e-health-toepassingen in huisartspraktijken vanuit het perspectief van zorgverleners, chronisch zieken en de gemiddelde Nederlander. Aanvullend brengen we in kaart hoe huisartsenpraktijken qua organisatie omgaan met e-health: reorganiseren ze intern dan wel extern? Doen ze dit dan op tijdelijke basis of zal het blijvend zijn? Wat betekent dit voor hun patiënten?

Methode
Het Nivel heeft verschillende panels en databases ingezet om de genoemde doelen te bereiken. Deze panels en databases zijn landelijk representatief en worden vooral ingezet om trends en ontwikkelingen in de zorg te monitoren. Juist nu dit zo van belang is, kunnen we ze snel inzetten, om de versnelde implementatie van e-health in kaart te brengen onder zorgverleners en patiënten in de huisartsenzorg. Door enkele vragen uit de eHealth-monitor van NictiZ/Nivel, die liep 2013 t/m 2019 heeft verzorgd - opnieuw aan consumenten, patiënten en huisartsen voor te leggen, kunnen we de veranderingen in het gebruik van e-health ten opzichte van voorgaande jaren vaststellen.

Metingen onder zorggebruikers
Dat geldt ten eerste voor zorggebruikers; in het Nivel Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) worden 3.500 mensen met een somatische chronische ziekte en/of langdurige lichamelijke beperking gevraagd naar hun ervaring met e-health tijdens de coronapandemie. Daarnaast meten we met een peiling onder 1.500 panelleden in het Nivel Consumentenpanel wat de ervaringen zijn met e-health van personen in de Nederlanden bevolking sinds de uitbraak van het coronavirus en in hoeverre deze situatie hun reguliere zorgvraag heeft beïnvloed.

Metingen onder zorgverleners
Onder alle huisartsenpraktijken van Nederland meten we het (toegenomen) gebruik van e-health-technologie tijdens de coronapandemie en de verwachting ten aanzien van de duurzaamheid van dit (toegenomen) gebruik. Meer informatie hierover vind u het onderzoeksproject 'Gevolgen corona in de huisartsenpraktijk'.

Inventarisatie informatie over corona op websites huisartsenpraktijken
In aanvulling op de peilingen die we doen, maken we een inventarisatie van de informatie op websites van huisartsenpraktijken over corona. Het Nivel heeft een tool waarmee door middel van ‘scraping’ informatie op websites van alle huisartspraktijken in Nederland gestructureerd kan worden verzameld en geanalyseerd. Hiermee kunnen we de informatievoorziening van huisartspraktijken monitoren zonder deze praktijken daarover te bevragen. Vragen die hiermee kunnen beantwoord kunnen worden, zijn:
- Welke informatie geven de praktijken over het coronavirus aan hun patiënten?
- Welke informatie geven zij over hoe de praktijk gedurende de crisissituatie is ge(re)organiseerd?
- Waar worden patiënten naar verwezen?
- Worden er noodlocaties opgezet?
- Gaan praktijken gedeeltelijk dicht?
- Wat wordt patiënten aangeraden te doen?
- Wordt de standaardtekst over corona, die door het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) is aangeboden, op de site van de huisartsenpraktijk geplaatst?

Langetermijnmaatregelen in huisartsenpraktijken m.b.t. de coronapandemie
Naast het in kaart brengen van de kortetermijnveranderingen op het gebied van e-health-toepassing onderzoeken we hoe huisartsenpraktijken omgaan met de genomen en te nemen langetermijnmaatregelen rondom de coronapandemie:
- Welke innovatieve organisatievormen zijn er ontstaan?
- Welke factoren hebben de implementatie van e-health in de huisartsenpraktijken gefaciliteerd en welke belemmeren verdere implementatie?
- Wat is er nodig om innovaties een duurzaam karakter te geven?

Om antwoord te krijgen op deze vragen nemen we open, semi-gestructureerde interviews af met zorgverleners in huisartsenpraktijken.

Dit project wordt gesubsidieerd door
Ministerie van VWS
Projectpartners
Ministerie van VWS; Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)