Nederlandse en Engelse huisarts zijn meer gaan verdienen

Grote veranderingen in betalingssysteem resulteren in een grotere stijging van de inkomens van huisartsen dan geleidelijke veranderingen. Dit was te zien in Engeland en Nederland en in mindere mate in Duitsland, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL, het AMC, het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering Brussel en Maastricht University in BMC Health Services Research.

 
In Engeland is het betalingssysteem voor huisartsen in 2004 veranderd om de huisartseninkomens op te vijzelen. In Nederland was de verandering in betalingssysteem in 2006 budgetneutraal bedoeld. In beide landen is de stijging doorgeschoten en zijn er inmiddels maatregelen genomen om die inkomenseffecten af te toppen. NIVEL-onderzoeker Madelon Kroneman: “In de eerste jaren na de herziening in beide landen steeg het inkomen van de huisartsen aanvankelijk flink tot ongeveer anderhalf keer zoveel als voor de verandering van het betalingssysteem, maar door aanvullende maatregelen is dit inmiddels weer verminderd. In Engeland, waar de beperkende maatregelen al enkele jaren van kracht zijn, is de toename gehalveerd. De Nederlandse huisartsen hebben in 2010 ongeveer een kwart van hun inkomensvooruitgang weer ingeleverd.” In België lag stijging van de inkomens ook in de bedoeling, maar zijn de veranderingen heel geleidelijk gegaan. Je ziet dat ook de inkomens geleidelijk stijgen.
 
Kloof
In landen met een goed toegankelijke eerste lijn waar huisartsen een belangrijke rol hebben in de coördinatie van zorg, zijn de inkomens van huisartsen hoger dan in landen die minder inzetten op de huisarts als centrale zorgverlener. De onderzoekers keken naar ontwikkelingen in de huisartseninkomens in acht Europese landen. De kloof tussen landen waar huisartsen een lager inkomen hebben, zoals in België, Zweden, Frankrijk en Finland, en landen waar huisartsen een hoger inkomen hebben zoals Nederland, Engeland en Duitsland is de laatste jaren gelijk gebleven. In al deze landen zijn de huisartseninkomens de laatste jaren gestegen met uitzondering van Denemarken waar ze gelijk bleven. Kroneman: “Denemarken is het enige land waar huisartsen er niet op vooruit zijn gegaan. En daar liggen overheid en huisartsenorganisaties met elkaar overhoop vanwege die inkomens.”
 
Prestatiegerichte betalingen
“In de onderzochte acht landen is het betalingssysteem steeds complexer geworden”, legt ze uit. “Huisartsen worden op steeds meer verschillende manieren betaald, via een inschrijftarief, vergoeding per consult, prestatiegerichte betalingen – zoals in Engeland waar huisartsen extra geld krijgen als ze een vooraf afgesproken doel behalen, bijvoorbeeld als een bepaald percentage risicopatiënten wordt gevaccineerd tegen griep – vergoeding voor kleine chirurgische ingrepen, ketenzorg… Daarnaast zijn huisartsenorganisaties complexer geworden. In huisartsenpraktijken werken bijvoorbeeld vaak verschillende praktijkondersteuners, waardoor het lastiger is te zien wat een huisarts zelf precies overhoudt aan zijn zorgverlening. Dat is eigenlijk bijna niet meer vast te stellen.”

Samenwerkingspartners
AMC
Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering Brussel
Maastricht University