Tool - Toolbox Horen, Zien en Spreken (2019)

De Toolbox Horen, Zien en Spreken is een methode voor het meten van de kwaliteit van de zorgrelatie tussen cliënten en zorgprofessionals. Professionals die werkzaam zijn in de langdurige zorg en sámen met de cliënten willen werken aan de kwaliteit van de zorgrelatie, kunnen met twee instrumenten in de Toolbox de kwaliteit van de zorgrelatie tussen cliënten en zorgprofessionals in beeld brengen: WIEK interview en Luister naar mijn verhaal.

Inhoud – Tool - Toolbox Horen, Zien en Spreken - kwaliteitsmeting langdurige zorgrelaties (2019)

Toolbox Horen, zien en spreken

 

Bij deze ‘tools’ is een belangrijke, actieve rol weggelegd voor cliënten: zij gaan als co-onderzoekers in gesprek met andere cliënten. Bekijk ons filmpje en onze uitleg en u kunt aan de slag!

 

Kwaliteitsverbetering voor én door cliënten in de langdurige zorgKwaliteitsverbetering voor én door cliënten in de langdurige zorg

De Toolbox Horen, Zien en SprekenHoren, zien en spreken
'Horen, zien en spreken' is de naam van het driejarige onderzoek dat het Nivel met subsidie van ZonMw heeft uitgevoerd. In dit onderzoek zijn twee kwalitatieve instrumenten geselecteerd die door co-onderzoekers gebruikt kunnen worden om de zorgrelatie tussen cliënt en professional in beeld te brengen in de langdurige zorg. Deze twee instrumenten, 'WIEK interview' en 'Luister naar mijn verhaal', zijn onderdeel geworden van de gelijknamige Toolbox 'Horen, zien en spreken'.
is een resultaat van het gelijknamige onderzoek van het Nivel. De box bevat twee tools voor kwaliteitsverbetering door en voor cliënten in de langdurige zorg: WIEK interview en Luister naar mijn verhaal.
De instrumenten zijn bedoeld voor zorgorganisaties, cliëntenraden en cliëntenondersteuners in de langdurige zorg die willen werken aan kwaliteitsverbetering voor én door cliëntenKwaliteitsverbetering voor én door cliënten
Om de cliënt meer centraal te stellen in de zorg wordt deze in de rol van 'co-onderzoeker' actief betrokken bij kwaliteitsonderzoek en kwaliteitsverbetering (bij het werken met de instrumenten in deze Toolbox). De voordelen hiervan zijn:
- Cliënten hebben ervaringskennis en kunnen zich daarom als co-onderzoeker goed inleven in de cliënt en beter begrijpen wat de cliënt vertelt.
- Voor een cliënt die gevraagd wordt zijn ervaringen en inzichten te delen, is het makkelijker en laagdrempeliger om dit te doen met iemand in een vergelijkbare positie: de cliënt in de rol van co-onderzoeker.
- Door cliënten te interviewen vervult een cliënt die co-onderzoeker is een brugfunctie tussen cliënten en zorgprofessionals.

Op deze manier leveren mensen met ervaringskennis een actieve, betekenisvolle bijdrage aan de kwaliteit van zorg. Tevens kunnen zij zichzelf verder ontwikkelen en van waarde zijn voor andere cliënten.
.

De instrumenten: WIEK interview en Luister naar mijn verhaalDe instrumenten: WIEK interview en Luister naar mijn verhaal

WIEK interview en Luister naar mijn verhaal zijn twee kwalitatieve en participatieve instrumentenKwalitatieve en participatieve instrumenten
Kwalitatieve instrumenten in deze Toolbox – zijn ontwikkeld om cliëntverhalen en ervaringen beschrijvend en gedetailleerd in beeld te brengen. In plaats van cijfers of antwoorden te geven op meerkeuzevragen, zoals bij kwantitatieve metingen, vertellen cliënten in hun eigen woorden over de thema’s die zij belangrijk vinden.
Participatieve instrumenten zijn instrumenten waarin de participatie aan de orde is. Het woord 'participatief' betekent dat mensen over wie het gaat zelf actief meedenken of meedoen. Cliënten kunnen op veel verschillende manieren betrokken zijn bij kwaliteitsonderzoek.
voor het in beeld brengen van de kwaliteit van de zorgrelatieZorgrelatie
Het begrip 'zorgrelatie' in de langdurige zorg is door een co-onderzoeker treffend omschreven als 'een vertrouwensband tussen een cliënt en een medewerker die bijdraagt aan een beter leven'.
De zorgrelatie tussen cliënten en zorgprofessionals in de langdurige zorg is belangrijk voor de ervaren kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven van cliënten. Een goede zorgrelatie tussen cliënten en zorgprofessionals is een basisvoorwaarde voor het verlenen van goede zorg, begeleiding en ondersteuning. Dit biedt cliënten namelijk mogelijkheden voor groei en ontwikkeling en geeft een gevoel van menselijke waardigheid en erkenning.
tussen cliëntenCliënt
Een cliënt is – in de context van deze Toolbox – een persoon die langdurig zorg, ondersteuning of begeleiding krijgt. Het gaat om:
- een persoon met psychische problemen
- een persoon met een lichtverstandelijke beperking
- een persoon die vanwege ouderdom langdurig zorg nodig heeft
en zorgprofessionalsZorgprofessional
Een zorgprofessional is – in de context van deze Toolbox – een betaalde medewerker die cliënten langdurig ondersteuning of begeleiding biedt en daarom frequent contact heeft met de cliënten. Zorgprofessional en cliënt hebben dus een langdurige zorgrelatie. Een zorgprofessional kan zijn:
- de persoonlijk begeleider
- de verpleegkundige of verzorgende in de gehandicaptenzorg of ouderenzorg
- de begeleider, verpleegkundige of behandelaar in de geestelijke gezondheidszorg.
.

Toolbox. Horen, zien en spreken

Actieve rol cliëntenActieve rol cliënten

Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor cliënten zelf: zij gaan als co-onderzoeker en co-onderzoeker is een ervaringsdeskundige (iemand met ervaringskennis) die als cliënt zelf langdurig zorg, ondersteuning of begeleiding krijgt of kreeg in de sector of organisatie waarin het kwaliteitsonderzoek plaatsvindt (met de instrumenten uit deze Toolbox). in gesprek met de andere cliënten. Dit heeft veel voordelen: ze maken gemakkelijk contact, ze kunnen zich vanuit eigen ervaring goed inleven en begrijpen snel wat de andere cliënt bedoelt. Elke co-onderzoeker krijgt voorafgaand aan het werken met de instrumenten een trainingTraining
De training die elke co-onderzoeker volgt bestaat uit vier bijeenkomsten van ongeveer 2 uur en heeft verschillende functies:
- De leden van het onderzoeksteam leren elkaar beter kennen.
- Co-onderzoekers krijgen uitleg over het instrument (uit deze Toolbox) en over het belang van kwaliteitsonderzoek.
- Co-onderzoekers oefenen met het interviewen en ontwikkelen gespreksvaardigheden.
- Er wordt gekeken of de co-onderzoeker de interviews zelfstandig gaat uitvoeren of met hulp van de interviewondersteuner, waarbij in het tweede geval de gewenste taakverdeling wordt besproken.
.

Betrouwbare en nuttige informatieBetrouwbare en nuttige informatie

De gelijkwaardige, laagdrempelige en open gesprekken leveren betrouwbare informatie en waardevolle verbeterpunten op, en zo kunnen cliënten zelf actief bijdragen aan kwaliteitsverbetering in de langdurige zorg.

Voor én door cliëntenVoor én door cliënten

De instrumenten zijn geschikt voor mensen die langdurig zorg óf ondersteuning of begeleiding krijgen. Dit is een brede doelgroep van cliëntenCliënt
Een cliënt is – in de context van deze Toolbox – een persoon die langdurig zorg, ondersteuning of begeleiding krijgt. Het gaat om:
- een persoon met psychische problemen
- een persoon met een lichtverstandelijke beperking
- een persoon die vanwege ouderdom langdurig zorg nodig heeft
die in een zorginstelling of thuis wonen en die lange tijd geestelijke gezondheidszorg (GGZ), gehandicaptenzorg, verpleging, verzorging of thuiszorg krijgen:

  • mensen met psychische problemen
  • mensen met een lichtverstandelijke beperking
  • mensen die vanwege ouderdom langdurig zorg nodig hebben

Naast cliënten zijn betrokken:

Aan de slagAan de slag

Kies een instrument en ga samen met cliënten aan de slag.

Toolbox Horen, zien en spreken
Toolbox horen, zien en spreken
Bos, N . Tool - Toolbox Horen, Zien en Spreken (2019). Uit: www.nivel.nl [Laatst gewijzigd op 29-10-2023; geraadpleegd op 29-03-2024]. URL: https://www.nivel.nl/nl/onderzoeksprogrammas/zorg-vanuit-patientenperspectief/toolbox-horen-zien-spreken