Publicatie
Publication date
De benodigde capaciteit voor niet-geïndiceerde wijkverpleegkundige taken?
Eitjes, H.B.F.M., Graaf-Ruizendaal, W.A. de, Bakker, D.H. de. De benodigde capaciteit voor niet-geïndiceerde wijkverpleegkundige taken? www.nivel.nl: NIVEL, 2014. 58 p.
Download the PDF
Wijkverpleegkundigen krijgen hun oude rol weer terug. Ze worden een verbindende schakel in de wijk en zullen naast de thuiszorg die zij op indicatie bieden, patiënten preventief opzoeken en zelf bepalen welke zorg daar nodig is. Voor wijken in Den Haag is nu onderzocht hoeveel wijkverpleegkundigen met deze nieuwe, preventieve taak nodig zijn.
Veel mensen weten de weg naar de zorg niet te vinden, waardoor relatief kleine gezondheidsproblemen steeds groter worden en uiteindelijk alleen met specialistische dure hulp kunnen worden verholpen of behandeld. De wijkverpleegkundige kan laagdrempelige zorg bieden om dit voor te zijn. Op aangeven van de huisarts, het maatschappelijk werk of buurtwerk, kan zij eens poolshoogte nemen bij een patiënt. Een taak die is omschreven in het programma Zichtbare Schakel van ZonMw, waarvoor de overheid 10 miljoen euro per jaar heeft gereserveerd.
Verdeelsleutel
Maar hoeveel wijkverpleegkundigen heb je dan per buurt nodig voor deze nieuwe, preventieve taak? Het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) deed samen met Prozorg voor ZonMw onderzoek naar sociaal demografische factoren die het benodigde aantal wijkverpleegkundigen voor preventieve taken in een wijk kunnen voorspellen. Veruit de belangrijkste bepalende factor blijkt de mate van achterstand van de wijk. Op basis van dit onderzoek is een verdeelsleutel opgesteld om het aantal benodigde fte aan wijkverpleegkundigen voor wijken in Den Haag vast te stellen. De verdeelsleutel voor Den Haag is niet zonder meer in andere gemeenten toe te passen. De gevolgde methodiek is echter wel overal te gebruiken. Voor Den Haag zou toepassing van de methode tot een verdubbeling van het aantal wijkverpleegkundigen met preventieve taken leiden.
Samenhang
“Wijkverpleegkundigen krijgen weer de rol die ze van oudsher hadden. Dit moet leiden tot beter samenhangende zorg, het verbinden van preventie en zorg, wonen en welzijn op wijkniveau, zodat kwetsbare mensen met een sociaaleconomische en gezondheidsachterstand de weg vinden naar hulpinstanties of zorg en niet te lang met hun problemen blijven lopen”, stelt NIVEL-afdelingshoofd prof. Dinny de Bakker. “Wijkverpleegkundigen met deze zogeheten zichtbare schakeltaken hebben een sterk signalerende en bindende functie en zij vullen daarmee het gat dat is ontstaan na de invoering van de indicatiestelling voor verpleging en verzorging.”
Sociaal-economische achterstand
Dit onderzoek biedt ondersteuning bij de financiële verankering voor de nieuwe taak van de wijkverpleegkundige, legt De Bakker uit. “Voor deze taak wordt geen indicatie gesteld. Daarom is inzicht nodig in de bewoners in de wijk en factoren die bijdragen aan het gebruik van zorg. Op basis daarvan kun je bepalen hoeveel fte aan wijkverpleegkundigen en dus hoeveel financiële middelen daarvoor nodig zijn. Alleen de mate van sociaal-economische achterstand van de wijk blijkt significant bij te dragen aan de benodigde wijkverpleegkundige zorg met een zichtbare schakeltaak.”
Veel mensen weten de weg naar de zorg niet te vinden, waardoor relatief kleine gezondheidsproblemen steeds groter worden en uiteindelijk alleen met specialistische dure hulp kunnen worden verholpen of behandeld. De wijkverpleegkundige kan laagdrempelige zorg bieden om dit voor te zijn. Op aangeven van de huisarts, het maatschappelijk werk of buurtwerk, kan zij eens poolshoogte nemen bij een patiënt. Een taak die is omschreven in het programma Zichtbare Schakel van ZonMw, waarvoor de overheid 10 miljoen euro per jaar heeft gereserveerd.
Verdeelsleutel
Maar hoeveel wijkverpleegkundigen heb je dan per buurt nodig voor deze nieuwe, preventieve taak? Het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) deed samen met Prozorg voor ZonMw onderzoek naar sociaal demografische factoren die het benodigde aantal wijkverpleegkundigen voor preventieve taken in een wijk kunnen voorspellen. Veruit de belangrijkste bepalende factor blijkt de mate van achterstand van de wijk. Op basis van dit onderzoek is een verdeelsleutel opgesteld om het aantal benodigde fte aan wijkverpleegkundigen voor wijken in Den Haag vast te stellen. De verdeelsleutel voor Den Haag is niet zonder meer in andere gemeenten toe te passen. De gevolgde methodiek is echter wel overal te gebruiken. Voor Den Haag zou toepassing van de methode tot een verdubbeling van het aantal wijkverpleegkundigen met preventieve taken leiden.
Samenhang
“Wijkverpleegkundigen krijgen weer de rol die ze van oudsher hadden. Dit moet leiden tot beter samenhangende zorg, het verbinden van preventie en zorg, wonen en welzijn op wijkniveau, zodat kwetsbare mensen met een sociaaleconomische en gezondheidsachterstand de weg vinden naar hulpinstanties of zorg en niet te lang met hun problemen blijven lopen”, stelt NIVEL-afdelingshoofd prof. Dinny de Bakker. “Wijkverpleegkundigen met deze zogeheten zichtbare schakeltaken hebben een sterk signalerende en bindende functie en zij vullen daarmee het gat dat is ontstaan na de invoering van de indicatiestelling voor verpleging en verzorging.”
Sociaal-economische achterstand
Dit onderzoek biedt ondersteuning bij de financiële verankering voor de nieuwe taak van de wijkverpleegkundige, legt De Bakker uit. “Voor deze taak wordt geen indicatie gesteld. Daarom is inzicht nodig in de bewoners in de wijk en factoren die bijdragen aan het gebruik van zorg. Op basis daarvan kun je bepalen hoeveel fte aan wijkverpleegkundigen en dus hoeveel financiële middelen daarvoor nodig zijn. Alleen de mate van sociaal-economische achterstand van de wijk blijkt significant bij te dragen aan de benodigde wijkverpleegkundige zorg met een zichtbare schakeltaak.”