Doctor, can you spare some time? The role of workload in general practitioners' involvement in patients' mental health problems = Dokter, kunt u wat tijd missen? De rol van de werklast van huisartsen in relatie tot hun betrokkenheid bij de psychische...

Psychische problemen van patiënten vragen meer tijd en energie van de huisarts. Toch zit een hoge werklast het opmerken van dit soort problemen niet in de weg, zo blijkt uit het onderzoek waarop NIVEL-onderzoeker Else Zantinge 12 juni in Utrecht promoveert.

Opsporen
In Nederland heeft de huisarts een belangrijke rol in het opsporen van psychische problemen. Conform overheidsbeleid dat in 2001 is ingezet, moeten psychische problemen na de diagnose van de huisarts zoveel mogelijk in de eerste lijn worden behandeld. Psychische problemen vragen echter extra tijd en energie van huisartsen. Dat blijkt ook uit het promotieonderzoek van Else Zantinge. Consulten over psychische problemen duren langer dan consulten waarin alleen somatische problematiek aan de orde komt. Mensen die met psychische problemen bij de dokter komen, komen ook frequenter. In dit opzicht lijkt het aanbod aan psychische problemen belastend voor huisartsen. Zij ervaren over het algemeen al een hoge werklast en een tekort aan tijd, wat aandacht voor psychische problemen in de weg kan staan. “Toch merken huisartsen die het druk hebben of zich belast voelen, evenveel psychische aspecten op in de problemen van de patiënten als minder drukke huisartsen”, stelt NIVEL-onderzoeker Else Zantinge. “Ze hebben blijkbaar andere manieren om met een hoge werklast om te gaan dan door te bezuinigen op psychische zorg.”

Juist langere consulten
Een arts die bij aanvang van het consult al een gevoel van tijdtekort heeft, is in het consult minder patiëntgericht, zo blijkt uit het onderzoek. Voor een patiënt met psychische problemen lijkt dit ongunstig. Zantinge: “Een onverwachte bevinding is echter, dat huisartsen die ontevreden zijn met hun beschikbare tijd of gevoelens van burnout hebben, juist langere consulten hebben en patiënten meer stimuleren over hun psychische problemen te praten. Deze bevinding doet vermoeden dat huisartsen die het hardst werken en het meest investeren in hun patiënten¬contacten, het hoogste risico hebben op burnout en het meest ontevreden zijn met de beschikbare tijd.”

Praktijkondersteuner GGZ
Deze bevindingen van de promovenda zijn zowel relevant voor de kwaliteit van de psychische patiëntenzorg als voor de organisatie van de huisartsenzorg. Zij pleit voor meer ondersteuning van huisartsen in psychische patiëntenzorg. “Huisartsen kunnen ondersteund worden door praktijkondersteuners ‘Geestelijke gezondheidszorg’ en door hun extra inspanningen voor psychische zorg te belonen. Dit past binnen het Nederlandse overheidsbeleid om zoveel mogelijk psychische problemen in de eerstelijnszorg te behandelen en zo de tweedelijns geestelijke gezondheidszorg te ontlasten.”

Onderzoek
Else Zantinge maakte voor haar onderzoek gebruik van de gegevens van 195 huisartsen en 385.461 patiënten uit de Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk.