Senior researcher International Comparative Research (WHO)
Publicatie
Publication date
Evaluation of the organization and provision of primary care in Kazakhstan: a survey-based project in the regions of Almaty and Zhambyl.
Boerma, W., Wiegers, T.A., Kringos, D.S., Baltag, V., Zhylkaidarova, A. Evaluation of the organization and provision of primary care in Kazakhstan: a survey-based project in the regions of Almaty and Zhambyl. Kopenhagen: WHO Regional Office for Europe, 2011. 119 p.
Download the PDF
De gezondheidszorghervormingen in Kazachstan zijn nog niet overal in het land van de grond gekomen. De eerstelijnszorg is op het platteland welkom maar nog zwak ontwikkeld en stuit in de steden op weerstand, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL dat is uitgevoerd op initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De resultaten zijn gepubliceerd in een WHO-rapport.
De afgelopen vijf jaar liep er in Kazachstan een programma van gezondheidszorghervormingen. De eerste lijn moet in de moderne Kazachse gezondheidszorg een sterke en belangrijke rol gaan spelen. Ondanks de inspanningen van de afgelopen jaren zijn de hervormingen nog niet overal in het land van de grond gekomen. In drie grote regio’s zijn ze [/de gezondheidszorghervormingen] sterk vertraagd. En in de grote steden Astana en Almaty is er nog niet eens mee begonnen.
De ‘nieuwe huisarts’
De eerste lijn moet een belangrijker sector worden van de moderne Kazachse gezondheidszorg. Voorheen hadden eerstelijnsartsen nog niet zoveel mogelijkheden, maar de ‘nieuwe huisarts’ in Kazachstan zal meer kunnen. De nieuwe eerstelijnszorg groeit echter slechts heel langzaam en is nog niet erg zichtbaar. Vooral in de dorpen zijn te weinig huisartsen, waardoor de werkdruk hoog is. Ze werken vaak onder moeilijke omstandigheden, bijvoorbeeld zonder stromend water. NIVEL-onderzoeker Wienke Boerma: “Desondanks, daar waar het makkelijk is om iets te veranderen – op het platteland – gebeurt het wel. Op het platteland zijn geen ziekenhuizen en medisch specialisten, waardoor iedere versterking van de eerste lijn een verbetering is.”
Ziekenhuizen
Maar daar waar veel specialistische voorzieningen zijn – in de steden – blijkt het moeilijker de eerste lijn te versterken. In de steden zijn mensen gewend voor veel gezondheidsproblemen naar het ziekenhuis te gaan. Versterking van de eerste lijn wordt daarom in de stad gemakkelijk gezien als verminderde beschikbaarheid van zorg. “Mensen in de stad beleven dat als een verslechtering. In de stad moet de eerste lijn dus terrein winnen ten koste van de tweede lijn en dat geeft een spanningsveld”, verklaart Boerma. “Kazachen zijn gewend met ieder wissewasje naar een specialist te gaan, maar dat is om verschillende redenen niet wenselijk. Het is inefficiënt en duur.”
Voortouw
Bovendien nemen de autoriteiten nog te weinig voortouw. Boerma: “Het is moeilijk – zoals in elk land – om de omvang van de specialistische zorg te verminderen ten gunste van de eerstelijnszorg, te meer omdat de eerstelijnszorg nog moet worden opgebouwd. Alleen regelgeving is niet voldoende, er moet ook implementatie volgen. Zo houden wij beleidsmakers nationaal en regionaal een spiegel voor. Voor versterking van de eerstelijnszorg is stimulerend en sturend beleid nodig.”
Evaluatie-instrument
De onderzoekers maakten gebruik van een door het NIVEL ontwikkeld evaluatie-instrument voor eerstelijnsgezondheidszorg. De methode biedt een structureel overzicht van de sterke en zwakke kanten van de eerstelijnszorg van een land, met zowel aandacht voor het gevoerde beleid als voor de stem van artsen en patiënten. Beleidsmakers en politici kunnen de uitkomsten van de evaluatie gebruiken om hun beleid bij te stellen en verder uit te bouwen. Voor het onderzoek in Kazachstan pasten de onderzoekers het instrument toe in de provincies Almaty en Zhambyl. De WHO zet het instrument in voor de evaluatie van de eerste lijn in steeds meer landen. Zo heeft het NIVEL voor de WHO dergelijke studies gedaan in Roemenie en Slowakije en lopen die momenteel in Moldavie en Tadjikistan. Binnenkort verschijnen de publicaties hierover. Eerder deed het NIVEL soortgelijk onderzoek in Rusland, Turkije, Slovenië, Oezbekistan, Oekraïne, Servië en Wit Rusland.
De afgelopen vijf jaar liep er in Kazachstan een programma van gezondheidszorghervormingen. De eerste lijn moet in de moderne Kazachse gezondheidszorg een sterke en belangrijke rol gaan spelen. Ondanks de inspanningen van de afgelopen jaren zijn de hervormingen nog niet overal in het land van de grond gekomen. In drie grote regio’s zijn ze [/de gezondheidszorghervormingen] sterk vertraagd. En in de grote steden Astana en Almaty is er nog niet eens mee begonnen.
De ‘nieuwe huisarts’
De eerste lijn moet een belangrijker sector worden van de moderne Kazachse gezondheidszorg. Voorheen hadden eerstelijnsartsen nog niet zoveel mogelijkheden, maar de ‘nieuwe huisarts’ in Kazachstan zal meer kunnen. De nieuwe eerstelijnszorg groeit echter slechts heel langzaam en is nog niet erg zichtbaar. Vooral in de dorpen zijn te weinig huisartsen, waardoor de werkdruk hoog is. Ze werken vaak onder moeilijke omstandigheden, bijvoorbeeld zonder stromend water. NIVEL-onderzoeker Wienke Boerma: “Desondanks, daar waar het makkelijk is om iets te veranderen – op het platteland – gebeurt het wel. Op het platteland zijn geen ziekenhuizen en medisch specialisten, waardoor iedere versterking van de eerste lijn een verbetering is.”
Ziekenhuizen
Maar daar waar veel specialistische voorzieningen zijn – in de steden – blijkt het moeilijker de eerste lijn te versterken. In de steden zijn mensen gewend voor veel gezondheidsproblemen naar het ziekenhuis te gaan. Versterking van de eerste lijn wordt daarom in de stad gemakkelijk gezien als verminderde beschikbaarheid van zorg. “Mensen in de stad beleven dat als een verslechtering. In de stad moet de eerste lijn dus terrein winnen ten koste van de tweede lijn en dat geeft een spanningsveld”, verklaart Boerma. “Kazachen zijn gewend met ieder wissewasje naar een specialist te gaan, maar dat is om verschillende redenen niet wenselijk. Het is inefficiënt en duur.”
Voortouw
Bovendien nemen de autoriteiten nog te weinig voortouw. Boerma: “Het is moeilijk – zoals in elk land – om de omvang van de specialistische zorg te verminderen ten gunste van de eerstelijnszorg, te meer omdat de eerstelijnszorg nog moet worden opgebouwd. Alleen regelgeving is niet voldoende, er moet ook implementatie volgen. Zo houden wij beleidsmakers nationaal en regionaal een spiegel voor. Voor versterking van de eerstelijnszorg is stimulerend en sturend beleid nodig.”
Evaluatie-instrument
De onderzoekers maakten gebruik van een door het NIVEL ontwikkeld evaluatie-instrument voor eerstelijnsgezondheidszorg. De methode biedt een structureel overzicht van de sterke en zwakke kanten van de eerstelijnszorg van een land, met zowel aandacht voor het gevoerde beleid als voor de stem van artsen en patiënten. Beleidsmakers en politici kunnen de uitkomsten van de evaluatie gebruiken om hun beleid bij te stellen en verder uit te bouwen. Voor het onderzoek in Kazachstan pasten de onderzoekers het instrument toe in de provincies Almaty en Zhambyl. De WHO zet het instrument in voor de evaluatie van de eerste lijn in steeds meer landen. Zo heeft het NIVEL voor de WHO dergelijke studies gedaan in Roemenie en Slowakije en lopen die momenteel in Moldavie en Tadjikistan. Binnenkort verschijnen de publicaties hierover. Eerder deed het NIVEL soortgelijk onderzoek in Rusland, Turkije, Slovenië, Oezbekistan, Oekraïne, Servië en Wit Rusland.
Although the strengthening of primary care services is a health reform priority in many countries of the WHO European Region, the background for such reform varies. In western Europe, primary care is emphasized to help address rising costs and changing demand that result from demographic and epidemiological trends. In the central and eastern part of the Region, however, countries that were once part of or closely allied with the Soviet Union are struggling to improve the performance of their entire health systems drastically. These countries are now developing or reorganizing primary care to bring adequate, responsive health services closer to their populations. In many countries in socioeconomic and political transition, health reforms are part of profound, comprehensive changes in essential societal functions and values. Primary care reforms are not always based on evidence, and progress is often driven by political arguments or professional interests rather than sober assessment. However, policy-makers and programme managers increasingly demand evidence for the progress of reforms and the responsiveness of services. This report evaluates primary care developments in Kazakhstan, using an approach that assumes the importance of providing accessible, continuous, coordinated and comprehensive health services to the population. This approach recognizes that to improve a health system as whole, it is also critical to consider all four functions in the WHO performance framework for health systems equally: stewardship, resource generation, financing and service delivery. (aut. ref.)