General practice in 1987 and 2001: changes in morbidity and intervention. Findings from the two Dutch National Surveys of General Practice.

De huisarts werkt in 2001 efficiënter dan in 1987. Minder mensen bezoeken hem voor een ‘wissewasje’ en hij behandelt mensen met een chronische ziekte intensiever. Dit blijkt uit onderzoek op basis van twee Nationale Studies naar ziekten en verrichtingen in de huisartsenpraktijk van NIVEL, RIVM en IQ healthcare, waarop Frans Bongers op 6 november promoveert aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Het aantal mensen dat vanwege een lucht¬weg¬infectie de huisarts bezocht, is in 2001 ruim de helft minder dan in 1987. Ook het aantal mensen dat verwacht dat keelpijn of diarree sneller overgaan door een bezoek aan de huisarts of een recept, is afgenomen. “Deze vaststellingen weerspreken het algemeen gangbare idee dat mensen in toenemende mate de huisarts bezoeken voor allerlei wissewasjes”, stelt Frans Bongers. “Door voorlichting in de spreekkamer en voorlichtingsmateriaal, hebben patiënten een realistischer idee over de mogelijkheden van behandeling van alledaagse klachten.”

Efficiëntie
In 2001 kreeg de huisarts een kwart minder aan nieuwe gezondheidsklachten vergeleken met in 1987. Wel bezochten patiënten de huisarts in 2001 vaker dan in 1987 (gemiddeld 3,9 tegenover 3,6 keer per jaar), door een groter aantal vervolgcontacten bij chronische aandoeningen. “Huisartsen werkten in 2001 efficiënter dan in 1987. In minder werktijd hebben ze meer patiëntcontacten”, verduidelijkt Bongers. “Dit hebben ze gerealiseerd door minder huisbezoeken af te leggen, vaker telefonisch contact te hebben met patiënten en meer werkzaamheden te delegeren aan de assistente en de praktijkondersteuner.”

Meer geneesmiddelen
Patiënten met chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk, suikerziekte en hartfalen werden in 2001 veel intensiever met geneesmiddelen behandeld dan in 1987. Bongers verklaart dit voor een belangrijk deel uit de NHG-standaarden. Deze zijn overwegend evidence-based en geven huisartsen zwaarwegende aanbevelingen hoe te handelen bij bepaalde aandoeningen. Bij ouderen met meerdere aandoeningen leidde het toepassen van de NHG-standaarden vaak tot het gebruik van meerdere geneesmiddelen tegelijkertijd. Dit verhoogt de kans op bijwerkingen door onderlinge interacties tussen de verschillende geneesmiddelen. Bongers: “Dit verklaart mogelijk ook dat mensen van 65 jaar en ouder in de laagste en middelste socio-economische groep hun gezondheid in 2001 als minder goed ervoeren dan in 1987.”