Landelijke registratie gezondheidsklachten eikenprocessierups (EPR) bij huisartspraktijken: eindrapportage.

In dit onderzoek is door middel van registratie bij peilstations geprobeerd inzicht te krijgen in de incidentie en trends van de bij de huisarts gemelde klachten die gerelateerd zijn aan de brandharen van de eikenprocessierups (EPR). Uitgangspunt was om gemeenten inzicht te geven in de vraag hoe groot de last op de algemene gezondheidszorg kan zijn en in hoeverre deze toeneemt (of niet). Dit kan hun keuzes rondom beheersing en bestrijding van de EPR ondersteunen. De resultaten van de registratie bij de peilstations zijn in dit rapport vergeleken met de resultaten van de opname van EPR-gerelateerde vragen in de Gezondheidsmonitor Overijssel.

Tijdens de drie plaagseizoenen werden geen grote aantallen patiënten met EPR-gerelateerde klachten door de peilstations geregistreerd. Op basis van de afgelopen drie registratiejaren kan het totaal aantal EPR-gerelateerde klachten voor heel Nederland worden geschat op 1.800 in 2012, 1.700 in 2013 en 2.500 in 2014. Vanwege de lage aantallen loopt het 95% betrouwbaarheidsinterval van 900 tot 4.200 patiënten in Nederland. Dit is circa. 0,02% van de Nederlandse bevolking. Dit is fors lager dan de eerder volgens de literatuur verwachte aantallen. De verwachting was dat door de verdere verspreiding van de EPR over heel Nederland in de afgelopen jaren ook de EPR-gerelateerde gezondheidsklachten landelijk zouden toenemen. De resultaten van de peilstationsregistratie ondersteunen dit echter niet: er zijn slechts minimale aantallen patiënten geregistreerd. Wel lijken er in een mild plaagseizoen minder EPR-gerelateerde huisartsbezoeken te zijn en in een heftig plaagseizoen juist meer. Dit lijkt vooral op te treden in regio‟s waar de EPR en de bijbehorende mogelijke klachten een vrij nieuw (onbekend) verschijnsel is, zoals de afgelopen jaren in de regio‟s oost en noord.

De resultaten van de Gezondheidsmonitor 2012 (Overijssel) laten een ander beeld zien. 4,3% van de respondenten geeft aan gedurende het plaagseizoen van 2012 EPR-gerelateerde klachten te hebben gehad. 1,5% van de totale bevolking van Overijssel in 2012 geeft aan de huisarts hiermee te hebben bezocht. Vertaald naar de gehele Overijsselse bevolking zou dat neerkomen op ruim 36.000 mensen met EPR-gerelateerde klachten tijdens het plaagseizoen van 2012. Ruim 12.000 Overijsselse inwoners van 19 jaar en ouder geven daarbij aan de huisarts te hebben bezocht. De resultaten uit de Gezondheidsmonitor lijken de uitkomsten uit andere onderzoeken te bevestigen. Ze geven aan dat EPR klachten in de periode dat de brandharen zich manifesteren een (aanzienlijke) gezondheidsdruk kunnen veroorzaken, met sterke variatie per gemeente en waarschijnlijk afhankelijk van de ernst van de EPR-plaag.

De ernst van het EPR-plaagseizoen, de locatie en de bekendheid van de bevolking met de mogelijke gevolgen van de EPR lijken factoren die het huisartsenbezoek sterk kunnen beïnvloeden.