The myth of small data. How to produce small area estimates regarding lifestyle, health and healthcare to support an integrated population-based healthcare: methods and outcomes.

Om vraag en aanbod in de gezondheidszorg beter op elkaar af te stemmen is er een nieuwe schattingsmethode ontwikkeld. Deze innovatieve methode is zeer geschikt om op lokaal niveau een schatting te maken van de behoefte aan zorg in de eerste lijn. Nivel-onderzoeker Willemijn de Graaf-Ruizendaal promoveerde hierop aan Tilburg University.

De schattingsmethode is ontwikkeld om voor alle postcodegebieden in Nederland de vraag naar zorg te schatten. Het is voor het eerst dat er inzicht is in de vraag naar zorg, de gezondheidssituatie en de leefstijl van elk postcodegebied in Nederland. De schattingen zijn van belang voor verschillende aspecten van de lokale zorg: ze maken lokale initiatieven voor preventieve interventie en gezondheidsbevordering mogelijk, ze faciliteren een betere afstemming tussen vraag en aanbod van lokale zorg en bovendien spelen ze een rol in het bieden van goede lokale zorg tegen lagere kosten.

Gebruik databestanden
De methode maakt gebruik van schattingen over de zorgvraag op basis van zorggegevens en gegevens over gezondheid en leefstijl die met een nationale steekproef zijn verworven. Met een statistisch model worden deze schattingen toegepast op de volgende CBS-gegevens per postcodegebied: sociaal-demografische kenmerken, waaronder leeftijdssamenstelling, percentage eenpersoonshuishouden en de stedelijkheidsgraad. Dit levert per postcodegebied informatie over de lokale zorgvraag.

Invloed vrouwelijke huisartsen
Uit nader onderzoek blijkt dat er verschillen zijn tussen de werkelijke cijfers uit medische gegevens van huisartsenpraktijken en de geschatte cijfers. Zo hebben huisartsenpraktijken met vrouwelijke huisartsen meer consulten dan uit de resultaten van de schattingsmethode blijkt. Ook duo-praktijken en praktijken met andere zorgverleners in dienst hebben meer consulten dan verwacht mag worden op basis van de bevolkingssamenstelling.

Afstemmen lokale zorg
Het komen tot daadwerkelijke afstemming van de lokale vraag naar zorg op het aanbod ervan blijkt in de praktijk een complexe zaak. Allereerst zijn er veel partijen mee gemoeid, zoals verzekeraars, gemeenten en zorgverleners. Daarnaast is er een groot verschil in leefstijl, gezondheid en zorgbehoefte tussen buurten. De behoefte aan zorg wordt namelijk sterk beïnvloed door de bevolkingssamenstelling van een buurt. Zo zal een buurt met een hoog percentage ouderen een hogere zorgvraag hebben dan een buurt met een laag percentage ouderen. Bovendien zijn de cijfers over deze verschillen op lokaal niveau niet (gemakkelijk) voorhanden. Vooral privacy-issues spelen een grote rol in de beschikbaarheid van zorggegevens op lokaal niveau. De schattingen uit het ontwikkelde rekenmodel vormen een goede basis om te komen tot afstemming.