Publicatie
Publication date
Infographic: Smetten (intertrigo) preventie en behandeling: knelpuntenanalyse bij V&VN richtlijn.
Nivel, IQ healthcare Radboudumc. Infographic: Smetten (intertrigo) preventie en behandeling: knelpuntenanalyse bij V&VN richtlijn. Utrecht/Nijmegen: Nivel, IQ healthcare Radboudumc, 2018.
Download the PDF
De richtlijn over de preventie en behandeling van smetten uit 2011 sluit nog steeds aan bij de actuele wetenschappelijke inzichten. Toch ervaren verpleegkundigen en verzorgenden diverse knelpunten in hun handelen bij patiënten met smetten. De meesten kennen de richtlijn dan ook niet. Verdere implementatie van de richtlijn is dus nodig. Dit blijkt uit een onderzoek van het Nivel en IQ healthcare.
Ruim vier op de tien verpleegkundigen en verzorgenden ervaren knelpunten bij de preventie van smetten bij patiënten. Preventieve maatregelen, zoals dagelijkse huidzorg, voorkomen van huid-op-huid contact en het drooghouden van de huid, worden in de praktijk vaak vergeten. En als bepaalde maatregelen al worden toegepast, zoals het drogen van huidplooien, blijkt dat ze niet altijd worden uitgevoerd volgens de ‘Landelijke multidisciplinaire richtlijn Smetten (intertrigo) preventie en behandeling’, uitgebracht in 2011.
Knelpunten bij de behandeling van smetten
Niet alle producten die bij de behandeling van smetten worden gebruikt, zijn in de richtlijn genoemd. Sudocrem is hier een voorbeeld van. Het is voor verpleegkundigen en verzorgenden onduidelijk welke producten nu wel of niet gebruikt mogen worden. Daarnaast ontbreken er regelmatig duidelijke samenwerkingsafspraken met andere disciplines over de behandeling van smetten. Ten slotte wordt de cliënt vaak te weinig betrokken bij de behandeling.
Richtlijn Smetten uit 2011 nog altijd actueel
ZonMw, de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie, en de beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) werken samen aan de ontwikkeling en herziening van richtlijnen voor verpleegkundigen en verzorgenden. Het Nivel en IQ healthcare hebben onderzocht of de huidige richtlijn over smetten, uit 2011, nog actueel is. Dit blijkt het geval te zijn: sinds het verschijnen van de richtlijn is er weinig of geen relevante wetenschappelijke kennis bijgekomen.
Onbekendheid met richtlijn
In de huidige richtlijn worden de onderwerpen besproken waarbij verpleegkundigen en verzorgenden in de praktijk knelpunten ervaren. Het probleem zit hem dus niet in de inhoud van de richtlijn, maar in de onbekendheid ervan: 67% van de ondervraagde verpleegkundigen en verzorgenden kent de huidige richtlijn en bijbehorende praktijkkaarten niet. Daarom is het advies van het Nivel en IQ healthcare om te investeren in de implementatie van de richtlijn.
Het onderzoek
Het onderzoek van het Nivel en IQ healthcare bestond uit een internationale literatuurverkenning, verschillende interviews met cliënten, verpleegkundigen en verzorgenden en een vragenlijstonderzoek onder 826 deelnemers van het Panel Verpleging & Verzorging van het Nivel. Het onderzoek is op verzoek van V&VN en ZonMw gestart na het uitvoeren van een prioriteringssessie met verpleegkundigen en verzorgenden.
Ruim vier op de tien verpleegkundigen en verzorgenden ervaren knelpunten bij de preventie van smetten bij patiënten. Preventieve maatregelen, zoals dagelijkse huidzorg, voorkomen van huid-op-huid contact en het drooghouden van de huid, worden in de praktijk vaak vergeten. En als bepaalde maatregelen al worden toegepast, zoals het drogen van huidplooien, blijkt dat ze niet altijd worden uitgevoerd volgens de ‘Landelijke multidisciplinaire richtlijn Smetten (intertrigo) preventie en behandeling’, uitgebracht in 2011.
Knelpunten bij de behandeling van smetten
Niet alle producten die bij de behandeling van smetten worden gebruikt, zijn in de richtlijn genoemd. Sudocrem is hier een voorbeeld van. Het is voor verpleegkundigen en verzorgenden onduidelijk welke producten nu wel of niet gebruikt mogen worden. Daarnaast ontbreken er regelmatig duidelijke samenwerkingsafspraken met andere disciplines over de behandeling van smetten. Ten slotte wordt de cliënt vaak te weinig betrokken bij de behandeling.
Richtlijn Smetten uit 2011 nog altijd actueel
ZonMw, de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie, en de beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) werken samen aan de ontwikkeling en herziening van richtlijnen voor verpleegkundigen en verzorgenden. Het Nivel en IQ healthcare hebben onderzocht of de huidige richtlijn over smetten, uit 2011, nog actueel is. Dit blijkt het geval te zijn: sinds het verschijnen van de richtlijn is er weinig of geen relevante wetenschappelijke kennis bijgekomen.
Onbekendheid met richtlijn
In de huidige richtlijn worden de onderwerpen besproken waarbij verpleegkundigen en verzorgenden in de praktijk knelpunten ervaren. Het probleem zit hem dus niet in de inhoud van de richtlijn, maar in de onbekendheid ervan: 67% van de ondervraagde verpleegkundigen en verzorgenden kent de huidige richtlijn en bijbehorende praktijkkaarten niet. Daarom is het advies van het Nivel en IQ healthcare om te investeren in de implementatie van de richtlijn.
Het onderzoek
Het onderzoek van het Nivel en IQ healthcare bestond uit een internationale literatuurverkenning, verschillende interviews met cliënten, verpleegkundigen en verzorgenden en een vragenlijstonderzoek onder 826 deelnemers van het Panel Verpleging & Verzorging van het Nivel. Het onderzoek is op verzoek van V&VN en ZonMw gestart na het uitvoeren van een prioriteringssessie met verpleegkundigen en verzorgenden.
Gegevensverzameling