Senior researcher Professions in Healthcare and Manpower Planning
Publicatie
Publication date
Monitor multidisciplinaire samenwerking binnen de eerste lijn: achtergronden en resultaten van een trend- en verdiepingsstudie.
Hansen, J., Greuningen, M. van, Batenburg, R.S. Monitor multidisciplinaire samenwerking binnen de eerste lijn: achtergronden en resultaten van een trend- en verdiepingsstudie. Utrecht: NIVEL, 2010. 101 p.
Download the PDF
De samenwerking in de eerste lijn neemt gestaag toe. Ruim de helft van de Nederlandse huisartsenpraktijken werkt met andere eerstelijnszorgverleners, zoals apothekers, fysiotherapeuten en sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, samen onder één dak.
Tussen 2007 en 2009 is het aantal samenwerkingscontracten van huisartsen met andere eerstelijnszorgverleners met 5% toegenomen tot 43% en het aantal huisartsen dat met anderen onder één dak werkt met 8% tot 58%. Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg), dat is uitgevoerd met subsidie van het ministerie van VWS. Het ministerie wil de eerste lijn versterken zodat die zijn centrale rol in het Nederlandse zorgsysteem kan behouden. De achterliggende gedachte is dat samenwerking goed is voor de samenhang van de zorg en afstemming. De Monitor multidisciplinaire samenwerking verzamelt gegevens om bij te houden of er inderdaad meer samenwerkingsverbanden zijn gekomen binnen de eerst lijn.
Verschillen
NIVEL-onderzoeker Johan Hansen: “In 2007 zagen we al verschuivingen. Huisartsen waren vooral meer gaan samenwerken met apothekers, fysiotherapeuten en sociaal psychiatrisch verpleegkundigen. Deze trend heeft zich verder doorgezet. En deze samenwerking blijft in bijvoorbeeld achterstandswijken niet achter bij die in andere wijken. Ook zijn er regionale verschillen: in Groningen, Drenthe en Zuid-Limburg werken huisartsen het meest op één locatie met fysiotherapeuten en apothekers.”
Patiëntgericht
De samenwerking is vooral gericht op de zorg voor diabetes, COPD en astma, en hart- en vaatziekten. Hansen: “De samenwerking is wel patiëntgericht, maar meestal zijn patiënten of een patiëntenvereniging daar niet actief bij betrokken.” Als knelpunt in de samenwerking wordt de relatie met de zorgverzekeraar het meest genoemd. “We krijgen de indruk dat de financiering zoals geregeld door overheid en zorgverzekeraars wel insteekt op samenwerking, maar ook complex is en gefragmenteerd. Het zou daarom goed zijn als met de integrale bekostiging deze regels vereenvoudigd worden.”
Samenwerkingscontract
In 2007 bracht het NIVEL voor het eerst op landelijk niveau voor een groot aantal eerstelijns disciplines de samenwerking rond huisartsen in kaart. Het NIVEL keek naar verschillende eerstelijnshulpverleners op één adres, naar formele samenwerking die is vastgelegd in een contract, de presentatie van de samenwerking naar buiten toe, en of samenwerkingsverbanden worden gefinancierd door zorgverzekeraars. Voor het onderzoek werden alle Nederlandse huisartsenpraktijken aangeschreven, waarbij huisartsen online hun gegevens konden actualiseren. Ruim de helft reageerde. Het NIVEL wil de ontwikkelingen binnen de eerste lijn in de toekomst blijven volgen, om na te gaan of samenwerking zich op alle fronten doorzet en om specifieke barrières voor samenwerking vroegtijdig te ontdekken.
Tussen 2007 en 2009 is het aantal samenwerkingscontracten van huisartsen met andere eerstelijnszorgverleners met 5% toegenomen tot 43% en het aantal huisartsen dat met anderen onder één dak werkt met 8% tot 58%. Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg), dat is uitgevoerd met subsidie van het ministerie van VWS. Het ministerie wil de eerste lijn versterken zodat die zijn centrale rol in het Nederlandse zorgsysteem kan behouden. De achterliggende gedachte is dat samenwerking goed is voor de samenhang van de zorg en afstemming. De Monitor multidisciplinaire samenwerking verzamelt gegevens om bij te houden of er inderdaad meer samenwerkingsverbanden zijn gekomen binnen de eerst lijn.
Verschillen
NIVEL-onderzoeker Johan Hansen: “In 2007 zagen we al verschuivingen. Huisartsen waren vooral meer gaan samenwerken met apothekers, fysiotherapeuten en sociaal psychiatrisch verpleegkundigen. Deze trend heeft zich verder doorgezet. En deze samenwerking blijft in bijvoorbeeld achterstandswijken niet achter bij die in andere wijken. Ook zijn er regionale verschillen: in Groningen, Drenthe en Zuid-Limburg werken huisartsen het meest op één locatie met fysiotherapeuten en apothekers.”
Patiëntgericht
De samenwerking is vooral gericht op de zorg voor diabetes, COPD en astma, en hart- en vaatziekten. Hansen: “De samenwerking is wel patiëntgericht, maar meestal zijn patiënten of een patiëntenvereniging daar niet actief bij betrokken.” Als knelpunt in de samenwerking wordt de relatie met de zorgverzekeraar het meest genoemd. “We krijgen de indruk dat de financiering zoals geregeld door overheid en zorgverzekeraars wel insteekt op samenwerking, maar ook complex is en gefragmenteerd. Het zou daarom goed zijn als met de integrale bekostiging deze regels vereenvoudigd worden.”
Samenwerkingscontract
In 2007 bracht het NIVEL voor het eerst op landelijk niveau voor een groot aantal eerstelijns disciplines de samenwerking rond huisartsen in kaart. Het NIVEL keek naar verschillende eerstelijnshulpverleners op één adres, naar formele samenwerking die is vastgelegd in een contract, de presentatie van de samenwerking naar buiten toe, en of samenwerkingsverbanden worden gefinancierd door zorgverzekeraars. Voor het onderzoek werden alle Nederlandse huisartsenpraktijken aangeschreven, waarbij huisartsen online hun gegevens konden actualiseren. Ruim de helft reageerde. Het NIVEL wil de ontwikkelingen binnen de eerste lijn in de toekomst blijven volgen, om na te gaan of samenwerking zich op alle fronten doorzet en om specifieke barrières voor samenwerking vroegtijdig te ontdekken.
Gegevensverzameling
