Publicatie
Publication date
Validatie van de Cliënten over Kwaliteit vragenlijsten: het meten van ervaringen van cliënten met de gehandicaptenzorg.
Kessel, P. van, Hendriks, M., Plass, A.M. Validatie van de Cliënten over Kwaliteit vragenlijsten: het meten van ervaringen van cliënten met de gehandicaptenzorg. www.nivel.nl: NIVEL, 2015.
Download the PDF
Cliënten in de gehandicaptenzorg hebben meegeholpen vragenlijsten te verbeteren over de kwaliteit van de zorg. Het gaat om de vragenlijsten ‘Cliënten over Kwaliteit’ (CoK) van het landelijk steunpunt (mede)zeggenschap (LSR), ontwikkeld in samenwerking met het NIVEL.
Het onderzoek heeft geleid tot drie valide, betrouwbare en beknopte vragenlijsten: een vragenlijst over wonen, dagbesteding en ambulante dienstverlening. De vragenlijsten kunnen gebruikt worden om de kwaliteit van zorg en kwaliteit van bestaan bij cliënten in de gehandicaptenzorg te meten.
Samen met cliënten
Om een vragenlijst te maken die er voor hen toe doet en die zij ook kunnen begrijpen, is het essentieel cliënten erbij te betrekken. In dit onderzoek is aan cliënten gevraagd om hardop denkend de vragenlijsten in te vullen (ook wel cognitief interview genoemd). De meeste cliënten konden de vragenlijsten goed invullen. Sommige vragen waren niet duidelijk genoeg. De volgende vraag zorgde bijvoorbeeld voor verwarring: ‘Kun je van de ene plaats naar de andere plaats komen? Bijvoorbeeld met de trein, bus of taxi?’ Sommige cliënten hebben eigen vervoer waardoor ze niet wisten wat ze moesten antwoorden. Met input van cliënten zijn vragen duidelijker geformuleerd, is de volgorde van de vragen aangepast en zijn er verbeteringen in de lay-out doorgevoerd. NIVEL onderzoeker Paul van Kessel legt uit: “Hoewel er een groep zal blijven die niet in staat is om de vragen over wonen, dagbesteding of ambulante dienstverlening te beantwoorden, worden de vragen nu door de meeste cliënten begrepen zoals ze zijn bedoeld. Dit komt de validiteit en betrouwbaarheid van de antwoorden ten goede.”
Ontwikkeling van de vragenlijsten
De resultaten van de CoK-vragenlijsten kunnen gebruikt worden voor kwaliteitsverbetering van de gehandicaptenzorg en om de wensen en behoeften van individuele cliënten in kaart te brengen. De ontwikkeling van de vragenlijsten bestond uit verschillende stappen. De twaalf domeinen en randvoorwaarden voor zorg en ondersteuning uit het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 vormden de basis. De uitgangspunten van dit kwaliteitskader zijn kwaliteit van bestaan en regie over eigen leven. Daarnaast zijn factor- en betrouwbaarheidsanalyses uitgevoerd voor een beeld van de psychometrische eigenschappen van de vragenlijsten. In samenwerking met een projectgroep zijn de drie vragenlijsten aangepast.
Het onderzoek heeft geleid tot drie valide, betrouwbare en beknopte vragenlijsten: een vragenlijst over wonen, dagbesteding en ambulante dienstverlening. De vragenlijsten kunnen gebruikt worden om de kwaliteit van zorg en kwaliteit van bestaan bij cliënten in de gehandicaptenzorg te meten.
Samen met cliënten
Om een vragenlijst te maken die er voor hen toe doet en die zij ook kunnen begrijpen, is het essentieel cliënten erbij te betrekken. In dit onderzoek is aan cliënten gevraagd om hardop denkend de vragenlijsten in te vullen (ook wel cognitief interview genoemd). De meeste cliënten konden de vragenlijsten goed invullen. Sommige vragen waren niet duidelijk genoeg. De volgende vraag zorgde bijvoorbeeld voor verwarring: ‘Kun je van de ene plaats naar de andere plaats komen? Bijvoorbeeld met de trein, bus of taxi?’ Sommige cliënten hebben eigen vervoer waardoor ze niet wisten wat ze moesten antwoorden. Met input van cliënten zijn vragen duidelijker geformuleerd, is de volgorde van de vragen aangepast en zijn er verbeteringen in de lay-out doorgevoerd. NIVEL onderzoeker Paul van Kessel legt uit: “Hoewel er een groep zal blijven die niet in staat is om de vragen over wonen, dagbesteding of ambulante dienstverlening te beantwoorden, worden de vragen nu door de meeste cliënten begrepen zoals ze zijn bedoeld. Dit komt de validiteit en betrouwbaarheid van de antwoorden ten goede.”
Ontwikkeling van de vragenlijsten
De resultaten van de CoK-vragenlijsten kunnen gebruikt worden voor kwaliteitsverbetering van de gehandicaptenzorg en om de wensen en behoeften van individuele cliënten in kaart te brengen. De ontwikkeling van de vragenlijsten bestond uit verschillende stappen. De twaalf domeinen en randvoorwaarden voor zorg en ondersteuning uit het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 vormden de basis. De uitgangspunten van dit kwaliteitskader zijn kwaliteit van bestaan en regie over eigen leven. Daarnaast zijn factor- en betrouwbaarheidsanalyses uitgevoerd voor een beeld van de psychometrische eigenschappen van de vragenlijsten. In samenwerking met een projectgroep zijn de drie vragenlijsten aangepast.