Verzekerden bezuinigen vooral door aanpassing van hun lopende zorgverzekering, niet door te wisselen van zorgverzekeraar.

Verzekerden die willen bezuinigen op hun zorgverzekering stappen meestal niet over naar een andere verzekeraar. De meesten passen hun lopende zorgverzekering aan, bijvoorbeeld door een goedkopere aanvullende verzekering af te sluiten. Of ze zeggen de aanvullende verzekering op.

De kosten van de gezondheidszorg zijn de afgelopen jaren sterk gestegen. De uitgaven aan zorg stegen per hoofd van de bevolking van 5355 euro in 2011 naar 5535 euro in 2012. Verzekerden merken zelf ook dat ze meer betalen aan gezondheidszorg. Zo worden maagzuurremmers en slaapmiddelen niet meer vergoed en is het verplicht eigen risico verhoogd. Het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) vroeg de leden van het Verzekerdenpanel naar hun reactie op die stijgende kosten. Eén op de tien gaf eind 2012 aan te willen bezuinigen. Een derde twijfelde nog en ruim de helft wilde niets ondernemen om te bezuinigen. Daarnaast peilden de onderzoekers de leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg over hun aanvullende verzekering.

Intentie en praktijk
Van de leden uit het Verzekerdenpanel die wilden bezuinigen stapte begin 2013 één op de tien daadwerkelijk over naar een andere zorgverzekeraar. Meer mensen, vier van de tien, pasten met ingang van 2013 de aanvullende verzekering bij hun verzekeraar aan. Daarnaast blijkt uit het onderzoek binnen het Consumentenpanel dat steeds minder Nederlanders een aanvullende verzekering nemen. Vooral mensen met een goede gezondheid en jongeren zijn minder vaak aanvullend verzekerd dan ouderen en mensen met een slechte gezondheid.
Opvallend is dat begin 2013 ook mensen met lagere inkomens zich minder vaak aanvullend verzekeren. Mensen met een besteedbaar inkomen van boven 2700 euro per maand hebben vaker een aanvullende verzekering dan mensen met minder dan 1750 euro per maand, 91 tegenover 84%. “Dit komt niet door gezondheid, leeftijd of geslacht”, stelt NIVEL-programmaleider Judith de Jong. “In de jaren hiervoor zagen we deze effecten nog niet. Dit betekent dat er nu groepen mensen zijn die uit kostenoverwegingen geen aanvullende verzekering nemen en niet op basis van een inschatting van de zorg die ze nodig denken te hebben. Nu het basispakket nog breed is, hoeft dit niet meteen problemen op te leveren."

Verzekerdenpanel en Consumentenpanel Gezondheidszorg
Het onderzoek is uitgevoerd in het Verzekerdenpanel van het NIVEL en in het Consumentenpanel Gezondheidszorg. In het najaar van 2012 hebben 2.237 verzekerden van zorgverzekeraar Coöperatie VGZ (Univé, VGZ, IZA, Zekur, Bewuzt en Plus) een vragenlijst beantwoord over premieverschillen om eventueel over te stappen, inspanning die dit kost en loyaliteit aan de verzekeraar. De gegevens zijn vergeleken met een meting uit begin 2013, 1914 verzekerden namen aan beide onderzoeken deel.
Voor het onderzoek in het Consumentenpanel Gezondheidszorg hebben in de verschillende jaren steeds ongeveer duizend leden een vragenlijst beantwoord. Het Consumentenpanel Gezondheidszorg bestaat uit 9000 mensen van 18 jaar en ouder en vormt een afspiegeling van de algemene bevolking in Nederland.