Waarom kiezen patiënten niet voor het “beste” ziekenhuis?*

Doel
Inzicht verkrijgen in hoe patiënten bij een bepaald ziekenhuis terecht komen en waarom het keuzegedrag van veel patiënten niet overeenkomt met dat van de ‘actieve patiënt’ die beleidsmakers voor ogen hadden toen zij het Nederlandse zorgstelsel hervormden.

Opzet
Semigestructureerde interviews met poliklinische patiënten van 2 afdelingen in 3 ziekenhuizen.

Methode
De interviews werden gehouden, opgenomen, getranscribeerd en geanalyseerd volgens de ‘grounded theory approach’.

Resultaten
Er zijn 142 interviews gehouden. Wij onderscheidden 3 niveaus die weergeven hoe actief patiënten hun keuze maakten: passief, semi-actief en actief. Passieve patiënten gingen naar het voor de hand liggende ziekenhuis zonder kwaliteitsinformatie te gebruiken of alternatieven te overwegen, terwijl actieve patiënten zowel informatie gebruikten als alternatieven overwogen. Verschillende factoren beïnvloedden het keuzeproces. Op basis van deze factoren en de mate waarin patiënten actief kozen, konden we patiënten classificeren in 5 types, waaronder patiënten die door hun ziekteproces geen keuze hadden en patiënten die voldeden aan het beeld van de actieve patiënt die beleidsmakers voor ogen hebben.

Conclusie
Al variëren patiënten in de manier waarop ze een ziekenhuis kiezen of, passiever geformuleerd, hoe ze ergens terecht komen, de meeste geïnterviewde patiënten gingen naar het voor de hand liggende ziekenhuis. Deze patiënten zien geen reden om actief te kiezen of hebben het idee dat ze geen keuzemogelijkheid hebben. Het idee van actief kiezende patiënten komt voort uit het marktdenken, maar dit onderzoek wijst uit dat principes uit deze wereld niet altijd passen in de zorg. Toch waarderen patiënten het om te kunnen kiezen voor ‘hun’ ziekenhuis. (aut. ref.)