Senior researcher Communication in Healthcare
Publicatie
Publication date
Afschaffen vergoeding benzodiazepines voor minderheid reden om te stoppen.
Boheemen, C.A.M. van, Geffen, E.C.G. van, Reitsma-van Rooijen, M., Heijmans, M., Dijk, L. van. Afschaffen vergoeding benzodiazepines voor minderheid reden om te stoppen. www.nivel.nl: NIVEL, 2010.
Download the PDF
Mensen die benzodiazepines gebruiken tegen slapeloosheid of angststoornissen moeten de middelen tegenwoordig zelf betalen. Bijna niemand noemt dit als reden om met de middelen te stoppen, ook al worden er inmiddels wel minder slaappillen gebruikt.
Benzodiazepines zijn bedoeld om korte periodes van slapeloosheid of angststoornissen te overbruggen. Bij langdurig gebruik raken mensen eraan gewend en is de werking twijfelachtig, zo staat ook in de NHG-standaard ‘Slaapproblemen en slaapmiddelen’. Bovendien neemt door bijwerkingen zoals spierverslapping, coördinatie- en concentratieproblemen en sufheid de kans op ongelukken in het verkeer of thuis toe. Ouderen vallen bijvoorbeeld vaker door benzodiazepine-gebruik en breken dan nogal eens hun heup.
Terugdringen
Het Ministerie van VWS besloot per 1 januari 2009 benzodiazepines niet meer te vergoeden, om chronisch gebruik te voorkomen en terug te dringen. In Nederland gebruiken veel mensen de middelen te lang, met kans op verslaving. Omdat de middelen niet bedoeld zijn voor chronisch gebruik, scheelt dit bovendien onnodige kosten. Het gebruik van benzodiazepines is in 2009 wel enigszins afgenomen: één op de tien chronische gebruikers is ermee gestopt. Maar de afschaffing van de vergoeding is slechts voor een kleine minderheid van de ‘stoppers’ de belangrijkste reden om de middelen niet meer te gebruiken, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en de Universiteit Utrecht.
Heroverweging
NIVEL-programmaleider Liset van Dijk: “Dat het gebruik van benzodiazepines is afgenomen, komt wellicht doordat de afschaffing van de vergoeding mensen wel ‘triggert’ om hun gebruik te heroverwegen – hebben ze de middelen inderdaad nog wel nodig – al zien ze die maatregel niet als reden om te stoppen. Of dat ze hierover nog eens met hun arts gaan praten.”
Niet meer nodig
De onderzoekers vroegen de leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg en het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) van het NIVEL naar hun benzodiazepine-gebruik. Van de algemene bevolking (Consumentenpanel) gebruikt 6% een benzodiazepine en van de chronisch zieken en gehandicapten 19%. Van de mensen die na aankondiging van de maatregel stopten, deed het merendeel dit omdat ze de middelen niet meer nodig hadden en een flink aantal op advies van de arts. Slechts 3% van de voormalig ‘gebruikers’ uit het Consumentenpanel en 14% uit het NPCG noemde de afschaffing van de vergoeding als reden om te stoppen. De helft van de huidige gebruikers vindt de eigen bijdrage van ongeveer 12 euro per maand redelijk, terwijl 42% de middelen te duur vindt.
Consumentenpanel en NPCG
Het Consumentenpanel Gezondheidszorg bestaat uit 2800 mensen en is representatief voor de Nederlandse bevolking. De panelleden worden sinds oktober 2005 regelmatig bevraagd over het zorgstelsel. Het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) bestaat uit 3800 mensen met een chronische aandoening of handicap. Het panel verzamelt twee keer per jaar gegevens over hun zorg- en leefsituatie, waarbij de eigen ervaring van de deelnemers centraal staat. Beide NIVEL-panels worden gefinancierd door het Ministerie van VWS.
Benzodiazepines zijn bedoeld om korte periodes van slapeloosheid of angststoornissen te overbruggen. Bij langdurig gebruik raken mensen eraan gewend en is de werking twijfelachtig, zo staat ook in de NHG-standaard ‘Slaapproblemen en slaapmiddelen’. Bovendien neemt door bijwerkingen zoals spierverslapping, coördinatie- en concentratieproblemen en sufheid de kans op ongelukken in het verkeer of thuis toe. Ouderen vallen bijvoorbeeld vaker door benzodiazepine-gebruik en breken dan nogal eens hun heup.
Terugdringen
Het Ministerie van VWS besloot per 1 januari 2009 benzodiazepines niet meer te vergoeden, om chronisch gebruik te voorkomen en terug te dringen. In Nederland gebruiken veel mensen de middelen te lang, met kans op verslaving. Omdat de middelen niet bedoeld zijn voor chronisch gebruik, scheelt dit bovendien onnodige kosten. Het gebruik van benzodiazepines is in 2009 wel enigszins afgenomen: één op de tien chronische gebruikers is ermee gestopt. Maar de afschaffing van de vergoeding is slechts voor een kleine minderheid van de ‘stoppers’ de belangrijkste reden om de middelen niet meer te gebruiken, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en de Universiteit Utrecht.
Heroverweging
NIVEL-programmaleider Liset van Dijk: “Dat het gebruik van benzodiazepines is afgenomen, komt wellicht doordat de afschaffing van de vergoeding mensen wel ‘triggert’ om hun gebruik te heroverwegen – hebben ze de middelen inderdaad nog wel nodig – al zien ze die maatregel niet als reden om te stoppen. Of dat ze hierover nog eens met hun arts gaan praten.”
Niet meer nodig
De onderzoekers vroegen de leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg en het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) van het NIVEL naar hun benzodiazepine-gebruik. Van de algemene bevolking (Consumentenpanel) gebruikt 6% een benzodiazepine en van de chronisch zieken en gehandicapten 19%. Van de mensen die na aankondiging van de maatregel stopten, deed het merendeel dit omdat ze de middelen niet meer nodig hadden en een flink aantal op advies van de arts. Slechts 3% van de voormalig ‘gebruikers’ uit het Consumentenpanel en 14% uit het NPCG noemde de afschaffing van de vergoeding als reden om te stoppen. De helft van de huidige gebruikers vindt de eigen bijdrage van ongeveer 12 euro per maand redelijk, terwijl 42% de middelen te duur vindt.
Consumentenpanel en NPCG
Het Consumentenpanel Gezondheidszorg bestaat uit 2800 mensen en is representatief voor de Nederlandse bevolking. De panelleden worden sinds oktober 2005 regelmatig bevraagd over het zorgstelsel. Het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) bestaat uit 3800 mensen met een chronische aandoening of handicap. Het panel verzamelt twee keer per jaar gegevens over hun zorg- en leefsituatie, waarbij de eigen ervaring van de deelnemers centraal staat. Beide NIVEL-panels worden gefinancierd door het Ministerie van VWS.
Gegevensverzameling
