Coordinator research program Learning Health System; endowed professor 'Transparency in healthcare from a patient perspective', Tranzo, Tilburg University, the Netherlands
Publicatie
Publication date
Elektronische gegevensuitwisseling in de zorg: ervaringen en opvattingen van zorgverleners en zorggebruikers.
Jansen, T., Koppes, L.L., Reitsma-van Rooijen, M., Verheij, R. Elektronische gegevensuitwisseling in de zorg: ervaringen en opvattingen van zorgverleners en zorggebruikers. Utrecht: NIVEL, 2015. 56 p.
Download the PDF
Patiënten en zorgverleners zijn positief over het nut van elektronische gegevensuitwisseling. Toch is het gebruik van het Landelijk Schakelpunt voor het uitwisselen van medische gegevens nog beperkt. Dit komt vooral doordat nog lang niet aan alle patiënten toestemming is gevraagd. Drie van de vier mensen die nog niet zijn gevraagd, zeggen bereid te zijn toestemming te geven. Patiënten vinden de privacy van belang, maar staan overwegend positief tegenover het elektronisch uitwisselen van gegevens. Zorgverleners vragen aandacht voor veiligheid en gebruiksvriendelijkheid.
Elektronische gegevensuitwisseling heeft als doel de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg te vergroten en de patiëntveiligheid te verbeteren. Het Landelijk Schakelpunt maakt het mogelijk om beveiligd en gestandaardiseerd medische gegevens uit te wisselen tussen zorgverleners zoals de huisarts en de apotheek. Maar, dit is alleen mogelijk na expliciete toestemming van de patiënt. Sinds 2012 heeft ongeveer een derde van de Nederlandse bevolking hiervoor toestemming gegeven. Op verzoek van de Vereniging Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie (VZVZ) heeft het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) onderzoek gedaan naar de opvattingen over en ervaringen met elektronische gegevensuitwisseling.
Patiënten
Het onderzoek is uitgevoerd onder de leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg van het NIVEL. Een derde van de panelleden is om toestemming gevraagd voor elektronische gegevensuitwisseling. Van hen heeft 80% toestemming gegeven en negen procent gaat het mogelijk nog doen. Elf procent is niet van plan toestemming te geven, vooral vanwege twijfels over de privacy of omdat zij het (nog) niet nodig vinden. Van de mensen die nog niet om toestemming zijn gevraagd zegt minimaal driekwart eveneens toestemming te zullen geven. Aan mensen met verschillende chronische aandoeningen is vaker om toestemming gevraagd.
Zorgverleners
Naast het onderzoek in het Consumenten Panel is ook een kleinschalige kwalitatieve verkenning gedaan naar opvattingen en ervaringen van zorgverleners. Zij zien het nut van elektronische gegevensuitwisseling, maar vragen aandacht voor de veiligheid en gebruiksvriendelijkheid van het systeem en de kwaliteit van de uit te wisselen gegevens. Daarnaast merken zij dat nog maar een beperkt aantal patiëntendossiers is aangemeld bij het Landelijk Schakelpunt, waardoor zij vaak geen patiëntgegevens vinden als ze het systeem raadplegen. Voordat meer zorgverleners het Landelijk Schakelpunt gaan gebruiken zullen eerst meer patiënten hun toestemming moeten geven. Daarvoor is wel nodig dat patiënten om toestemming wordt gevraagd.
Elektronische gegevensuitwisseling heeft als doel de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg te vergroten en de patiëntveiligheid te verbeteren. Het Landelijk Schakelpunt maakt het mogelijk om beveiligd en gestandaardiseerd medische gegevens uit te wisselen tussen zorgverleners zoals de huisarts en de apotheek. Maar, dit is alleen mogelijk na expliciete toestemming van de patiënt. Sinds 2012 heeft ongeveer een derde van de Nederlandse bevolking hiervoor toestemming gegeven. Op verzoek van de Vereniging Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie (VZVZ) heeft het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) onderzoek gedaan naar de opvattingen over en ervaringen met elektronische gegevensuitwisseling.
Patiënten
Het onderzoek is uitgevoerd onder de leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg van het NIVEL. Een derde van de panelleden is om toestemming gevraagd voor elektronische gegevensuitwisseling. Van hen heeft 80% toestemming gegeven en negen procent gaat het mogelijk nog doen. Elf procent is niet van plan toestemming te geven, vooral vanwege twijfels over de privacy of omdat zij het (nog) niet nodig vinden. Van de mensen die nog niet om toestemming zijn gevraagd zegt minimaal driekwart eveneens toestemming te zullen geven. Aan mensen met verschillende chronische aandoeningen is vaker om toestemming gevraagd.
Zorgverleners
Naast het onderzoek in het Consumenten Panel is ook een kleinschalige kwalitatieve verkenning gedaan naar opvattingen en ervaringen van zorgverleners. Zij zien het nut van elektronische gegevensuitwisseling, maar vragen aandacht voor de veiligheid en gebruiksvriendelijkheid van het systeem en de kwaliteit van de uit te wisselen gegevens. Daarnaast merken zij dat nog maar een beperkt aantal patiëntendossiers is aangemeld bij het Landelijk Schakelpunt, waardoor zij vaak geen patiëntgegevens vinden als ze het systeem raadplegen. Voordat meer zorgverleners het Landelijk Schakelpunt gaan gebruiken zullen eerst meer patiënten hun toestemming moeten geven. Daarvoor is wel nodig dat patiënten om toestemming wordt gevraagd.
Gegevensverzameling