Senior researcher Pharmaceutical Care
Publicatie
Publication date
Een oplettend medicijndoosje voor diabetes type 2 patiënten: een onderzoek naar de effecten van Real-Time Medication Monitoring.
Vervloet, M., Santen-Reestman, J., Vlijmen, B. van, Bouvy, M., Bakker, D. de, Aarlen, M. van, Dijk, L. van. Een oplettend medicijndoosje voor diabetes type 2 patiënten: een onderzoek naar de effecten van Real-Time Medication Monitoring. Utrecht: NIVEL, 2010. 75 p.
Download the PDF
Een oplettend medicijndoosje vergroot de therapietrouw van patiënten. Patiënten die een herinnerings-sms’je krijgen als ze hun medicijnen vergeten, nemen 16% meer van hun medicijnen dan patiënten uit de controlegroep.
Niet iedere patiënt slikt trouw de pillen die de arts hem voorschrijft. Gemiddeld ligt de therapietrouw van patiënten tussen de 40 en 70%, zo is bekend uit eerder onderzoek van het NIVEL (Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg). Terwijl beter medicijngebruik leidt tot minder complicaties bij patiënten, minder ziekenhuisopnames en lagere zorgkosten. Ondanks talrijke pogingen de therapietrouw van patiënten te verbeteren, is dit de afgelopen decennia niet gelukt.
Oplettend medicijndoosje
Het NIVEL onderzocht of een oplettend medicijndoosje de therapietrouw verbetert. Voor het onderzoek werden diabetespatiënten gevraagd die hun medicijnen niet consequent hadden opgehaald bij de apotheek. “Lastig bereikbare patiënten dus”, verklaart NIVEL-onderzoeker Marcia Vervloet. “Wij wilden kijken of wij juist bij deze groep met het slimme medicijndoosje een verbetering konden bereiken.”
Samenwerking
Het project is een initiatief van Zilveren Kruis Achmea, Mediq Apotheken, Evalan en het NIVEL. Het onderzoek is uitgevoerd bij 40 Mediq Apotheken in de regio’s: Rotterdam Rijnmond, de kop van Noord-Holland, Drenthe, Helmond, Zutphen en Heerlen. “In Nederland gebruiken circa 3,2 miljoen mensen chronisch geneesmiddelen. Na twee eerdere pilots met het slimme medicijndoosje, wilden we de daadwerkelijke verbeteringen serieus laten onderzoeken”, aldus Melanie Schultz van Haegen, directeur Zorginkoop bij Zilveren Kruis Achmea.
Sms-herinnering op maat
De patiënten werden in drie groepen van ongeveer vijftig patiënten verdeeld. Twee groepen kregen het medicijndoosje dat registreert wanneer het opengaat. Ging het doosje niet binnen de afgesproken tijd open, dan volgde in één groep een sms met een herinnering. De andere groep kreeg geen sms-herinneringen. De derde groep – zonder medicijndoosje – beantwoordde alleen twee vragenlijsten over hun therapietrouw.
Regelmatig
Van de sms-groep nam gemiddeld 16% meer medicijnen dan de controlegroep. “Sommige mensen wilden zelfs de sms voor zijn”, vertelt Marcia Vervloet. “Bij de sms-groep is het innamepatroon ook veel regelmatiger. Ze namen hun medicijnen vaker op dezelfde tijd. Dat is bij bepaalde geneesmiddelen heel belangrijk.”
Toekomst
“Patiënten waarderen de apotheekbegeleiding met deze innovatie en verbeteren hun medicijngebruik. Daarom is het onze ambitie deze innovatie met partners bij alle 230 Mediq Apotheken beschikbaar te maken, want er zijn vele patiënten die hier baat bij kunnen hebben”, stelt Peter van Wingerden, Manager Zorg van Mediq Apotheken.
Niet iedere patiënt slikt trouw de pillen die de arts hem voorschrijft. Gemiddeld ligt de therapietrouw van patiënten tussen de 40 en 70%, zo is bekend uit eerder onderzoek van het NIVEL (Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg). Terwijl beter medicijngebruik leidt tot minder complicaties bij patiënten, minder ziekenhuisopnames en lagere zorgkosten. Ondanks talrijke pogingen de therapietrouw van patiënten te verbeteren, is dit de afgelopen decennia niet gelukt.
Oplettend medicijndoosje
Het NIVEL onderzocht of een oplettend medicijndoosje de therapietrouw verbetert. Voor het onderzoek werden diabetespatiënten gevraagd die hun medicijnen niet consequent hadden opgehaald bij de apotheek. “Lastig bereikbare patiënten dus”, verklaart NIVEL-onderzoeker Marcia Vervloet. “Wij wilden kijken of wij juist bij deze groep met het slimme medicijndoosje een verbetering konden bereiken.”
Samenwerking
Het project is een initiatief van Zilveren Kruis Achmea, Mediq Apotheken, Evalan en het NIVEL. Het onderzoek is uitgevoerd bij 40 Mediq Apotheken in de regio’s: Rotterdam Rijnmond, de kop van Noord-Holland, Drenthe, Helmond, Zutphen en Heerlen. “In Nederland gebruiken circa 3,2 miljoen mensen chronisch geneesmiddelen. Na twee eerdere pilots met het slimme medicijndoosje, wilden we de daadwerkelijke verbeteringen serieus laten onderzoeken”, aldus Melanie Schultz van Haegen, directeur Zorginkoop bij Zilveren Kruis Achmea.
Sms-herinnering op maat
De patiënten werden in drie groepen van ongeveer vijftig patiënten verdeeld. Twee groepen kregen het medicijndoosje dat registreert wanneer het opengaat. Ging het doosje niet binnen de afgesproken tijd open, dan volgde in één groep een sms met een herinnering. De andere groep kreeg geen sms-herinneringen. De derde groep – zonder medicijndoosje – beantwoordde alleen twee vragenlijsten over hun therapietrouw.
Regelmatig
Van de sms-groep nam gemiddeld 16% meer medicijnen dan de controlegroep. “Sommige mensen wilden zelfs de sms voor zijn”, vertelt Marcia Vervloet. “Bij de sms-groep is het innamepatroon ook veel regelmatiger. Ze namen hun medicijnen vaker op dezelfde tijd. Dat is bij bepaalde geneesmiddelen heel belangrijk.”
Toekomst
“Patiënten waarderen de apotheekbegeleiding met deze innovatie en verbeteren hun medicijngebruik. Daarom is het onze ambitie deze innovatie met partners bij alle 230 Mediq Apotheken beschikbaar te maken, want er zijn vele patiënten die hier baat bij kunnen hebben”, stelt Peter van Wingerden, Manager Zorg van Mediq Apotheken.
