Huisarts steeds efficiënter

De Nederlandse huisartsen zijn de afgelopen 14 jaar veel efficiënter gaan werken: zij zien meer patiënten in minder tijd, leggen minder huisbezoeken af en hebben vaker telefonisch contact met hun patiënten dan in 1987. Een gemiddelde huisartspraktijk handelt 97% van de contacten met patiënten af zonder door te verwijzen naar bijvoorbeeld de – duurdere – medisch specialist. De patiënten zijn in overgrote meerderheid (90%) tevreden over de door hun huisarts geleverde zorg.Wel plaatst ongeveer een kwart van de patiënten kanttekeningen bij de manier waarop hun huisarts de praktijk georganiseerd heeft. Ze willen dat er meer rekening gehouden wordt met hun privacy bij de inrichting van de  praktijkruimte, ze willen sneller bij hun huisarts op het spreekuur  terecht kunnen dan nu het geval is, ze willen korter wachten in de wachtkamer en ze vinden dat hun huisarts beter telefonisch bereikbaar moet zijn. 

Dit blijkt uit de Tweede Nationale Studie (NS2) naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk. Dit zeer omvangrijke onderzoek naar de positie en de rol van de huisarts en de huisartsgeneeskunde wordt uitgevoerd door het NIVEL in samenwerking met het RIVM, de WOK en een groot aantal universitaire onderzoeksgroepen.

Een zo breed onderzoek naar een medische beroepsgroep is uniek in Nederland en in de rest van de wereld. De huisarts is dan ook de heipaal onder de Nederlandse gezondheidszorg; informatie uit de huisartspraktijk is vitaal voor een gefundeerd Nederlands gezondheidszorg beleid.
In NS2 is op gedetailleerde schaal gekeken naar de huisartsgeneeskundige zorg op het niveau van de individuele, zorgvuldig geanonimiseerde patiënt. Hiervoor zijn enquêtes afgenomen in 104 huisartspraktijken in samenwerking met het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg. Aan de NS2-enquêtes werkten 195 huisartsen, 246 doktersassistenten en 12.500 patiënten mee.Van bijna 400.000 patiënten zijn de geanonimiseerde geautomatiseerde medische dossiers geanalyseerd. Ook zijn 2784 spreekuurconsulten van 142 huisartsen op video opgenomen en geanalyseerd.

De resultaten betreffen onder andere: het vóórkomen van ziekten in de bevolking, het zorggebruik op het niveau van de patiënt,  het voorschrijven van geneesmiddelen (gekoppeld aan de diagnose), de invloed van sociaal demografische kenmerken op ziekte en zorggebruik, de kwaliteit van de huisartsenzorg vanuit professioneel én vanuit patiëntenperspectief, de communicatie tussen huisarts en patiënt, de organisatie van de huisartsenzorg en de werkbelasting van huisartsen.

De verzamelde gegevens zijn nu al onderwerp van ruim 70 onderzoeksprojecten waarin door het NIVEL met andere onderzoeksgroepen wordt samengewerkt. Dit omvangrijke onderzoek is deels een herhaling van de Eerste Nationale Studie, die plaatsvond in 1987. Hierdoor is het mogelijk om de cijfers uit 2001 te vergelijken met de situatie van 14 jaar daarvoor. Dat levert méér op dan alleen een moment opname van de huisartsenzorg anno 2001: nu kunnen de effecten van voorgenomen veranderingen in de (organisatie van) de zorg worden voorspeld, of doorgevoerde veranderingen worden geëvalueerd.
De Nationale Studie is grotendeels direct of indirect (vooral via ZonMw) gefinancierd door VWS. Daarnaast leverde de LHV, het RIVM en de Stichting Centraal Fonds Reserves Voormalige Vrijwillige Ziektekostenverzekering een financiële bijdrage.