Voortaan extra dialoog bij onderzoek sterk gepolariseerd thema

De Raad van Bestuur van het Nivel heeft besloten om voortaan bij onderzoeken over een maatschappelijk sterk gepolariseerd thema, mensen met alternatieve perspectieven uit te nodigen en daarmee (tussentijds of tegen het einde van het onderzoek) de dialoog te voeren en samen te reflecteren op de onderzoeksresultaten. Daarmee wil het Nivel nog scherper invulling geven aan een goede uitleg en duiding van onderzoeksresultaten en onzekerheden daarin.

Deze aanvulling is een antwoord op het advies dat de Nivel Commissie Wetenschappelijke Integriteit geeft aan de Raad van Bestuur, naar aanleiding van een klacht over het onderzoek dat het Nivel onlangs deed naar verschillen in sterfte tijdens de COVID-19-pandemie tussen COVID-19-gevaccineerden en ongevaccineerden. Het Nivel leert van deze casus dat bij een gepolariseerd onderwerp de duiding van onderzoeksresultaten nog meer aandacht vraagt. Ondanks dat hierbij al borging plaatsvond door toepassing van de Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit, het instellen van een begeleidingscommissie met verschillende externe deskundigen en de interne toetsing van onderzoeksopzet en -resultaten op basis van een kwaliteitssysteem.

Lichte tekortkoming

De Nivel Commissie Wetenschappelijke Integriteit, onder leiding van een externe voorzitter, heeft aangegeven dat de klacht deels gegrond is. Het betreft daarbij het onderdeel van de classificatie van de groep ´ongevaccineerden/ongeregistreerden´. De implicatie van deze gemengde groep had in de conclusie uitgebreider beschreven kunnen worden. De commissie is van mening dat door meer reflectie en context op te nemen in de conclusie van het rapport, er meer recht wordt gedaan aan de analyses die zijn uitgevoerd en de beschreven beperkingen van het onderzoek dan makkelijker zijn te begrijpen. De Commissie geeft aan dat dit op basis van de Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit als een lichte tekortkoming moet worden gezien. De overige onderdelen van de klacht (berekening van over- en ondersterfte en het meenemen van overlevenden binnen drie maanden in de analyses) zijn volgens de commissie ongegrond.

Complex en gevoelig onderwerp

Onderzoek naar verschillen in sterfte tijdens de COVID-19-pandemie is een voorbeeld van een complex en gevoelig onderwerp in zowel de wetenschap als de samenleving. Na de publicatie van het rapport ontstond er veel discussie over. De verschillen in inzichten passen in een lopend wetenschappelijk debat.

Naar het Advies Commissie Wetenschappelijke Integriteit.