Senior onderzoeker Arbeids- en Organisatievraagstukken in de Gezondheidszorg
Publicatie
Publicatie datum
De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2024: toelichting en samenvatting van het onderzoek onder huisartsenpraktijken in 2024, met landelijke uitkomsten, trends en regionale factsheets
Flinterman, L., Schaaijk, A. van, Aapkes, S., Batenburg, R. De arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg in 2024: toelichting en samenvatting van het onderzoek onder huisartsenpraktijken in 2024, met landelijke uitkomsten, trends en regionale factsheets. Utrecht: Nivel, 2025. 192 p.
Het Nivel monitort sinds 2018 de arbeidsmarkt van de Nederlandse huisartsenzorg vanuit het perspectief van huisartsenprakijken met een enquête onder nagenoeg alle huisartsenpraktijken in Nederland. Met deze enquête wordt in kaart gebracht wat de personeelssamenstelling is van huisartsenpraktijken en welke knelpunten zij ervaren rond het werven van personeel, werkdruk, opleiding en praktijkvoering. Daarnaast wordt de jaarlijkse praktijkenquête gebruikt om wisselende thema’s verder uit te diepen, zoals huisvesting en patiëntenstops. De uitkomsten van de praktijkenquête rapporteren we landelijk en voor 27 verschillende arbeidsmarktregio’s. Met dit rapport geeft het Nivel voor de zevende keer inzicht in de arbeidsmarkt van de huisartsenzorg vanuit het perspectief van huisartsenprakijken.
Praktijksamenstelling 2024
In 2024 waren in een gemiddelde huisartsenpraktijk 14 personen werkzaam die gezamenlijk zo’n 258 uren per week werkten. Wanneer wordt gekeken naar de functies en de capaciteitsverdeling dan hadden huisartsen (37%) en doktersassistenten (34%) het grootste aandeel in de capaciteit in uren. Daarmee zien we dat de gemiddelde personeelsomvang van praktijken verder is toegenomen, maar daarbij is de functiesamenstelling relatief stabiel gebleven.
Ervaren knelpunten
Ten opzichte van 2023 ervaarden meer huisartsenprakijken knelpunten op arbeidsmarkt. Het percentage praktijken dat aangaf dat hun doktersassistenten een hoge werkdruk ervaren was in 2023 67% en in 2024 72%. Ook lag het percentage praktijken dat een tekort verwacht aan doktersassistenten hoger, met 62% versus 46% in 2023. Verder gaf 65% (in 2023 56%) aan dat er bij ziekte van collega’s meteen een groot probleem was. En 25% (in 2023 17%) dat door werkdruk het ziekteverzuim hoog was. Een aantal knelpunten bleef op hetzelfde (hoge) niveau. Het percentage praktijken met huisartsen die een hoge werkdruk ervaren was in 2023 77%, in 2024 78%. Bij 60% was er in het afgelopen jaar (2024) sprake van een patiëntenstop door capaciteitsproblemen, een even hoog percentage als in 2023. Tenslotte bleef het percentage praktijken dat moeite had om de toegewezen ANW (avond-, nacht- en weekend) diensten te vervullen net als in 2023 met rond de 30% lager dan in de periode 2018-2022.
Conclusie
De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg staat onder blijvende druk. Het wordt steeds moeilijker voor huisartsenpraktijken om personeel te werven en (daarmee samenhangend) de capaciteitsproblemen als gevolg van een hoge werkdruk en ziekteverzuim te beteugelen. Dit rapport biedt ook zicht op de regionale verschillen binnen Nederland. Huisartsenpraktijken en regionale huisartsenorganisaties kunnen met de regionale factsheets in dit rapport hun eigen analyse maken. De meerwaarde hiervan is dat elke regio kan zien welke regio-specifieke knelpunten spelen, en dus welke regio-specifieke maatregelen op de regionale arbeidsmarkt ingezet zouden moeten worden.
Praktijksamenstelling 2024
In 2024 waren in een gemiddelde huisartsenpraktijk 14 personen werkzaam die gezamenlijk zo’n 258 uren per week werkten. Wanneer wordt gekeken naar de functies en de capaciteitsverdeling dan hadden huisartsen (37%) en doktersassistenten (34%) het grootste aandeel in de capaciteit in uren. Daarmee zien we dat de gemiddelde personeelsomvang van praktijken verder is toegenomen, maar daarbij is de functiesamenstelling relatief stabiel gebleven.
Ervaren knelpunten
Ten opzichte van 2023 ervaarden meer huisartsenprakijken knelpunten op arbeidsmarkt. Het percentage praktijken dat aangaf dat hun doktersassistenten een hoge werkdruk ervaren was in 2023 67% en in 2024 72%. Ook lag het percentage praktijken dat een tekort verwacht aan doktersassistenten hoger, met 62% versus 46% in 2023. Verder gaf 65% (in 2023 56%) aan dat er bij ziekte van collega’s meteen een groot probleem was. En 25% (in 2023 17%) dat door werkdruk het ziekteverzuim hoog was. Een aantal knelpunten bleef op hetzelfde (hoge) niveau. Het percentage praktijken met huisartsen die een hoge werkdruk ervaren was in 2023 77%, in 2024 78%. Bij 60% was er in het afgelopen jaar (2024) sprake van een patiëntenstop door capaciteitsproblemen, een even hoog percentage als in 2023. Tenslotte bleef het percentage praktijken dat moeite had om de toegewezen ANW (avond-, nacht- en weekend) diensten te vervullen net als in 2023 met rond de 30% lager dan in de periode 2018-2022.
Conclusie
De arbeidsmarkt van de huisartsenzorg staat onder blijvende druk. Het wordt steeds moeilijker voor huisartsenpraktijken om personeel te werven en (daarmee samenhangend) de capaciteitsproblemen als gevolg van een hoge werkdruk en ziekteverzuim te beteugelen. Dit rapport biedt ook zicht op de regionale verschillen binnen Nederland. Huisartsenpraktijken en regionale huisartsenorganisaties kunnen met de regionale factsheets in dit rapport hun eigen analyse maken. De meerwaarde hiervan is dat elke regio kan zien welke regio-specifieke knelpunten spelen, en dus welke regio-specifieke maatregelen op de regionale arbeidsmarkt ingezet zouden moeten worden.
