Senior onderzoeker Zorg en Participatie bij Chronische Aandoeningen en Rampen en Mileudreigingen
Publicatie
Datum
11-11-2025
Ervaren gezondheid en wonen nabij industrie: een vergelijking met de rest van Nederland.
Scherpenzeel, A., Penders, J., IJzermans, J., Kenens, R., Dückers, M. Ervaren gezondheid en wonen nabij industrie: een vergelijking met de rest van Nederland. Utrecht: Nivel, 2025. 56 p.
Download de PDF
In dit rapport wordt de gezondheid van omwonenden van zeven industriegebieden vergeleken met die van de rest van Nederland en die in plattelandsgebieden: Het gaat om IJmond (o.a. Tata Steel, havengebied), Rijnmond (o.a. Shell Pernis, havengebied), Chemours (chemisch bedrijf in Dordrecht), Moerdijk (o.a. Shell raffinaderij, havengebied), Chemelot (diverse chemische bedrijven in Zuid-Limburg), Parenco (papierfabriek Smurfit Kappa Parenco in Renkum), en de Kanaalzone Terneuzen-Gent (o.a. Dow Chemical, havengebied). Het onderzoek bouwt voort op eerder Nivel-onderzoek dat was gebaseerd op huisartsengegevens. In dit onderzoek gebruiken we gegevens uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen uit 2016, 2020 en 2022 om te kijken naar zelfgerapporteerde gezondheidsproblemen.
De resultaten van het huidige en voorafgaand onderzoek, in combinatie met de zorgen van bewoners, geven aanleiding om de gezondheid in de industriegebieden structureel te blijven onderzoeken (monitoren). Daarvoor zou een langlopende monitor ingericht kunnen worden, die idealiter zou bestaan uit een combinatie van huisartsgegevens zoals in eerdere Nivel-studies is gebruikt en een uitbreiding van de standaard Gezondheidsmonitorvragenlijst met lichamelijke en psychische symptomen (zoals gemeten met de Symptomen en Percepties schaal) en met meer gedetailleerde vragen over chronische aandoeningen. Deze combinatie van vragenlijst- en huisartsgegevens, gerelateerd aan de hemelsbrede afstand tot een industrieterrein, kan een uniek en breed inzicht bieden in de gezondheid van omwonenden van industriegebieden en mogelijk handvatten bieden voor interventies om de leefomstandigheden te verbeteren.
De resultaten van het huidige en voorafgaand onderzoek, in combinatie met de zorgen van bewoners, geven aanleiding om de gezondheid in de industriegebieden structureel te blijven onderzoeken (monitoren). Daarvoor zou een langlopende monitor ingericht kunnen worden, die idealiter zou bestaan uit een combinatie van huisartsgegevens zoals in eerdere Nivel-studies is gebruikt en een uitbreiding van de standaard Gezondheidsmonitorvragenlijst met lichamelijke en psychische symptomen (zoals gemeten met de Symptomen en Percepties schaal) en met meer gedetailleerde vragen over chronische aandoeningen. Deze combinatie van vragenlijst- en huisartsgegevens, gerelateerd aan de hemelsbrede afstand tot een industrieterrein, kan een uniek en breed inzicht bieden in de gezondheid van omwonenden van industriegebieden en mogelijk handvatten bieden voor interventies om de leefomstandigheden te verbeteren.