In gebieden rondom zware industrie voelen bewoners zich structureel minder gezond dan elders in Nederland

Omwonenden van zware industrie rapporteren structureel een slechtere gezondheid dan inwoners elders in Nederland. Dat blijkt uit Nivel-onderzoek op basis van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. De resultaten sluiten aan bij eerder Nivel-onderzoek naar enkele van deze industriegebieden op basis van huisartsgegevens.

In gebieden rond onder meer Rijnmond, Tata Steel, Chemelot en Chemours rapporteren inwoners vaker een minder goede algemene gezondheid, meer lichamelijke en psychische klachten en een groter risico op angst en depressie. Deze verschillen zijn stabiel over drie jaren (2016, 2020 en 2022). De gezondheidsverschillen zijn het grootst dicht bij industrieterreinen en nemen af met de afstand. 
In de analyse is rekening gehouden met factoren zoals leeftijd, geslacht, lengte, gewicht, opleidingsniveau en leefstijl (bijvoorbeeld roken en alcoholgebruik). De uitstoot van schadelijke stoffen door verkeer of andere bronnen is niet meegenomen, en er is niet gekeken naar specifieke stoffen. In vervolgonderzoek kan daar wel verder naar worden gekeken. Uit het onderzoek kunnen geen causale conclusies getrokken worden tussen gezondheid en industriële uitstoot, maar het is wel duidelijk dat bij de meeste onderzochte industriegebieden gezondheidsproblemen vaker voorkomen dan elders.

De resultaten van het huidige en eerdere onderzoek, in combinatie met de zorgen van bewoners, geven aanleiding om de gezondheid in de industriegebieden te blijven monitoren door vragenlijstgegevens te combineren met gegevens uit de medische dossiers van huisartsen. Een dergelijke monitoring kan mogelijk handvatten bieden voor interventies om de leefomstandigheden in de gebieden te verbeteren.

Fragment uit Ervaren gezondheid en wonen nabij industrie: een vergelijking met de rest van Nederland.

Deze resultaten kunnen geen verrassing zijn. Ze bevestigen wat omwonenden al langer ervaren: dicht bij industrie wonen gaat vaker gepaard met een slechtere gezondheid. Dat is een patroon dat we op vele manieren terugzien en dat serieus genomen moet worden door overheden en beleidsmakers

Prof. dr. Michel Dückers

Programmaleider Rampen en Milieudreigingen; bijzonder hoogleraar 'Crises, veiligheid en gezondheid', Rijksuniversiteit Groningen

Meer weten?

Bekijk alle resultaten, per industriegebied, in de gehele Nivel-publicatie.
Ook kunt u contact opnemen met Michel Dückers, programmaleider Nivel of met Annette Scherpenzeel, senior onderzoeker Nivel.

Over het onderzoek

Het onderzoek vergelijkt de gezondheid van omwonenden van zeven industriegebieden met die van de rest van Nederland en die van inwoners van plattelandsgebieden. Daarbij is gebruikgemaakt van gegevens uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen van 2016, 2020 en 2022. Naast een gebiedsvergelijking is een afstandsanalyse uitgevoerd, waarbij de gezondheid werd afgezet tegen de hemelsbrede afstand tussen woonadres en industrieterrein.
De studie is uitgevoerd in opdracht van Stichting Frisse Wind en bouwt voort op eerder Nivel-onderzoek.