Zelfzorg voor kleine kwalen: advisering van drogisten en huisartsen.

Dit rapport beschrijft een onderzoek naar zelfzorg en de adviezen van drogisten en huisartsen. Zelfzorg wordt steeds belangrijker binnen de totale zorg. Het recentelijk afgesloten Integraal Zorg Akkoord (IZA) stelt dat passende zorg begint bij zelfzorg en informele zorg (IZA 2022). Pas wanneer zelfzorg niet voldoet, komt formele zorg in beeld. Zelfzorg gaat om alles wat consumenten zelf, op eigen initiatief en voor eigen verantwoordelijkheid, kunnen doen om herkenbare, tijdelijke gezondheidsklachten te verminderen of te genezen. Zelfzorg kan vooral de eerstelijnszorg ontlasten. Hierbij kunnen drogisten mogelijk een rol spelen. Zij kunnen inhoudelijk advies geven over de keuze van producten voor zelfzorg en hoe deze goed te gebruiken. Momenteel is er niet goed zicht op de adviezen die burgers op verschillende plekken krijgen. Om dit in kaart te brengen, heeft het Centraal Bureau Drogisterijen (CBD) een onderzoek uitgezet. Het Nivel voerde een deel van dit onderzoek uit. Dit deel had tot doel:
• inzicht te geven in de advisering aan burgers door drogisten om naar huisarts of apotheek te gaan;
• inzicht te geven in de zelfzorg die burgers hebben gedaan voor ze naar de huisarts komen en in de vraag of huisartsen zelfzorg adviseren.
Dit werd gedaan met vragenlijstonderzoek onder huisartsen van de Nivel Peilstations (onderdeel van Nivel Zorgregistraties) en onder drogisten in tien gemeenten. Dit deden zij over elf kleine kwalen die vooraf door de onderzoekers in overleg met huisartsen en drogisten geselecteerd werden op basis van het feit dat zelfzorg vaak volstaat voor deze kwalen en/of omdat ze vaak voorkomen en/of burgers vaak zelfzorggeneesmiddelen gebruiken voor de kleine kwalen. De huisartsen vulden een vragenlijst in voor twee kleine kwalen vanwege de haalbaarheid van het onderzoek. Deze twee kwalen werden gekozen in overleg met huisartsen: lagerugpijn en dermatomycose. Dit zijn twee duidelijk verschillende kleine kwalen waarvoor mensen regelmatig bij de huisarts komen, maar waarvoor zij ook zelfzorg doen.