Interventies om therapietrouw aan cardiovasculaire medicatie te verbeteren houden geen rekening met man-vrouwverschillen

Mannen en vrouwen verschillen in de mate van therapietrouw aan medicatie voor hart- en vaatziekten. Ook zijn redenen voor mannen en vrouwen verschillend om de medicatie wel of niet goed te gebruiken. Uit literatuuronderzoek van het Nivel blijkt dat er geen rekening wordt gehouden met deze man-vrouwverschillen in de interventies die er zijn om de therapietrouw aan cardiovasculaire medicatie te verbeteren.

Bij vrouwen wordt een behandeling voor hart- en vaatziekten vaak later ingezet dan bij mannen. Ook hebben vrouwen een hoger risico op het verkeerd gebruiken van de medicatie en hebben zij andere redenen om therapieontrouw te zijn dan mannen. Het zou goed zijn als de interventies om de therapietrouw aan cardiovasculaire medicatie te verbeteren hier rekening mee houden.

Geen interventie die zich specifiek richt op mannen of op vrouwen
Van de 99 gevonden studies die een therapietrouwinterventie aan cardiovasculaire medicatie evalueerden, hield geen enkele studie bij de ontwikkeling van de interventie rekening met verschillen tussen mannen en vrouwen. Dat wil zeggen, geen enkele interventie bevatte specifieke elementen gericht op vrouwen of mannen of had afzonderlijke strategieën voor mannen en vrouwen. 

Twee studies vinden verschil in effectiviteit van interventies tussen mannen en vrouwen
Slechts elf studies analyseerden het effect van de interventie apart voor mannen en vrouwen. Twee daarvan vonden een verschil tussen mannen en vrouwen. De ene studie onderzocht een interventie die gebruikmaakt van een apparaatje dat mensen herinnert aan het innemen van hun cholesterolverlagende medicatie. Dit werkte beter voor vrouwen dan voor mannen. De tweede studie keek naar het effect van een telefonisch consult waarin de apotheker het gebruik van cardiovasculaire medicatie en eventuele knelpunten voor het goed innemen besprak met patiënten. Dit had een groter effect bij mannen dan bij vrouwen.

Interventie mogelijk effectiever als rekening wordt gehouden met verschillen tussen mannen en vrouwen
Dat slechts twee van deze elf interventies een verschillend effect vonden voor mannen en vrouwen, kan komen doordat de andere negen interventies niet toegespitst waren op de verschillen. Een interventie heeft mogelijk een groter effect als er tijdens de ontwikkeling van die interventie al aandacht is voor de verschillende redenen van mannen en vrouwen achter therapieontrouw en voor de verschillende factoren die de therapietrouw beïnvloeden.

Vervolgonderzoek
De resultaten van deze literatuurstudie geven mogelijkheden voor vervolgonderzoek. Een belangrijke vraag die we met toekomstig onderzoek hopen te beantwoorden: is een interventie die verschillende strategieën voor mannen en vrouwen hanteert succesvoller in het verbeteren van de therapietrouw aan cardiovasculaire medicatie?

Over het onderzoek
Voor dit onderzoek hebben we de wetenschappelijke literatuur in de periode van 2007 tot en met 2019 op een systematische wijze doorzocht naar interventies die de therapietrouw aan cardiovasculaire medicatie willen verbeteren en die mogelijk rekening houden met verschillen tussen mannen en vrouwen. Het onderzoek is uitgevoerd met subsidie van de Nederlandse Hartstichting.