Zorgprofessionals beoordelen hun eigen pandemische paraatheid als 'net voldoende' en hebben behoefte aan extra scholing

Tijdens de COVID-19-pandemie kwamen verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners in korte tijd onder hoge druk te staan. In de toekomst kan een nieuwe pandemie zich zomaar voordoen. Daarom is het van belang dat zorgprofessionals vertrouwen hebben in hun eigen ‘pandemische paraatheid’ en dat van anderen binnen hun organisatie. Vragenlijstonderzoek van het Nivel onder 580 zorgprofessionals laat zien dat zij hun eigen paraatheid voor een toekomstige pandemie een krappe voldoende (een 6) geven. Tegelijkertijd geeft een meerderheid (74%) aan bereid te zijn om in de directe patiëntenzorg te werken bij een nieuwe pandemie. Ongeveer een derde van hen is zeker over de eigen kennis van infectieziekten. Op het vlak van pandemische paraatheid valt dus zeker winst te behalen onder de groep zorgprofessionals.

Voor de pandemische paraatheid van zorgprofessionals is het essentieel dat zij beschikken over voldoende kennis over infectieziektebestrijding en pandemische uitbraken. Deze kennis kunnen zij inzetten om zichzelf en anderen te beschermen tegen infecties.

Pandemische paraatheid hoogst bij zorgprofessionals die zorg verleenden aan mensen met COVID-19

In alle zorgsectoren geven zorgprofessionals hun eigen pandemische paraatheid een 6,0 als gemiddeld rapportcijfer. Zorgprofessionals die tijdens de pandemie zorg verleenden aan mensen met COVID-19, geven hun eigen pandemische paraatheid een hoger cijfer (gemiddeld 6,1) dan degenen die dat niet deden. Deze laatsten geven hun pandemische paraatheid gemiddeld een 5,2.

Zorgprofessionals positiever over eigen paraatheid dan die van anderen

Ongeveer drie kwart van de zorgprofessionals reageert positief op de stelling: ‘Als ik denk aan een toekomstige pandemie, dan heb ik vertrouwen in mijn vermogen om met stress om te kunnen gaan tijdens de uitbraak’. Op de vier stellingen over pandemische paraatheid van collega’s of de organisatie zijn zorgprofessionals minder positief. Slechts een op de vier geeft aan het gevoel te hebben dat de organisatie erg goed voorbereid is om met de pandemie om te gaan. En maar twee op de vijf zijn het eens met de volgende stelling over collega’s: ‘Als ik denk aan een toekomstige pandemie, heb ik er vertrouwen in dat als ik besmet raak, ik kwalitatief goede zorg zal krijgen’.

Behoefte aan scholing over infectieziektebestrijding

Ongeveer een op de drie zorgprofessionals is er zeker van voldoende kennis te hebben over infectieziektebestrijding. Degenen die tijdens de pandemie zorg verleenden aan mensen met een COVID-19-infectie, zijn vaker dan andere zorgprofessionals zeker van hun kennis over het gebruik van beschermingsmiddelen in de zorg voor patiënten met een infectieziekte (66% versus 49%). Zorgprofessionals zijn minder vaak zeker over hun kennis over infectieziekten, maar ook daarbij is er een soortgelijk verschil tussen degenen die wel en niet zorg verleenden aan COVID-19-patiënten (37% versus 22%). De helft van de zorgprofessionals heeft behoefte aan scholing over infectieziektenbestrijding en pandemische uitbraken.

Over het vragenlijstonderzoek

In maart en april 2024 hebben we een online vragenlijstonderzoek uitgezet onder verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners. Deelnemers wierven we via oproepen op LinkedIn en onder deelnemers van het landelijke Nivel Panel Verpleging & Verzorging, dat is gefinancierd door het ministerie van VWS. In totaal vulden 580 zorgprofessionals de vragenlijst in. Het vragenlijstonderzoek hebben we verwerkt in twee factsheets: Voelen zorgprofessionals zich paraat voor een nieuwe pandemie? en Welke kennis en scholing hebben zorgprofessionals nodig om zich voor te bereiden op een nieuwe pandemie?