Verschillen in gepercipieerde gezondheid door wonen nabij industrie.

Duur: jan - sep 2025

Achtergrond

Zorgen over de gezondheidseffecten van het wonen in de buurt van industriegebieden in Nederland nemen toe. Studies wijzen op een verhoogd risico op zowel chronische als acute gezondheidsproblemen bij getroffen bevolkingsgroepen. Dit onderzoek bouwt voort op eerdere bevindingen uit Nivel onderzoek, zoals de verhoogde prevalentie van longkanker, COPD en diabetes in industriegebieden, met name rond de IJmond-regio en de Tata Steel-fabrieken (Baliatsas et al., 2021).

Dit onderzoek was gebaseerd op huisartsengegevens. Aan huisartsbezoek gaat vooraf dat mensen klachten ervaren met een zekere ernst of duur. Dat betekent dat huisartsregistraties weliswaar informatief zijn, maar zich beperken tot “het topje van de ijsberg” van de potentiële gezondheidslast in een populatie. In het huidige onderzoek gebruiken we gegevens uit de Gezondheidsmonitor (GEMON) vragenlijsten, om te kjken welke gezondheidsklachten spelen als men daarvoor (nog) niet noodzakerlijkwijs naar de huisarts of andere zorgverlener gaat. Daarmee wordt inzicht verkregen in de invloed van omgevingsfactoren op een veel breder spectrum van gezondheidsklachten.

Doel

De studie geeft zicht op de impact van het wonen in de buurt van een industrieterrein op de zelf-gerapporteerde gezondheid van omwonenden. De onderzoeksdeelvragen zijn: 

1. De verschillen in acute en chronische gezondheidsuitkomsten tussen inwoners nabij industriegebieden en de bredere bevolking, rekening houdend met factoren zoals leeftijd, geslacht, leefstijl en huishoudinkomen.
2. Afwijkingen in gezondheidsrisico’s in de IJmond-regio ten opzichte van nationale trends, gezien de eerder gedocumenteerde verhoogde gezondheidsrisico’s in dit gebied.
3. De consistentie van deze gezondheidsverschillen in de tijd aan de hand van gegevens uit 2016, 2020 en 2022.

Werkwijze

Met behulp van gegevens uit de Nederlandse Gezondheidsmonitor (GEMON) beoordeelt deze studie uitgebreid de gezondheidsverschillen tussen inwoners in de buurt van industriële locaties en de algemene bevolking. GEMON biedt geharmoniseerde en longitudinale gezondheidsgegevens van duizenden volwassenen in Nederland, inclusief informatie over demografie, leefstijl en zelfgerapporteerde gezondheidsuitkomsten, zoals aspecifieke klachten, mentale gezondheidsproblemen en chronische aandoeningen.
De blootstelling wordt bepaald door gebiedsindelingen van postcodes te maken die binnen een bepaalde straal van zes grote industrieën in Nederland liggen en van postcodes daarbuiten als controlegroep. Deze postcode-indeling wordt vervolgens versleuteld gekoppeld aan de aan de (eveneens versleutelde) postcodes van de deelnemers aan de GEMON vragenlijsten

Resultaat

De uitkomsten van het onderzoek worden beschreven in een rapport.