Publicatie

Publicatie datum

Behoefteraming huisartsen, 1997-2010.

Hingstman, L., Velden, L.F.J. van der. Behoefteraming huisartsen, 1997-2010. Utrecht: NIVEL, 1998. 74 p.
Download de PDF
In 1992 heeft het NIVEL een uitgebreide studie verricht naar de behoefte aan huisartsen in het jaar 2005. In die studie zijn verschillende scenario's opgesteld voor de toekomstige behoefte aan huisartsen in het jaar 2005. Deze liepen uiteen van een jaarlijkse instroom in de opleiding van 308 tot 770. Op grond hiervan adviseerde de Nationale Raad voor de Volksgezondheid aan het Ministerie van WVC de instroom te vergroten tot 440. Het Ministerie besloot de opleidingscapaciteit uit te breiden van 280 tot een jaarlijkse instroom van 325. Om een tekort aan huisartsen in 1996 en 1997 door de verlenging van de opleidingsduur van twee naar drie jaar per september 1994 te voorkomen, is in 1994 een extra instroom van 96 basisartsen gerealiseerd boven de toen geldende toelatingscapaciteit van 280 personen.

Inmiddels is er een groot aantal ontwikkelingen gaande in en om het veld van de huisartsgeneeskunde:

Vakinhoudelijke en beleidsmatige ontwikkelingen in de huisartsenzorg:
* veranderingen in het kader van de modernisering van de curatieve zorg (samenwerking huisarts-specialist, transmurale zorg, veranderingen in het honoreringssysteem van specialisten),
* programmatische preventie,
* gewijzigde positie van de bedrijfsgezondheidszorg,
* standaardenbeleid,
* taakdelegatie en praktijkondersteuning,
* modernisering ouderenzorg,
* samenwerking tussen huisartsen;

Ontwikkelingen in de verwerkingscapaciteit van huisartsen:
* de toename van het aantal in deeltijd werkende huisartsen,
* de toename van het aantal vrouwelijke huisartsen,
* wensen rond arbeidstijdnormering,
* veranderingen in de verdeling tussen patiëntgebonden en niet-patiëntgebonden activiteiten,
* ontwikkelingen met betrekking tot de pensioenvoorziening voor huisartsen;

Externe factoren:
* demografische ontwikkelingen: de bevolkingsprognoses van het CBS van 1991 zijn al een aantal keren bijgesteld,
* epidemiologische ontwikkelingen: op grond van de verwachte ontwikkelingen zal in de komende vijftien jaar het aantal huisartsencontacten toenemen,
* sociaal-culturele ontwikkelingen: het groeiende aantal asielzoekers en migranten. Dezen doen waarschijnlijk een groter beroep op de huisartsenzorg dan Nederlanders.

Bovenstaande ontwikkelingen vormden voor de LHV aanleiding om het NIVEL opdracht te geven een nieuwe behoefteramingsstudie uit te voeren.
In deze studie zijn zes scenario's ontwikkeld voor de behoefte aan huisartsen in 2010. Deze scenario's lopen van een scenario waarin alleen rekening is gehouden met de demografische ontwikkelingen, tot en met een scenario waarin rekening is gehouden met de demografische ontwikkelingen, een daling in het aantal fulltime equivalenten (fte's), een daling in uren per fte, een toename van niet-patiëntgebonden activiteiten, protocollering en samenwerking en een toename van de tijdsbesteding per patiëntcontact. Deze scenario's resulteren in een tekort in de instroom in de huisartsenopleiding van 29 tot 677 basisartsen per jaar.
Op grond van deze scenario's kan men constateren dat zelfs als men alleen de demografische ontwikkelingen in beschouwing neemt, de huidige opleidingscapaciteit onvoldoende is. Het is echter zinvol om meer ontwikkelingen in het beleid te betrekken dan alleen de demografische ontwikkelingen, de toename van het aantal in deeltijd werkende artsen en de uitstroom als gevolg van pensionering, zoals in de huidige prognoses van het ministerie van VWS.
Enkele ontwikkelingen die grote gevolgen zullen hebben voor de werkdruk van de huisarts heeft men niet in het onderzoek kunnen betrekken: de plannen om de huisarts een poortwachtersfunctie te laten vervullen voor de GGZ, de verandering in de ziektewet en de veranderingen in de honorering van specialisten en daaruit voortvloeiende ziekenhuisverplaatste zorg. Deze ontwikkelingen moeten echter wel bij de interpretatie van de verschillende scenario's betrokken worden.