Publicatie
Publicatie datum
De implementatie van de Landelijke Transmurale Afspraak Chronische Nierschade: van landelijke richtlijn tot regionale werkafspraken.
Meijer, L.J., Schellevis, F.G. De implementatie van de Landelijke Transmurale Afspraak Chronische Nierschade: van landelijke richtlijn tot regionale werkafspraken. Utrecht: NIVEL, 2012. 57 p.
In de ene regio moet de huisarts eerder naar het ziekenhuis verwijzen voor chronische nierschade dan in de andere. Ziekenhuizen hanteren verschillende criteria voor verwijzing, ondanks de bestaande landelijke richtlijn hiervoor, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Diabetes, hoge bloeddruk en aderverkalking leiden steeds vaker tot chronische schade aan de nieren. Daarbij is chronische nierschade ook een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Het is daarom belangrijk deze vroeg op te sporen en te behandelen. In 2009 is hiervoor de Landelijke Transmurale Afspraak Chronische Nierschade (LTA CNS) ontwikkeld. De landelijke afspraak is gericht op de samenwerking tussen huisartsen en specialisten, en gebaseerd op de richtlijnen van beide beroepsgroepen. Onderdeel van deze afspraak zijn de criteria voor verwijzing naar de medisch specialist.
Verschillende verwijscriteria
Ziekenhuizen blijken nogal verschillend om te gaan met de verwijscriteria uit de landelijke afspraak. Van de 31 ziekenhuizen uit het onderzoek hebben er slechts 8 bij de criteria voor huisartsen om naar hun door te verwijzen het ‘vermoeden van een onderliggende nierziekte’ opgenomen. ‘Eiwit in de urine’ als verwijsreden komt bij 20 ziekenhuizen voor, maar bij 3 daarvan niet conform de landelijke afspraak. De eGFR-waarde, die aangeeft hoe snel de nieren het bloed zuiveren, is bij 25 ziekenhuizen een verwijscriterium. Maar de verschillende grenswaarden voor de leeftijdsgroepen onder en boven de 65 jaar, komen slechts bij 12 van de 25 ziekenhuizen overeen met de landelijke norm. De meeste ziekenhuizen hanteren hogere grenswaarden en 3 ziekenhuizen juist lagere grenswaarden in de groep jonger dan 65 jaar.
Gelijke criteria en behandeling
NIVEL-onderzoeker en huisarts Loes Meijer[/NIVEL-programmaleider prof. François Schellevis]: “Ondanks de autorisatie van de Landelijke Transmurale Afspraak Chronische Nierschade door de wetenschappelijke verenigingen van de betrokken beroepsgroepen, wordt deze kennelijk niet gehanteerd in de regionale samenwerking. De verwijsafspraken komen tot stand in regionaal overleg tussen huisartsen en specialisten. Echter, voor de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg zijn landelijk uniforme verwijscriteria belangrijk. In alle regio’s moeten patiënten worden verwezen op grond van dezelfde criteria.”
Het onderzoek
De onderzoekers toetsten de verwijscriteria via de internetapplicatie Zorgdomein waar ruim de helft van de Nederlandse ziekenhuizen bij is aangesloten. Bij verwijzing van een patiënt worden de verwijsindicaties getoond, de diagnostiek van de huisarts en de werkwijze van het ziekenhuis na verwijzing. Nierstichting Nederland: “Tijdige en adequate behandeling van mensen met nierschade is van levensbelang om complicaties te voorkomen en de kans op overlijden door nierfalen of hart- en vaatziekten te verminderen. De resultaten van dit onderzoek bieden concrete aangrijpingspunten om de samenwerking in de zorg voor mensen met chronische nierschade te verbeteren. De Nierstichting wil hier samen met het zorgveld mee aan de slag.”
Diabetes, hoge bloeddruk en aderverkalking leiden steeds vaker tot chronische schade aan de nieren. Daarbij is chronische nierschade ook een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Het is daarom belangrijk deze vroeg op te sporen en te behandelen. In 2009 is hiervoor de Landelijke Transmurale Afspraak Chronische Nierschade (LTA CNS) ontwikkeld. De landelijke afspraak is gericht op de samenwerking tussen huisartsen en specialisten, en gebaseerd op de richtlijnen van beide beroepsgroepen. Onderdeel van deze afspraak zijn de criteria voor verwijzing naar de medisch specialist.
Verschillende verwijscriteria
Ziekenhuizen blijken nogal verschillend om te gaan met de verwijscriteria uit de landelijke afspraak. Van de 31 ziekenhuizen uit het onderzoek hebben er slechts 8 bij de criteria voor huisartsen om naar hun door te verwijzen het ‘vermoeden van een onderliggende nierziekte’ opgenomen. ‘Eiwit in de urine’ als verwijsreden komt bij 20 ziekenhuizen voor, maar bij 3 daarvan niet conform de landelijke afspraak. De eGFR-waarde, die aangeeft hoe snel de nieren het bloed zuiveren, is bij 25 ziekenhuizen een verwijscriterium. Maar de verschillende grenswaarden voor de leeftijdsgroepen onder en boven de 65 jaar, komen slechts bij 12 van de 25 ziekenhuizen overeen met de landelijke norm. De meeste ziekenhuizen hanteren hogere grenswaarden en 3 ziekenhuizen juist lagere grenswaarden in de groep jonger dan 65 jaar.
Gelijke criteria en behandeling
NIVEL-onderzoeker en huisarts Loes Meijer[/NIVEL-programmaleider prof. François Schellevis]: “Ondanks de autorisatie van de Landelijke Transmurale Afspraak Chronische Nierschade door de wetenschappelijke verenigingen van de betrokken beroepsgroepen, wordt deze kennelijk niet gehanteerd in de regionale samenwerking. De verwijsafspraken komen tot stand in regionaal overleg tussen huisartsen en specialisten. Echter, voor de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg zijn landelijk uniforme verwijscriteria belangrijk. In alle regio’s moeten patiënten worden verwezen op grond van dezelfde criteria.”
Het onderzoek
De onderzoekers toetsten de verwijscriteria via de internetapplicatie Zorgdomein waar ruim de helft van de Nederlandse ziekenhuizen bij is aangesloten. Bij verwijzing van een patiënt worden de verwijsindicaties getoond, de diagnostiek van de huisarts en de werkwijze van het ziekenhuis na verwijzing. Nierstichting Nederland: “Tijdige en adequate behandeling van mensen met nierschade is van levensbelang om complicaties te voorkomen en de kans op overlijden door nierfalen of hart- en vaatziekten te verminderen. De resultaten van dit onderzoek bieden concrete aangrijpingspunten om de samenwerking in de zorg voor mensen met chronische nierschade te verbeteren. De Nierstichting wil hier samen met het zorgveld mee aan de slag.”