Kwaliteit van logopedische zorg vanuit cliëntenperspectief: een inventarisatie.

Patiënten waarderen hun logopedist gemiddeld met een 8,4. De bejegening naar de patiënt, het resultaat van de behandeling en de informatie overdracht naar de patiënt zijn de belangrijkste aspecten waarop de patiënt de kwaliteit van logopedische behandelingen beoordeelt. Bijna 20% van de patiënten van logopedisten vindt dat ze te weinig uren logopedie krijgen.

Dit blijkt uit een onderzoek dat het NIVEL heeft verricht in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF). Het NIVEL onderzoek is gebaseerd op een telefonische enquête onder 382 patiënten van logopedisten en 22 aanvullende diepte-interviews.

Rapportcijfers voor de verschillende onderdelen van de logopedische behandeling variëren van gemiddeld 7,9 voor de organisatie van de logopedische zorg tot 8,7 voor de bejegening door de logopedist.

Het resultaat van de behandeling staat voor patiënten van logopedisten voorop, zo laat het NIVEL- onderzoek zien. Resultaat dat de patiënt soms omschrijft als ‘ik spreek gewoon veel beter’, maar soms ook in termen van ‘ik heb meer zelfvertrouwen gekregen’ of ‘ik leer leven met mijn beperkingen’. Daarnaast hecht men veel waarde aan een goede informatie-uitwisseling met de logopedist, een goede organisatie van de logopedische zorg en een goede behandeling door de logopedist. Omdat veel patiënten jonger dan 12 jaar zijn, hechten ouders veel belang aan de ‘kindvriendelijkheid’ van de logopedist. Ook willen veel ouders dat de logopedist hen nadrukkelijk betrekt bij de behandeling van hun kind(eren).

Behalve naar ‘verwachtingen’ is in het onderzoek ook gekeken naar de concrete ervaringen met logopedisten van mensen met spraak- en taalstoornissen. De conclusies: patiënten zijn uitgesproken positief over de specifieke deskundigheid van logopedisten, de mate waarin logopedisten rekening houden met de mogelijkheden van patiënten en de uitleg die de logopedist geeft bij de behandeling en de oefeningen. Bijna 95% van de patiënten geeft aan dat zij door logopedische behandeling beter kunnen omgaan met hun problemen. Knelpunten die patiënten ervaren hebben vooral betrekking op de organisatie van de logopedische zorg. Het gaat hierbij om een tekort aan tijd die per sessie beschikbaar is, de tijdsduur tussen verschillende sessies, het aantal sessies dat een patiënt voor zichzelf nodig denkt te hebben en soms ook de wachttijd tot het begin van de behandeling.

Edwin L.F. Graafland, directeur van de NVLF, vindt het goed nieuws voor de logopedie in Nederland: “Logopedisten worden opgevoed met de missie om vooral te kijken en te luisteren naar de patiënt. Met dat uitgangspunt wordt samen met de patiënt een behandelplan opgesteld en uitgevoerd. Uit het onderzoek blijkt dat dit ook echt gebeurt en tot resultaten leidt. Bijvoorbeeld bij een kind dat verlegen en teruggetrokken was en tijdens de behandeling geestelijk groeide. Zijn ouders zagen hem op een dag op het schoolplein letterlijk in het middelpunt van de belangstelling staan. Dat is dan het resultaat van zo’n samenspel tussen logopedist en patiënt.”

Met de resultaten van het onderzoek kan het kwaliteitsbeleid voor logopedisten verder worden aangescherpt. Graafland: ”De beroepsgroep heeft nu beter zicht op die aspecten, die naar de mening van de patiënt de kwaliteit van de behandeling bepalen. De komende maanden krijgen de logopedisten de beschikking over een instrument, waarmee zij kunnen nagaan of die kwaliteitscriteria aan de orde zijn gekomen in het contact met de patiënt. Het is weer een stapje verder in het proces van vraaggestuurde zorg.”