Onderwijs in kwaliteitszorg binnen de initiële opleidingen tot fysiotherapeut, verpleegkundige en arts.

Opleidingen in de gezondheidszorg blijken te verschillen in de mate waarin zij op dit moment aandacht besteden aan de systematische bewaking, beheersing en verbetering van de kwaliteit, ook wel kwaliteitszorg genoemd. Dat komt meer voor bij opleidingen fysiotherapie en verpleegkunde dan bij opleidingen tot basisarts. Dat blijkt uit een onderzoek van het NIVEL in samenwerking met onderwijskundigen van het ICLON (Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling en Nascholing) van de Universiteit Leiden. Opdrachtgever is het Ministerie van VWS.

Onderwijs in kwaliteitszorg hoort thuis in alle basisopleidingen in de gezondheidszorg. Dat is afgesproken op de Leidschendamconferenties, waarop zorgaanbieders, patiënten/consumentenorganisaties, verzekeraars en overheid afspraken gemaakt hebben over het kwaliteitsbeleid in de gezondheidszorg). Die afspraken worden onderscheven door het Ministerie van VWS. Daartoe zouden aankomende beroepsbeoefenaren een aantal competenties (kennis, vaardigheden en attitudes die in samenhang worden verworven) op het gebied van kwaliteitszorg moeten verwerven. De vraag was: Welke competenties zouden dat moeten zijn? In het onderzoek zijn 16 competenties beschreven die idealiter in de opleiding verworven zouden moeten worden om kwaliteitszorg in praktijk te kunnen brengen.
Bij een beperkt aantal opleidingen is nagegaan of zij zich in deze competenties kunnen vinden en of zij daar op dit moment al aandacht aan besteden. Daartoe zijn interviews gehouden met vertegenwoordigers van elf opleidingen (3 opleidingen fysiotherapie, 3 HBO opleidingen verpleegkunde, 2 MBO-opleidingen verpleegkunde en 3 opleidingen tot basisarts).
Drie zaken vallen daarbij op.Ten eerste zijn veel geinterviewden van mening dat de attitude het belangrijkst is. Studenten moeten zich een houding eigen maken van kritische reflectie op de kwaliteit van zorg en op het eigen handelen én de bereidheid hebben te vernieuwen en te veranderen. Dat is de basis voor kwaliteitszorg.
Ten tweede blijkt dat de drie bezochte opleidingen tot basisarts minder aandacht aan kwaliteitszorg besteden dan de opleidingen fysiotherapie en verpleegkunde. Wel blijkt dat zaken als richtlijnen en toetsing al lang in het reguliere medische onderwijs aan bod komen, echter niet onder de noemer van kwaliteitszorg. Vanuit de medische opleidingen wordt gesteld dat het begrip kwaliteitszorg onduidelijk is en nader moet worden gedefinieerd en afgebakend. Ook is nog onduidelijk welke competenties thuishoren in de initiële opleiding tot arts en welke in de vervolgopleidingen (tot huisarts, medisch specialist et cetera.).
Een derde bevinding is dat sommige opleidingen 'kwaliteitszorg' als aparte module geven, terwijl kwaliteitszorg bij andere opleidingen volledig in het onderwijspakket is geïntegreerd. Wat onderwijstechnisch het meest effectief is, is nog niet bekend.
Op basis van de resultaten beraadt men zich binnen het Ministerie van VWS op welke wijze onderwijs in kwaliteitszorg verder kan worden gestimuleerd.