Tilzelf: het zelfstandig gebruik van tilliften.

Een tillift is een machine om mensen met een lichamelijke beperking in of uit bed, bad, douche, toilet of (rol)stoel te helpen. De meeste tilliften worden gebruikt in instellingen, zoals verpleeghuizen, maar er zijn ook mensen die thuis een tillift hebben. Meestal worden die bediend door thuiszorgmedewerkers, maar er zijn ook mensen die hem zelfstandig bedienen: met hulp van een mantelzorger of zelfs helemaal alleen. Vaak is sprake van gecombineerd gebruik: soms zelfstandig, voor andere til-taken met professionele hulp. Voordelen van (deels) zelfstandig gebruik zijn dat cliënten niet hoeven te wachten tot er een hulpverlener komt, er komen minder mensen over de vloer en ze hebben meer privacy. Een nadeel is dat de mantelzorger (vaak de partner) in de rol van hulpverlener gedrukt wordt. Ook is het bedienen van sommige types tilliften lichamelijk zwaar.
Uit eerder Nivel- onderzoek blijkt dat thuiszorgmedewerkers door het gebruik van tilliften minder rugklachten krijgen dan door het optillen van cliënten. Het Nivel inventariseerde nu de wensen, mogelijkheden en hindernissen voor het gebruik van tilliften door de cliënten zelf en/of hun mantelzorgers. Er deden 82 tilliftgebruikers mee aan dit kwalitatieve onderzoek.
Uit de interviews blijkt dat zelfstandig gebruik van tilliften, in ieder geval voor een deel van de til-taken, vaker of makkelijker mogelijk is dan het nu gebeurt. Er is bij alle betrokkenen nog te weinig inzicht in de mogelijkheden: zowel bij cliënten, mantelzorgers, en tillift fabrikanten, als bij adviseurs die de Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG) uitvoeren.
Standaardmodel
Niet iedere cliënt die daar lichamelijk toe in staat was bediende zijn eigen tillift. Soms was het type tillift daarvoor niet geschikt. Soms ook wel, maar wist de cliënt dat niet of ontbraken de aanpassingen aan het standaardmodel die zelfstandig gebruik wél mogelijk zouden maken. Ook niet alle mantelzorgers konden met de huidige tillift overweg. Van sommige types tillift is de bediening te zwaar voor oudere of fragiele mantelzorgers.
Bijna de helft van de gebruikers vond dan ook dat hun huidige tillift zou moeten worden aangepast. Ze bleken bij de aanschaf maar weinig invloed gehad te hebben op de uiteindelijke keuze en waren toentertijd onvoldoende geïnformeerd over de mogelijkheden van de verschillende types. Slechts 10 % van de ondervraagden had mogen kiezen uit twee of meer fabrikanten en de meesten kregen de standaard uitvoering.
Om meer mensen in staat te stellen zonder professionele hulp hun tillift te gebruiken, moet volgens de onderzoekers meer bekendheid aan die mogelijkheid gegeven worden, zowel aan cliënten als aan thuiszorgmedewerkers, WVG- adviseurs en tilliftfabrikanten.