Programmaleider Verpleging, Verzorging en Ouderenzorg; bijzonder hoogleraar 'Verpleging en verzorging in de laatste levensfase', Vrije Universiteit / Amsterdam UMC
Publicatie
Publicatie datum
Trajectbegeleiding bij dementie in Noord-Limburg: ervaringen van mantelzorgers, huisartsen en trajectbegeleiders.
Peeters, J.M., Francke, A.L. Trajectbegeleiding bij dementie in Noord-Limburg: ervaringen van mantelzorgers, huisartsen en trajectbegeleiders. Utrecht: NIVEL, 2011. 94 p.
Download de PDF
Trajectbegeleiding blijkt een waardevolle aanvulling in de dementiezorg. Zowel mantelzorgers als huisartsen ervaren de voordelen van een deskundige en onafhankelijke professional als vast aanspreekpunt in de zorg voor patiënten met dementie.
Voor mantelzorgers van patiënten met dementie is het vaak moeilijk om te gaan met de gedragsveranderingen van hun naaste en ze zien op tegen opname van hun naaste in een zorginstelling. Al krijgt 91% van de mensen met dementie professionele hulp, toch weten mantelzorgers meestal onvoldoende wat er nog meer aan mogelijkheden is om hen te ondersteunen bij de zorg en ze missen praktische adviezen. Een deskundige en onafhankelijke trajectbegeleider – ook wel casemanager genoemd – als vast aanspreekpunt, is daarom een welkome aanvulling in de dementiezorg, zo bleek uit een onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) naar de eerste ervaringen met trajectbegeleiders in drie gemeenten in Noord-Limburg.
Trajectbegeleiders kunnen al bij een eerste vermoeden van dementie worden ingeschakeld. Zes maanden na de start van de trajectbegeleiding zijn de meeste mantelzorgers beter op de hoogte van het zorg- en hulpaanbod in de regio. Ze waarderen het dat ze bij de persoonlijke begeleider terechtkunnen met vragen of problemen en ze gaan beter om met de gedragsveranderingen van hun naaste. Ze geven de trajectbegeleider gemiddeld een 8,6.
Coördinatie
Ook huisartsen vinden dat de kwaliteit van de dementiezorg toeneemt door trajectbegeleiding. Zo is de afstemming met andere zorgverleners verbeterd en zijn er duidelijke afspraken gemaakt over de verwijzing en coördinatie van de zorg. De samenwerking verloopt goed en de communicatie rond een patiënt is beter gecoördineerd. Toch is het nog niet zo dat huisartsen daardoor altijd minder tijd kwijt zijn. Overleg met andere disciplines kost ook tijd. Al is tijdsbesparing op de langere termijn wel mogelijk bijvoorbeeld doordat er minder crisissituaties optreden.
Trajectbegeleiders zelf zien grote verschillen met de periode voor hun intrede. Dementiezorg wordt gestructureerder ingezet en er wordt methodisch gewerkt. NIVEL-onderzoeker José Peeters: “Het meest positieve is dat trajectbegeleiders naast de cliënt staan en dat ze aansluiten bij wat de cliënt of mantelzorger nodig heeft om zo goed mogelijk te kunnen functioneren.”
Onderzoek
Voor het onderzoek hebben 67 mantelzorgers vragenlijsten ingevuld bij de start van de trajectbegeleiding en na zes maanden. Verder zijn er gesprekken geweest met 18 mantelzorgers, 3 vertegenwoordigers van de betrokken huisartsenpraktijken en met 7 trajectbegeleiders. In het Dementieprogramma ‘Hulp bij dementie’ werken alle welzijns- en zorginstellingen in Noord-Limburg samen om de dementiezorg te verbeteren.
Voor mantelzorgers van patiënten met dementie is het vaak moeilijk om te gaan met de gedragsveranderingen van hun naaste en ze zien op tegen opname van hun naaste in een zorginstelling. Al krijgt 91% van de mensen met dementie professionele hulp, toch weten mantelzorgers meestal onvoldoende wat er nog meer aan mogelijkheden is om hen te ondersteunen bij de zorg en ze missen praktische adviezen. Een deskundige en onafhankelijke trajectbegeleider – ook wel casemanager genoemd – als vast aanspreekpunt, is daarom een welkome aanvulling in de dementiezorg, zo bleek uit een onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) naar de eerste ervaringen met trajectbegeleiders in drie gemeenten in Noord-Limburg.
Trajectbegeleiders kunnen al bij een eerste vermoeden van dementie worden ingeschakeld. Zes maanden na de start van de trajectbegeleiding zijn de meeste mantelzorgers beter op de hoogte van het zorg- en hulpaanbod in de regio. Ze waarderen het dat ze bij de persoonlijke begeleider terechtkunnen met vragen of problemen en ze gaan beter om met de gedragsveranderingen van hun naaste. Ze geven de trajectbegeleider gemiddeld een 8,6.
Coördinatie
Ook huisartsen vinden dat de kwaliteit van de dementiezorg toeneemt door trajectbegeleiding. Zo is de afstemming met andere zorgverleners verbeterd en zijn er duidelijke afspraken gemaakt over de verwijzing en coördinatie van de zorg. De samenwerking verloopt goed en de communicatie rond een patiënt is beter gecoördineerd. Toch is het nog niet zo dat huisartsen daardoor altijd minder tijd kwijt zijn. Overleg met andere disciplines kost ook tijd. Al is tijdsbesparing op de langere termijn wel mogelijk bijvoorbeeld doordat er minder crisissituaties optreden.
Trajectbegeleiders zelf zien grote verschillen met de periode voor hun intrede. Dementiezorg wordt gestructureerder ingezet en er wordt methodisch gewerkt. NIVEL-onderzoeker José Peeters: “Het meest positieve is dat trajectbegeleiders naast de cliënt staan en dat ze aansluiten bij wat de cliënt of mantelzorger nodig heeft om zo goed mogelijk te kunnen functioneren.”
Onderzoek
Voor het onderzoek hebben 67 mantelzorgers vragenlijsten ingevuld bij de start van de trajectbegeleiding en na zes maanden. Verder zijn er gesprekken geweest met 18 mantelzorgers, 3 vertegenwoordigers van de betrokken huisartsenpraktijken en met 7 trajectbegeleiders. In het Dementieprogramma ‘Hulp bij dementie’ werken alle welzijns- en zorginstellingen in Noord-Limburg samen om de dementiezorg te verbeteren.