Publicatie

Publicatie datum

Verstandelijke beperking.

Struijs, J.N., Janse, A.F.C. Verstandelijke beperking. In: C.A. Baan, J.B.F. Hutten, P.M. Rijken. Afstemming in de zorg: een achtergrondstudie naar de zorg voor mensen met een chronische aandoening. Bilthoven: Rijkinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, 2003. 353-388
De zorg aan mensen met een verstandelijke beperking wordt verleend door een breed scala aan instellingen en organisaties (intramurale instellingen, Sociaal Pedagogische Diensten, gezinsvervangende tehuizen, dagverblijven voor verstandelijk gehandicapten, de thuiszorg) en - niet te vergeten - mantelzorg en vrijwilligershulp, vooral bij thuiswonende verstandelijk gehandicapten. Binnen de zorg voor verstandelijk gehandicapten zijn veel mengvormen van zorgvoorzieningen ontstaan. Deze zorgvoorzieningen worden vaak door meerdere instellingen en/of zorgverleners aangeboden. Het onderscheid tussen intramurale, semimurale en extramurale zorg is aan het vervagen. Er zijn twee
landelijke afstemmingsafspraken tussen zorgaanbieders gevonden: een multidisciplinaire richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van slechthorendheid bij mensen met een verstandelijke beperking en een afstemmingsafspraak over transmurale thuiszorg voor mensen met een verstandelijke beperking. In de literatuur en databanken zijn 218 regionale afstemmingsafspraken gevonden; deze hebben deels betrekking op afspraken binnen de sector verstandelijk gehandicaptenzorg. Uit een enquête onder regionale organisaties komen 24 afstemmingsafspraken - tussen de verstandelijk gehandicaptenzorg en andere sectoren - naar voren. Afstemmingsafspraken zijn niet alleen ingegeven door een zorginhoudelijk aspect, maar vaak (ook) door een veranderde visie op de zorg voor mensen met een
verstandelijke beperking. De afstemmingsafspraken hebben dan bijvoorbeeld betrekking op de scheiding tussen zorg en wonen en dagbesteding. De afstemmingsafspraken in de zorg voor verstandelijk gehandicapten hebben veel raakvlakken met andere sectoren buiten de reguliere zorgsector, onder andere het (speciaal) onderwijs, de jeugdhulpverlening en oonvoorzieningen. De gevonden regionale afstemmingsafspraken betreffen vooral de patiëntgerichtheid. Ook over de toegankelijkheid van de zorg, het vastleggen van de zorginhoud, de taakgerichtheid, de kwaliteitsbewaking en de financiering zijn regelmatig afstemmingsafspraken gemaakt. Knelpunten in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking liggen met name op het gebied van de toegankelijkheid (wachtlijsten), de financiering (personeelstekorten en gescheiden financieringsstromen) en de informatievoorziening (aan de ouders).