Start
februari 2022

Samen beslissen in de huisartspraktijk met patiënten met multimorbiditeit en beperkte gezondheidsvaardigheden

Duur: feb 2022 - jan 2026

Samen beslissen

Steeds vaker wordt aan patiënten gevraagd om mee te beslissen over een medische test of behandeling. Dit gebeurt vooral wanneer er meerdere mogelijkheden voor testen of behandelen zijn, en wanneer de beste keuze mede afhangt van de voorkeuren van de patiënt. Dit noemen we ook wel 'samen beslissen'.
Patiënten vinden het belangrijk om mee te mogen denken in beslissingen over de behandeling van hun ziekten, om samen te beslissen. Een belangrijke stap in samen beslissen is de patiënt te helpen om de informatie over de mogelijkheden te overzien, en om te bespreken wat de patiënt belangrijk vindt in het omgaan met zijn of haar ziekte(n).

Aanleiding

Huisartsen vinden het toepassen van samen beslissen vaak moeilijk. Bij kwetsbare patiënten met meerdere chronische ziekten is het extra lastig, terwijl juist deze patiëntengroep vaker te maken heeft met beperkte gezondheidsvaardigheden. Deze patiënten stellen zich vaak passief op in het consult en hebben moeite om alle informatie te bevatten. De huisarts is daardoor vaker geneigd de stappen van proces van samen beslissen dan maar over te slaan. Dit terwijl patiënten met meerdere chronische ziekten en beperkte gezondheidsvaardigheden vaker ziek zijn en korter leven dan patiënten met meerdere chronische ziekten en voldoende gezondheidsvaardigheden en dus juist bij samen beslissen zouden moeten worden betrokken.
Door dit achterwege te laten kunnen gezondheidsverschillen tussen mensen worden vergroot. Ook krijgen patiënten daardoor niet de zorg die het best bij hen past. Het bespreken van wat de patiënt belangrijk vindt is een van de stappen van samen beslissen.
Er zijn hulpmiddelen ontwikkeld om deze stap te ondersteunen, maar deze lijken te moeilijk en/of minder bruikbaar voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden.

Doel en vraagstellingen

We willen een bijdrage leveren aan het mogelijk maken van het proces van samen beslissen met patiënten met meerdere chronische ziekten én beperkte gezondheidsvaardigheden.

Om dit doel te bereiken beantwoorden we vier vragen:

  1. Hoe kunnen huisartsen (en praktijkassistenten) het best de patiënt (en de mantelzorger) helpen om te bepalen wat de patiënt belangrijk vindt, en welke mogelijkheid het best past bij de patiënt?
  2. Welk hulpmiddel is het meest geschikt voor de patiënt om te bepalen wat hij/zij belangrijk vindt?
  3. Wat hebben huisartsen en patiënten nodig om dit hulpmiddel zo goed mogelijk te gebruiken?
  4. Wat is het effect van het gebruiken van het hulpmiddel op het proces van Samen Beslissen en op de mate waarin de patiënt zich gehoord voelt in zijn/haar wensen en voorkeuren?

Plan van aanpak

Fase 1: In 20 huisartspraktijken bij 60 patiënten nemen we samen-beslissen-gesprekken op die de huisarts voert met de patiënt met meerdere ziekten én beperkte gezondheidsvaardigheden.
Fase 2: Samen met de huisartsen en patiënten ontwikkelen we het meest geschikte hulpmiddel.
Fase 3: De huisartsen worden getraind in samen beslissen met het hulpmiddel en proberen het uit.
Fase 4: In 20 huisartspraktijken bij 60 patiënten nemen we opnieuw de samen-beslissen-gesprekken op. We verwachten dat de huisartsen beter presteren in samen beslissen vergeleken met fase 1.

Resultaat

Een hulpmiddel, gedragen door huisartsen en patiënten, dat huisartsen op een simpele manier ondersteunt om het traject van samen beslissen in te gaan met kwetsbare patiënten met meerdere chronische ziekten én beperkte gezondheidsvaardigheden.

Dit project wordt gesubsidieerd door
ZonMw
Projectpartners
Universiteit Maastricht; Amsterdam UMC; Patiëntenfederatie Nederland