Publicatie

Effecten van zelfmanagement.

Rijken, M., Heijmans, M. Effecten van zelfmanagement. In: R. van den Brink; H. Timmermans; J. Havers; H. van Veenendaal. Ruimte voor regie: pioniers over zefmanagement in de zorg. Deventer: Kluwer, 2013. p. 303-319.
Zelfmanagement heeft een centrale plaats in het huidige beleid gericht op verbetering van de kwaliteit, effectiviteit en doelmatigheid an de zorg voor mensen met chronische ziekten. Door middel van een quickscan van 86 systematische reviews gingen wij na wat de wetenschappelijke evidence is voor de effecten van zelfmanagement op belangrijke uitkomsten. Het beeld dat uit ons onderzoek naar voren komt, is dat ondersteuning van zelfmanagement nog vooral ziektespecifiek wordt aangeboden en zich meestal richt op het eigen aandeel dat mensen hebben in de zorg voor hun chronische ziekte. Dat valt ook af te lezen aan de uitkomstmaten die worden gebruikt in onderzoek naar de effecten van zelfmanagement; veelal wordt de effectiviteit van zelfmanagement afgelezen aan klinische indicatoren voor de ziekte-ernst en aan het zorggebruik. Wat de effecten op gezondheidsuitkomsten betreft, bieden de review-studies wisselend tot positief bewijs. Onderzoek onder mensen met chronisch hartfalen, astma of diabetes toont aan dat zelfmanagement de zorgconsumptie (ziekenhuisopnames, gebruik van spoedeisende hulp of medicatie) kan verminderen. Er is nog maar in beperkte mate onderzocht wat zelfmanagement voor het dagelijks leven van mensen met een chronische ziekte of beperking oplevert: vergroot het hun autonomie en mogelijkheiden voor sociaal-maatschappelijke participatie? Meer onderzoek hiernaar is gewenst, evenals naar de kosteneffectiviteit van zelfmanagement. (aut.ref.)