Publicatie

Huisartsenzorg in cijfers: moet een huisarts rekening houden met culturele en religieuze opvattingen?

Jong, J. de, Lamkaddem, M. Huisartsenzorg in cijfers: moet een huisarts rekening houden met culturele en religieuze opvattingen? Huisarts en Wetenschap: 2008, 51(8), p. 359.
Lees online
Nederlanders zijn sterk verdeeld over de rol van culturele en religieuze opvattingen in de geneeskunde. Moeten huisartsen hier rekening mee houden of niet? De helft vindt van wel, maar meer dan een kwart is ook tegen, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in Huisarts en Wetenschap.

Vrije artsenkeuze
Vrouwen die vanwege hun geloof een mannelijke gynaecoloog weigerden, veroorzaakten vorig jaar veel discussie over de rol van cultuur en religie bij de behandeling. Naar aanleiding hiervan stelde de KNMG in februari 2008 een richtlijn op over vrije artsenkeuze. Die richtlijn komt er kort gezegd op neer dat een patiënt een arts mag weigeren, maar dat het leven van de patiënt hierdoor niet in gevaar mag komen. In acute situaties zijn de mogelijkheden dus beperkter.

Geen inentingen of dieetvoorschriften
Culturele en religieuze opvattingen kunnen de keuze van een behandeling sturen. Uit religieus of cultureel oogpunt kunnen patiënten afzien van inentingen of bloedtransfusies, en dieetvoorschriften vanuit een geloofsovertuiging kunnen therapietrouw ondermijnen. Het lijkt daarom vanzelfsprekend dat artsen de persoonlijke opvattingen van hun patiënten betrekken bij de keuze van een behandeling en de voorlichting daarover. Maar ook binnen de medische professie is de manier waarop en de mate waarin dit moet gebeuren onderwerp van discussie. Onderzoekers van het NIVEL vroegen een representatieve groep Nederlanders (de leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg) naar de rol van cultuur en religie bij de behandeling door een huisarts. Moeten huisartsen hier rekening mee houden? En in de toekomst?

Grote verschillen
De leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg zijn sterk verdeeld. Bijna de helft (49%) vindt dat huisartsen rekening moeten houden met culturele en religieuze opvattingen. Tegelijkertijd vindt meer dan een kwart (27%) dat deze geen enkele rol mogen spelen. Ongeveer een derde (32%) denkt dat huisartsen nu al rekening houden met culturele en religieuze opvattingen van patiënten. Een derde denkt dat dit nu soms gebeurt, en bijna twee derde (63%) verwacht dat dit in toekomst wel gaat gebeuren.

Consumentenpanel
Het Consumentenpanel Gezondheidszorg bestaat uit ongeveer 1500 personen. Zij vormen qua leeftijd en geslacht een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking. De panelleden krijgen twee tot vier keer per jaar een vragenlijst over actuele en beleidsrelevante onderwerpen. Sommige van deze onderwerpen worden na één of twee jaar herhaald om te zien of de situatie is veranderd. Om het panel door de jaren heen representatief te houden wordt het om de twee tot drie jaar ververst.
Gegevensverzameling