Hoofd onderzoeksafdeling Organisatie en Sturing in de Zorg; programmaleider Zorgstelsel en Sturing; bijzonder hoogleraar Zorgstelsel en Sturing CAPHRI, Universiteit Maastricht
Publicatie
Publicatie datum
Ruim een kwart van de bevolking wil gebruik maken van het recht om bepaalde zorgverleners de toegang tot hun elektronische patiënten dossier te ontzeggen.
Jong, J. de, Schee, E. van der. Ruim een kwart van de bevolking wil gebruik maken van het recht om bepaalde zorgverleners de toegang tot hun elektronische patiënten dossier te ontzeggen. www.nivel.nl: NIVEL, 2006.
Download de PDF
Ruim een kwart van alle Nederlanders (28 %) wil dat hun Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) in de toekomst volledig gesloten blijft voor bepaalde zorgverleners. Meestal is dat de tandarts. Bijna eenderde (32%) van alle Nederlanders wil voor bepaalde zorgverleners bepaalde gegevens afschermen. Meestal zijn dat bijzonderheden in de privé-sfeer. 63% van de Nederlanders vindt dat er niets hoeft te worden afgeschermd.
Dit blijkt uit onderzoek van het Consumentenpanel Gezondheidszorg, een project van onderzoeksinstituut NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) naar het draagvlak onder consumenten voor het EPD. Het onderzoek is uitgevoerd voor de NPCF (Nederlandse Patiënten/Consumenten Federatie).
De invoering van een landelijk EPD moet het koppelen en uitwisselen van medische gegevens die bij verschillende zorgverleners aanwezig zijn in de toekomst eenvoudiger maken. Zorgverleners vanuit het hele land kunnen dan via een goed beveiligd 'Landelijk Schakelpunt' het gehele virtuele dossier van hun patiënten raadplegen en zo de actuele en volledige medische informatie over een patiënt opvragen. Dit kan echter alleen als zij daartoe bevoegd zijn en als de patiënt de zorgverlener niet heeft uitgesloten van toegang. Twee onderdelen van het EPD, het medicatiedossier en het dossier voor de waarnemende huisarts zijn vanaf 1 januari 2007 beschikbaar, als alles loopt zoals gepland. Onlangs zijn de eerste grootschalige tests van start gegaan met alle ICT-systemen die een veilige gegevensoverdracht mogelijk moeten maken.
Afgeschermd
Zorgverleners waarvoor een deel van de Nederlanders zijn of haar hele dossier ontoegankelijk wil maken zijn bijvoorbeeld:
de assistentes van huisartsenpost (15,4% van alle respondenten)
de assistentes van de medisch specialist (13,8% van alle respondenten)
de verpleegkundigen op de Spoedeisende Hulp (6,5% van alle respondenten)
Gegevens die men wil laten afschermen zijn bijvoorbeeld:
bijzonderheden in de privé-sfeer (26,8% van alle respondenten)
alle psychische klachten (22% van alle respondenten)
alle aandoeningen en diagnoses (14,5% van alle respondenten)
Belangrijk voordeel van een EPD zou moeten zijn dat in geval van nood sneller en adequater kan worden ingegrepen, doordat zorgverleners die de patiënt niet kennen ook buiten kantooruren diens medische gegevens kunnen opvragen. Als mensen zorgverleners uitsluiten of informatie afschermen is het de vraag of daarmee niet aan een belangrijk doel van het EPD voorbijgegaan wordt.
"Vermoedelijk realiseren mensen zich dit nu nog niet," stelt NIVEL-onderzoeker Judith de Jong. "Het EPD wordt op zijn vroegst in januari 2007 ingevoerd en er is op dit moment nog nauwelijks voorlichting over gegeven."Wel zijn er al specialisten en huisartsen die het EPD in hun eigen praktijk gebruiken, zij kunnen de informatie in hun dossiers echter nog niet met elkaar delen.
Patiënten hebben zelf ook recht op het inzien van hun EPD. Van de in dit onderzoek ondervraagde patiënten zegt 18,5 % dat ze hun eigen EPD hebben ingezien. Een meerderheid (51,7%) verwacht dat in de toekomst te gaan doen.
Onderzoeksmethode
Het Consumentenpanel Gezondheidszorg bestaat uit 1565 personen die qua leeftijd en geslacht een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking vormen. Een schriftelijke vragenlijst is in oktober 2005 aan de panelleden toegestuurd. Het aantal panelleden dat de vragenlijst retourneerde, bedroeg 1394 (respons 89%).
Dit blijkt uit onderzoek van het Consumentenpanel Gezondheidszorg, een project van onderzoeksinstituut NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) naar het draagvlak onder consumenten voor het EPD. Het onderzoek is uitgevoerd voor de NPCF (Nederlandse Patiënten/Consumenten Federatie).
De invoering van een landelijk EPD moet het koppelen en uitwisselen van medische gegevens die bij verschillende zorgverleners aanwezig zijn in de toekomst eenvoudiger maken. Zorgverleners vanuit het hele land kunnen dan via een goed beveiligd 'Landelijk Schakelpunt' het gehele virtuele dossier van hun patiënten raadplegen en zo de actuele en volledige medische informatie over een patiënt opvragen. Dit kan echter alleen als zij daartoe bevoegd zijn en als de patiënt de zorgverlener niet heeft uitgesloten van toegang. Twee onderdelen van het EPD, het medicatiedossier en het dossier voor de waarnemende huisarts zijn vanaf 1 januari 2007 beschikbaar, als alles loopt zoals gepland. Onlangs zijn de eerste grootschalige tests van start gegaan met alle ICT-systemen die een veilige gegevensoverdracht mogelijk moeten maken.
Afgeschermd
Zorgverleners waarvoor een deel van de Nederlanders zijn of haar hele dossier ontoegankelijk wil maken zijn bijvoorbeeld:
de assistentes van huisartsenpost (15,4% van alle respondenten)
de assistentes van de medisch specialist (13,8% van alle respondenten)
de verpleegkundigen op de Spoedeisende Hulp (6,5% van alle respondenten)
Gegevens die men wil laten afschermen zijn bijvoorbeeld:
bijzonderheden in de privé-sfeer (26,8% van alle respondenten)
alle psychische klachten (22% van alle respondenten)
alle aandoeningen en diagnoses (14,5% van alle respondenten)
Belangrijk voordeel van een EPD zou moeten zijn dat in geval van nood sneller en adequater kan worden ingegrepen, doordat zorgverleners die de patiënt niet kennen ook buiten kantooruren diens medische gegevens kunnen opvragen. Als mensen zorgverleners uitsluiten of informatie afschermen is het de vraag of daarmee niet aan een belangrijk doel van het EPD voorbijgegaan wordt.
"Vermoedelijk realiseren mensen zich dit nu nog niet," stelt NIVEL-onderzoeker Judith de Jong. "Het EPD wordt op zijn vroegst in januari 2007 ingevoerd en er is op dit moment nog nauwelijks voorlichting over gegeven."Wel zijn er al specialisten en huisartsen die het EPD in hun eigen praktijk gebruiken, zij kunnen de informatie in hun dossiers echter nog niet met elkaar delen.
Patiënten hebben zelf ook recht op het inzien van hun EPD. Van de in dit onderzoek ondervraagde patiënten zegt 18,5 % dat ze hun eigen EPD hebben ingezien. Een meerderheid (51,7%) verwacht dat in de toekomst te gaan doen.
Onderzoeksmethode
Het Consumentenpanel Gezondheidszorg bestaat uit 1565 personen die qua leeftijd en geslacht een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking vormen. Een schriftelijke vragenlijst is in oktober 2005 aan de panelleden toegestuurd. Het aantal panelleden dat de vragenlijst retourneerde, bedroeg 1394 (respons 89%).
Gegevensverzameling