Aandacht en optimisme van de huisarts goede remedie bij alledaagse klachten

Patiënten die met alledaagse klachten bij de huisarts komen, knappen op als de huisarts optimistisch en duidelijk is over aard en oorzaak van de klacht. Het helpt echter niet bij patiënten die ook emotionele problemen hebben, dan moet de huisarts juist daar aandacht aan besteden, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in BMC Family Practice.

Emotionele problemen
Geruststellen helpt bij patiënten die met alledaagse klachten, zoals hoofdpijn, buikpijn, keelpijn of verkoudheid, bij de huisarts komen. Als de huisarts een duidelijke verklaring voor de klachten geeft en optimistisch is over het beloop – het duurt een of twee weken en dan is het weer over – voelen patiënten zich twee weken na het consult beter en zijn ze minder ongerust. Bij patiënten die naast de alledaagse klachten ook emotionele problemen hebben, helpt geruststellen niet. Dan moeten de emotionele problemen eerst extra aandacht krijgen. NIVEL-onderzoeker Sandra van Dulmen: “Dit toont aan hoe belangrijk het is dat de huisarts in het consult van meet af aan aandacht heeft voor zowel de medische als de psychosociale kant van het verhaal van de patiënt.”

Alledaagse klachten
Alledaagse klachten zijn goed voor 40 tot 80% van de consulten bij de huisarts. Ze vormen hierdoor een aanzienlijk deel van de werklast van huisartsen. Daarbij vinden huisartsen dit soort klachten meestal van ondergeschikt belang en hebben ook patiënten die met alledaagse klachten de huisarts bezoeken geen hoge verwachtingen van het consult. Dit verklaart waarom consulten voor alledaagse klachten zowel voor huisarts als patiënt meestal niet erg bevredigend zijn. Van Dulmen: “De meeste alledaagse klachten gaan in korte tijd vanzelf over. Toch kunnen deze klachten patiënten veel last bezorgen. Patiënten blijken dus gebaat bij een huisarts die een duidelijke verklaring geeft voor de klachten en positief is over het beloop ervan.”

Ongerust is ongezond
Uit eerder onderzoek is bekend dat ongerustheid een van de belangrijkste redenen is van patiënten om met alledaagse klachten de huisarts te bezoeken. Ze willen graag een verklaring of diagnose. Ze willen weten hoe ernstig de klacht is, hoe lang het gaat duren, wat de consequenties zijn, de mogelijke oorzaken, en ze willen natuurlijk genezing. Hoe ongeruster patiënten zijn en blijven, hoe ongezonder zij zich voelen. Aandacht van de huisarts voor de vragen en ongerustheid van patiënten met dit soort klachten, lijkt hierdoor een effectieve aanpak om de klachten te verminderen of genezen.

Consulten op video
De onderzoekers analyseerden 524 video-opnames van consulten bij de huisarts van patiënten van 18 jaar en ouder. Alle patiënten kwamen met een alledaagse klacht en geen van hen had daarbij een chronische ziekte. De patiënten vulden vragenlijsten in vóór het consult, direct daarna en twee weken later. De onderzoekers keken naar ongerustheid, ervaren gezondheid, therapietrouw en consultfrequentie. De frequentie van het huisartsbezoek was beschikbaar van een doorgaande patiëntenregistratie (LINH).

Subsidiënt
ZonMw