Profile picture for user s.vandulmen@nivel.nl
Prof. dr.
Sandra van Dulmen
Programmaleider Communicatie in de gezondheidszorg
0302729703
s.vandulmen@nivel.nl

Onderzoek

Als programmaleider ben ik verantwoordelijk voor het initiëren, uitvoeren en rapporteren van onderzoek naar het begrijpen en verbeteren van communicatie tussen patiënten/cliënten en zorgverleners. Daarbij richt ik me zowel op communicatie in de huisartspraktijk als die in het ziekenhuis, de apotheek, de verloskundepraktijk en de thuiszorg.

Beter leren communiceren
Ziek zijn vraagt veel van mensen. De energie die hen dan vaak ontbreekt om ook nog actief participerende zorgconsumenten te (moeten) zijn, wil ik met mijn onderzoek compenseren door vanuit hun perspectief de communicatie in de zorg te aanschouwen en met hen te verbeteren.

Goede communicatie is nodig om er achter te komen wat iemand mankeert maar ook om iemand gerust te stellen, om te weten welke behandelmogelijkheden er zijn, wat je kunt doen om beter te worden of hoe je zo lang mogelijk gezond blijft. Voor veel mensen blijkt het lastig om helder te communiceren of informatie goed te begrijpen. Deze mensen wil ik met mijn onderzoek ondersteunen door bijvoorbeeld gesprekken goed voor te bereiden of hen te leren op een andere manier te communiceren.

Projecten

Het betrekken van het perspectief van patiënt en voorschrijver bij het verbeteren van de communicatie over geneesmiddelen en therapietrouw
VOICE Verpleegkundigen-Ouderen In ChemotherapiE
Communicatie en rolafbakening in de kinderoncologie
Situationele feedback bij chronische pijn
Stimulating self-mangement in irritable bowel sydrome through web-based interactive technology.
Patiëntenprofielen in de complementaire behandelwijzen; éénjaars monitoring in acupunctuur, homeopathie en natuurgeneeskunde
Databank Communicatie in de Zorg
Web-based tailored information and question prompt for enhancing counselee participation and outcome; a RCT in breast cancer genetic counseling
Verbindend vernieuwen.
Implementatie van een nieuw verpleegkundig voorlichtingsmodel in de oncologie
Samen naar de dokter. Evaluatie Gezamenlijke Medische Consulten.
Programmeringsstudie therapietrouw
Databank Communicatie in de zorg 2012 e.v.
Pilot Patiënt aan zet in de huisartspraktijk
Het betrekken van het perspectief van patiënt en voorschrijver bij het verbeteren van de communicatie over het (trouw) gebruiken van cholesterolverlagers.
De meerwaarde van groepsconsulten voor kwaliteit van leven, zelf-management en geïnformeerdheid van kinderen met type 1 diabetes
Het vergroten van de inbreng van de patiënt tijdens controlebezoeken voor kanker; ontwikkeling en testen van een computergestuurd programma
Communicatie in apotheek over ICS-gebruik
Participatie van adviesvragers in het afsluitende gesprek voor erfelijkheidsonderzoek in verband met borstkanker en de invloed hiervan op risico perceptie en screening
Databank Communicatie in de zorg 2008-2011
Emotionele en informationele uitingen van patiënten in de kinderoncologie; verschillen tussen diagnostische en beleidsbepalende gesprekken
Verwachtingen en ervaringen van kinderen van dementerenden over bloeddrukmeting met behulp van smartphones. Onderdeel van studie IMEO TrIP: Naar vernieuwing van innovatie van klinische trials bij ouderen: gebruik van technologie en methodologie in een digitaal onderzoeksplatform.
PatientVOICE; ontwikkeling en implementatie van een patiëntentool ter voorbereiding op de verpleegkundige voorlichting aan ouderen met kanker over chemotherapie
Huisarts in de praktijk van de jeugdzorg
Persoonsgerichte communicatie met oudere cliënten
LUISTERTIJD: De ontwikkeling, evaluatie en implementatie van een communicatiebevorderende online training voor oudere patiënten met kanker en hun zorgverleners
Zelfmanagement van functionele achteruitgang bij ouderen: project LIFE
Horen, Zien en Spreken
‘Shared decision making bij kanker’ (Zorginstituut Nederland)
Gezondheidstests en de effecten op zorggebruik
Evaluatie van de ‘krachtige basiszorg’ in Overvecht
Goed begrepen: informeren van en samen beslissen met patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden in de palliatieve zorg in ziekenhuizen.
‘De last van het weten’ verlichten door het verbeteren van communicatie met ernstig zieke borstkankerpatienten
Naar een kosteneffectieve hulpmiddelenzorg voor patiënten met diabetes mellitus: verkenning naar de versterking van de zorgverlener-patiënt-communicatie

Publicaties

Towards appropriate information provision for and decision-making with patients with limited health literacy in hospital-based palliative care: a scoping review into available communication tools and strategies for healthcare providers.
Communicatie tussen specialist en patiënt: een exploratieve studie.
Exploring cognitions in irritable bowel syndrome: implications for the role of the doctor.
Shifts in doctor-patient communication during a series of outpatient consultations in non-insulin-dependent diabetes mellitus.
Survival and psychosocial adjustment to stoma surgery and nonstoma bowel resection: a 4-year follow-up.
Persisting improvement in complaint-related cognitions initiated during medical consultations in functional abdominal complaints.
Effectieve arts-patient communicatie bij NIDDM: analyse van 75 poliklinische consulten.
Communication in health care.
Doctor-patient communication during gynaecological outpatient consultations.
Children's contributions to pediatric outpatient encounters.
The effect of context in healthcare: a programming study.
Contextwerking in de geneeskunde: een programmeringsstudie.
Gender differences in gynecologist communication.
Communication during gynecological out-patient encounters.
Effects of continuing paediatric education in interpersonal communication skills.
Effects of gynaecological education on interpersonal communication skills.
Patiëntgerichte zorg; een zorg voor arts én patiënt.
Physician reimbursement and the medical encounter: an observational study in Dutch pediatrics.
Towards effective reassurance in irritable bowel syndrome: the importance of attending to patients' complaint-related cognitions.
In de spreekkamer van de kinderarts: communiceren met ouder én kind.
Health promoting effects of the physician-patient encounter.
Different perspectives of doctor and patient in communication.
Placebowerking en de behandeling van functionele klachten.
Eurocommunication II: a comparative study between countries in Central- and Western Europe on doctor-patient communication in general practice: final report.
Shifts in doctor-patient communication between 1986 and 2002:a study of videotaped general practice consultations with hypertension patients.
Het belang van voorlichting vanuit patiëntenperspectief.
Cancer patients seeking a second surgical opinion: results of a study on motives, needs, and expectations.
Has patients' involvement in the decision-making process changed over time?
The effects of the implementation of snoezelen on the quality of working life in psychogeriatric care.
Tweede Nationale studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: oog voor communicatie: huisarts-patiënt communicatie in Nederland.
Does training general practitioner to elicit patients' illness representations and action plans influence their communication as a whole?
The implementation of 'snoezelen' in psychogeriatric care: an evaluation through the eyes of caregivers.
Behavioral and mood effects of snoezelen integrated into 24-hour dementia care.
Factoren gerelateerd aan farmacotherapietrouw van chronisch zieken: resultaten van studies uitgevoerd in Nederland sinds 1990.
Communication: the royal pathway to patient-centered medicine.
Nursing assistants' behavior during morning care: effects of the implementation of snoezelen, integrated in 24-hours dementia care.
Communication in cancer genetic counselling: does it reflect counselees' previsit needs and preferences?
Tailoring communication in cancer genetic counselling through individual video-supported feedback: a controlled pretest-posttest design.
De implementatie van snoezelen als zorgmodel in de 24-uurszorg.
Patiënten willen van hun huisarts meer informatie over bijwerkingen en andere behandelingsmogelijkheden dan ze nu krijgen.
Cancer genetic counseling: communication and counselees' post-visit satisfaction, cognitions, anxiety and needs fulfillment.
Patiënt stelt maar vier vragen per consult
Electronic guidance of behaviour relevant to migraine: a pilot in low back pain.
Effects of snoezelen, integrated in 24 h dementia care, on nurse-patient communication during morning care.
Leefstijladvisering door huisartsen bij hypertensie-gerelateerde consulten. Observatie van videoconsulten in de Tweede Nationale Studie naar Ziekten en Verrichtingen in de Huisartspraktijk.
Arbeidstevredenheid van verzorgenden weerspiegelt zich in de omgang met demente verpleeghuisbewoners.
Communication training in gynaecology.
Patient anxiety in the medical encounter: a study of verbal and nonverbal communication in general practice.
The Perceived Personal Control (PPC) questionnaire as an outcome of genetic counseling: reliability and validity of the instrument.
Older cancer patients' information and support needs surrounding treatment: an evaluation through the eyes of patients, relatives and professionals.
Evaluatie van patiëntenwerving via fysiotherapeuten in gerandomiseerd onderzoek met patiënten met lage rugpijn.
The relationship between complaint-related cognitions in referred patients with irritable bowel syndrom and subsequent health care seeking behaviour in primary care.
Cognitive-behavioral group therapy for irritable bowel syndrome: effects and long-term follow-up.
Do patients with irritable bowel syndrome in primary care really differ from outpatients with irritable bowel syndrome?
Doctors' perception of patient's cognitions and complaints in irritable bowel syndrom at an out-patient clinic.
Doctors' perception of patient's cognitions and complaints in irritable bowel syndrom at an out-patient clinic.
Communication in context: new directions in cancer communication research.
Doctor-dependent changes in complaint-related cognitions and anxiety during medical consultations in functional abdominal complaints.
Weinig aandacht voor spanningen: huisarts pikt psychosociale signalen vaak niet op.
Do our talks with patients meet their expectations? Yes, for the most part they do. Results of this study, however, reveal specific areas that require greater attention.
The role of companions in aiding older cancer patients to recall medical information.
QUOTEchemo: a patient-centered instrument to measure quality of communication preceding chemotherapy treatment through the patient's eyes.
What factors affect caregiver communication in psychogeriatric care?
In gesprek over chemotherapie: handvatten voor patiëntgerichte verpleegkundige voorlichting aan ouderen met kanker (Deel 1).
Effects of communication skills training and a Question Prompt Sheet to improve communication with older cancer patients: a randomized controlled trial.
'Gezamenlijk Medisch Consult': samen naar de dokter. Ervaringen van patiënten en zorgverleners.
Chemotherapy and information-seeking behaviour: characteristics of patients using mass-media information sources.
Communiceren in de zorg.
Kennisvraag: praktijkondersteuners in de huisartspraktijk (POH's), klaar voor de toekomst?
The influence of dispositional optimism on post-visit anxiety and risk perception accuracy among breast cancer genetic counselees.
In gesprek met ouderen.
Motiverende gespreksvoering binnen de verschillende ‘fasen van gedragsverandering’: observaties bij praktijkondersteuners in de eerste lijn.
Relationship between medication beliefs, self-reported and refill adherence, and symptoms in patients with asthma using inhaled corticosteroids.
Communication during counseling sessions about inhaled corticosteroids at the community pharmacy.
Kom communiceren.
Encounters between medical specialists and patients with medically unexplained physical symptoms; influences of communication on patient outcomes and use of health care: a literature overview.
Older cancer patients' information and communication needs: what they want is what they get?
Communication at an online infertility expert forum: provider responses to patient's emotional and informational cues.
Sharing decisions during diagnostic consultations: an observational study in pediatric oncology.
Post-graduate education for medical specialists focused on patients with medically unexplained physical symptoms: development of a communication skills training programme.
Process and content of communication during counseling visits about inhaled corticosteroids at the community pharmacy.
Patients’ cues and pharmacists’ and pharmacy technicians’ cue-responding behaviors during counseling visits with patients with asthma about inhaled corticosteroids.
Cue-responding behaviors during pharmacy counseling sessions with patients with asthma about inhaled corticosteroids: Potential relations with medication beliefs and self-reported adherence.
Migrant breast cancer patients and their participation in genetic counseling: results from a registry-based study.
Practice nurses mental health provide space to patients to discuss unpleasant emotions.
CAPPA: Care for prostate cancer patients.
Intercultural doctor-patient communication in daily outpatient care: relevant communication skills.
How do medical specialists value their own intercultural communication behaviour? A reflective practice study.
Gedeelde besluitvorming bij niet-curabele long- en darmkanker: rapport in opdracht van Zorginstituut Nederland, Programma Zinnige Zorg.
PatientVOICE: development of a preparatory, pre-chemotherapy online communication tool for older patients with cancer.
Feasibility and acceptability of follow-up for prostate cancer in primary care.
Protocol for a participatory study for developing qualitative instruments measuring the quality of long-term care relationships.
DESTINE. A practice-based intervention to increase empowerment in patients with type 2 diabetes: a study protocol of a randomized controlled trial
Actively approaching women with a history of ovarian cancer for genetic counselling by GP, desirable and feasible?
Feasibility and acceptability of follow-up for prostate cancer in primary care.
Referral to cancer genetic counseling: do migrant status and patients’ educational background matter?
Supporting patients to ‘live until they die’ – preconditions for successful SDM in palliative cancer care.
Determinants of the quality of care relationships in long-term care: a systematic review.
Identifying patients with a history of ovarian cancer for referral for genetic counselling: non-randomised comparison of two case-finding strategies in primary care.
Quantifying positive communication: doctor's language and patient anxiety in primary care consultations.
Determinants of the quality of care relationships in long-term care: a participatory study.
Developing a digital communication training tool on information provision in oncology: uncovering learning needs and training preferences.
An mHealth intervention for persons with diabetes type 2 based on acceptance and commitment therapy principles: examining treatment fidelity.
Efficacy of an online self-management enhancing programme for patients with rheumatoid arthritis: an explorative RCT

CV

professioneel verleden
 2012 - heden Professor II, Faculty of Health Sciences, University College of Southeast Norway, Drammen, Noorwegen
 2012 - heden bijzonder hoogleraar, Afdeling Eerstelijnsgeneeeskunde, Radboudumc, Nijmegen
 2005 - heden Senior programmaleider themagebied Communicatie in de gezondheidszorg, NIVEL, Utrecht
 2001 - 2014 Mede-oprichter en secretaris/penningmeester EACH (European Association for Communication in Healthcare)
 1999 - 2005 Programmaleider themagebied Communicatie in de gezondheidszorg, NIVEL, Utrecht
 1995 - 1999 Onderzoeker programma specialist-patiënt communicatie, NIVEL, Utrecht
 1991 - 1996 Onderzoeker vakgroep Huisartsgeneeskunde, UMC St.Radboud, Nijmegen
 1988 - 1991 Wetenschappelijk medewerker vakgroep Huisartsgeneeskunde, UMC St. Radboud, Nijmegen
 (co-)promotor 12 afgeronde promoties, heden promotor 13 promotieprojecten

opleiding
 1996 Proefschrift “Exploring cognitions in irritable bowel syndrome; implications for the role of the doctor”, RU Nijmegen
 1981-1987 Doctoraal Klinische Psychologie, RU Nijmegen, cum laude
 1974-1981 Atheneum-B, v/d Puttlyceum, Eindhoven
lidmaatschappen
 Redactielid Patient Education Counseling (PEC)
 Redactielid International Journal for Person Centered Medicine (IJPCM)
 Lid Verona Network on Sequence Analysis
 Voorzitter interuniversitaire Patient Provider Interaction werkgroep
 Board director International College of Person Centered Medicine (ICPCM)
 Lid Raad van Advies Zorgkeuzelab
 Lid Raad van Advies Medgezel
Bekijk alle medewerkers