Met goede basis ggz meer gezondheidswinst voor zelfde budget

Kortdurende behandelvormen. Minder pillen wanneer slechts sprake is van depressieve gevoelens, terwijl er nog geen depressieve stoornis is. Op grotere schaal toepassen van zelfmanagement. Investeren in grotere therapietrouw. Meer inzet van praktijkondersteuners bij lichte klachten. Met dit palet aan maatregelen kan met eenzelfde zorgbudget mogelijk meer geestelijke gezondheid worden gerealiseerd. Dat zijn althans de denkrichtingen voor een aangepast GGZ-beleid uit de strategische verkenning 'Optimalisatie van de basis-ggz'. Het Trimbos-instituut ging in samenwerking met het NIVEL op verzoek van het ministerie van VWS na welke mogelijkheden er zijn om de ggz in de eerste lijn kosteneffectiever in te richten.

De geestelijke gezondheidszorg (ggz) laat, net als de gehele zorgsector, al jaren een toename zien in de zorgvraag en de zorgkosten. In de strategische verkenning zijn verschillende scenario’s voor de inrichting van de basis ggz doorgerekend in termen van kosten en baten. Met een gezondheidseconomisch rekenmodel zijn telkens twee scenario's vergeleken: de huidige zorg versus een alternatief scenario met bijvoorbeeld meer e-health. De uitkomsten van het rekenmodel zijn afhankelijk van de gemaakte aannamen – en daarom blijven de modeluitkomsten enigszins speculatief.
 
De berekeningen laten zien dat de huidige eerstelijnsggz (peiljaar 2009) rendeert: elke geïnvesteerde euro levert gemiddeld €2,59 op aan gezondheidswinst. Wanneer we ook de effecten beschouwen van een goede ggz op de arbeidsproductiviteit van de beroeps-bevolking dan is de return-on-investment zelfs €4,24. Toch is er ruimte voor verbetering.
Bijvoorbeeld door meer inzet op kortdurende behandelvormen. Of door minder pillen voor te schrijven bij depressieve klachten en het vaker volgen van de behandelrichtlijn. Ook een ruimer aanbod en gebruik van e-health om zelfmanagement te bevorderen, investeren in een hogere therapietrouw en inzet van de praktijkondersteuner door de huisarts bij beginnende of milde psychische klachten biedt kansen. Wanneer verschillende maatregelen gecombineerd worden, is bovendien een nog grotere doelmatigheidswinst te boeken. 
 
Doel van de strategische verkenning is het debat over de inrichting van een meer doelmatige basis ggz te voeden. Behalve gezondheidseconomische afwegingen dienen volgens de onderzoekers zeker ook medisch-ethische afwegingen een rol te spelen in het debat over de toekomst van de ggz. Daarbij kan gedacht worden aan de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg en welke zorg het beste past bij een patiënt.

Persvoorlichters Trimbos-instituut  
Marjan Heuving, tel 030 - 297 11 38 of 06 – 5139 5629
Laila Zaghdoudi, tel 030-295 93 82 of 06 – 5345 4002