Tuchtzaak heeft vaak negatieve invloed op gezondheid en functioneren van arts
Nieuws
26-03-2019

Tuchtzaak heeft vaak negatieve invloed op gezondheid en functioneren van arts

Artsen voelen zich tijdens een tuchtzaak vaak aangevallen, gecriminaliseerd, machteloos en boos. De meerderheid ervaart bovendien negatieve gevolgen voor zijn gezondheid en zijn professioneel functioneren. De openbaarmaking van een tuchtmaatregel versterkt deze negatieve impact, zo blijkt uit onderzoek van het Nivel.

Vanaf 2012 tot voorjaar 2018 werden alle tuchtrechtelijke maatregelen zwaarder dan de waarschuwing openbaar gemaakt in het BIG-register en gepubliceerd in een regionaal vak- of weekblad. Het Nivel heeft een vragenlijstonderzoek uitgevoerd naar de impact hiervan onder twee groepen zorgverleners: zorgverleners die een berisping hadden gekregen die openbaar was gemaakt en zorgverleners die een waarschuwing opgelegd hadden gekregen die niet openbaar was gemaakt. De publicatie in BMJ Open, de open access omgeving van de Britisch Medical Journal, beperkte zich tot de beroepsgroep ‘arts’.

Artsen vaak defensiever in hun werk na tuchtzaak
Tijdens hun tuchtzaak voelen artsen zich vaak aangevallen, gecriminaliseerd, machteloos en boos. Een tuchtprocedure kan nadien een positieve impact hebben, bijvoorbeeld als dit leidt tot het bespreken van verbetermaatregelen en het beter communiceren met de patiënt.
De meeste artsen ervaren echter louter negatieve gevolgen in hun beroepsuitoefening. Hun handelen kan worden geassocieerd met ‘defensive medicine’: onder- of overbehandeling om negatieve (juridische) gevolgen te voorkomen, zoals het ontlopen van risicovolle patiënten en het eerder toegeven aan wensen van patiënten. Artsen met een berisping ervaren meer negatieve impact op hun beroepsuitoefening dan artsen met een waarschuwing.

Afname inkomsten en carrièrekansen na tuchtzaak
Een tuchtzaak heeft voor een arts vaak ook zakelijke en financiële gevolgen. Ook dit geldt beduidend meer voor artsen met een berisping dan voor die met een waarschuwing. Denk bijvoorbeeld aan het verliezen van patiënten, dat ongeveer 30% van de artsen met een berisping meemaakt en ongeveer 10% met een waarschuwing. Ook nemen carrièremogelijkheden af, ervaart ruim 30% van de artsen met een berisping en zo’n 8% met een waarschuwing. Hierbij kan men denken aan het bekleden van een functie in de beroepsvereniging of het vinden van een nieuwe baan. Negatief aspect is tevens dat de artsen door de zorgverzekeraar kunnen worden ondervraagd over de tuchtklacht.

Geen verplichte publicatie tuchtmaatregel meer, maar tuchtrechter beslist
Het tuchtrecht is een vorm van rechtspraak die erop toeziet de kwaliteit van de zorg te bewaken en te leren van dingen die misgaan. Voor de meeste artsen in dit onderzoek is de tuchtprocedure echter geen leerervaring, zeker niet wanneer de tuchtmaatregel openbaar werd gemaakt. In april 2018 heeft een meerderheid van de Tweede Kamer gestemd vóór de afschaffing van openbaarmaking. Voortaan kan de tuchtrechter per zaak bekijken of een tuchtmaatregel gepubliceerd wordt.

Wijzigingen in de Wet BIG moeten klagers naar het juiste loket begeleiden
Daarnaast wordt momenteel de Wet BIG gemoderniseerd. De wijzigingen moeten ervoor zorgen dat klachten alleen bij het tuchtcollege komen wanneer dit nodig is. Daartoe wordt een tuchtklachtfunctionaris aangesteld die klagers begeleidt bij het formuleren van een tuchtklacht. Ook kan de functionaris een patiënt doorverwijzen naar andere, meer geschikte, personen of instanties om zijn klacht te behandelen, zoals de klachtenfunctionaris van een zorginstelling. Ook wordt het griffierecht ingevoerd, wat inhoudt dat de burger vooraf moet betalen voor de civiele rechtspraak, mocht dit ervan komen. De gewijzigde Wet BIG wordt naar verwachting dit voorjaar ingevoerd.

Het onderzoek
Aan de hand van een vragenlijst deed het Nivel onderzoek naar de impact van de openbaarmaking van berispingen op huisartsen. De resultaten van het onderzoek zijn in 2018 uitgebracht. Onlangs is de Engelstalige publicatie verschenen in het British Medical Journal (BMJ Open). Dit onderzoek is gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Altijd op de hoogte blijven van Nivel-nieuws? Abonneer u op onze attendering!

U kunt zich op elk moment afmelden, via de link onder in de e-mails die u ontvangt. Meer weten? Bekijk het  Privacybeleid van het Nivel en de legal policies die het mailingsplatform Mailchimp hanteert, die u erkent door uw deelname aan onze nieuwsattendering via dit platform.
Ook interessant: bekijk de mogelijkheden om onderzoek te doen met (gegevens van) het Nivel.