Verstandelijkgehandicaptensector: behoefte aan meer kennis over palliatieve zorg

Begeleiders in de verstandelijkgehandicaptenzorg vinden de palliatieve zorg binnen hun team goed, maar zelf voelen de meesten zich nog onvoldoende toegerust om die zorg te verlenen, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL en VUmc in het wetenschappelijke tijdschrift Nurse Education Today. 

Vanwege de toenemende vergrijzing zullen ook steeds meer mensen met een verstandelijke beperking in de toekomst een beroep doen op palliatieve zorg. In de verstandelijkgehandicaptensector werken veel agogisch opgeleide begeleiders en in mindere mate begeleiders met een verpleegkundige opleiding. In vergelijking tot de agogisch opgeleide begeleiders zijn begeleiders met een verpleegkundige achtergrond beter toegerust voor lichamelijke en medische zorg. De onderzoekers deden een peiling onder leden van het landelijke Panel Verpleging & Verzorging naar hun ervaringen met palliatieve zorg.
 
Onvoldoende opgeleid
Begeleiders in de verstandelijkgehandicaptenzorg blijken de kwaliteit van de palliatieve zorg binnen hun team goed te vinden. Toch vindt slechts 15% zichzelf voldoende opgeleid om goede palliatieve zorg te bieden. NIVEL-onderzoeker Nienke Bekkema: “Begeleiders geven aan dat ze vooral graag bijscholing zouden krijgen in het ondersteunen van cliënten bij het naderende overlijden en het afscheid nemen. Organisaties in de verstandelijk gehandicaptenzorg zouden hiervoor trainingen kunnen aanbieden. Dat ook de begeleiders met een verpleegkundige achtergrond zichzelf onvoldoende deskundig voelen wijst erop dat bijscholing belangrijk is.”
 
Externe expertise
Verder blijkt dat slechts de helft van de begeleiders in de verstandelijkgehandicaptenzorg zich ervan bewust is dat het mogelijk is advies te krijgen van externe experts voor palliatieve zorg. “Dat is opmerkelijk”, vindt Bekkema, “omdat bijvoorbeeld consultatieteams palliatieve zorg in principe voor alle zorgverleners toegankelijk zijn. De palliatieve zorg aan mensen met een verstandelijke beperking zou kunnen verbeteren door een betere samenwerking tussen organisaties voor verstandelijkgehandicaptenzorg en in palliatieve zorg gespecialiseerde organisaties. Om te beginnen zouden organisaties hun medewerkers meer informatie kunnen geven over de mogelijkheid externe experts te raadplegen.”
 
Onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd onder de 181 begeleiders met een agogische of verpleegkundige opleiding uit het NIVEL Panel Verpleging & Verzorging die werken in de verstandelijkgehandicaptenzorg. Dit panel bestaat uit ruim 1650 zorgverleners uit ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorg, geestelijke gezondheidszorg en verstandelijkgehandicaptenzorg. Het panel wordt gecoördineerd door het NIVEL met financiële ondersteuning van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport. 
 
Subsidiënt
Ministerie van VWS
 
Samenwerkingspartner
VUmc/EMGO+